Hanco Elenbaas wrote:Getmanski heeft een artikel van bijna 7 pagina's geschreven in de laatste Hoofdlijn over het Individuele Bekertoernooi van Rusland. Daaruit de volgende verrassende combinatie.
Een lokzet noemen we zoiets.
Wel een vreselijke opening trouwens voor zwart. 5. 29-24 en dan 46-41 en vervolgens hangt het ervan af waar we zin in hebben vandaag.
Eric van Dusseldorp wrote:Een lokzet noemen we zoiets.
Wel een vreselijke opening trouwens voor zwart. 5. 29-24 en dan 46-41 en vervolgens hangt het ervan af waar we zin in hebben vandaag.
"We"? Getmanski noemt het een combinatie met een tegencombinatie.
5.29-24 noemt Getmanski een goede mogelijkheid, maar een vraagteken, tussen haakjes, geeft hij pas bij 9.32-28 (?), waar 29-24 tot beter spel voor wit had geleid.
Eric van Dusseldorp wrote:Een lokzet noemen we zoiets.
Wel een vreselijke opening trouwens voor zwart. 5. 29-24 en dan 46-41 en vervolgens hangt het ervan af waar we zin in hebben vandaag.
"We"? Getmanski noemt het een combinatie met een tegencombinatie.
Maar het blijft een lokzet. Misschien kennen Russen dat woord niet.
Eric van Dusseldorp wrote:Je zou bijna vergeten dat Rusland voor veruit het grootste gedeelte in Azië ligt.
Je waant je af en toe in China...
Aleksej Tsjizjov vertelt in Dammen 116 van juli 1996:
"Jakoetsk, het hart van de grootste Russische provincie Jakoetia, was gekozen voor de tweekamp Valneris - Tsjizjov. Jakoetia, of meer officieel "Republiek Sakha" beslaat een vijfde(!) deel van Rusland en heeft een oppervlakte van 2000 x 2000 kilometer. De bevolkingsdichtheid is zeer klein voor zo'n gigantisch territorium: rond de 1,5 miljoen mensen. De Jakoeten zeggen dat één op de twee daarvan dammer is. Dat is misschien overdreven, maar het damspel is er echt heel populair - net als in Afrikaanse landen. De mensen spelen er vooral het Russische spel op de 64 velden; op het gebied van het internationale dammen verkeren ze min of meer in de beginfase."
Dat was 10 jaar geleden. De aspirantjes Germogenov en Goeljajev draaien inmiddels mee in de sub-top van Nijmegen Open en de pupil Safonov bracht GMI Ndjofang vandaag in zo grote tijdsdruk dat Ndjofang, topscorer van de Ereklasse, volkomen in paniek raakte.
Matrjona Nogovitsina is kampioene van Rusland, Irina Platonova was dat drie jaar geleden al, en Gabriel Kolesov is op de 64 velden verschillende keren wereldkampioen geweest. Wladimir Ptitsyn is president van de FMJD en de komende match Tsjizjov - Georgiev om de wereldtitel wordt gespeeld in Jakoetia. De toekomst van het damspel zal voor een belangrijk deel worden bepaald in het noordoosten van Siberië.
In vervolg op de rubriek van vorige week bespreek ik opnieuw een partij van Alexeï Tsjizjov uit het jongste Russische titeltoernooi. Het betreft de even hardhandige als instructieve zege die de wereldkampioen in de zevende ronde op Sergeï Fadejev boekte.
Zwart laat zich terugdringen. Ik vraag mij af of Tsjizjov op 21?10-15 22.29x20 15x24 voor 23.39-34 24-30 24.35x24 19x39 25.43x34 dan wel voor 23.49-44 had gekozen (ik vermoed het laatste), én of wit in dat geval op meer dan een licht initiatief had kunnen bogen.
Drukt zwart met de neus op de feiten. De tekstzet elimineert (behalve uiteraard 28...12-17?? of 28...18-23??) ook 28...15-20? door 29.28-23! en 30/31.30-24.
Hoewel zijn achterstand-in-ontwikkeling maar 2 luttele tempi bedraagt, staat Fadejev toch aan een enorme pressie bloot. Sterker nog: een bevredigend plan voor zwart is al niet meer te zien! Zo komt 29?17-21 niet in aanmerking wegens 30.31-27! 7-11 31.39-33! 12-17 32.37-31! 26x37 33.42x31 met positionele overrompeling. En het opspelen van de kroonschijf zou een vijandelijke invasie over veld 24 uitlokken.
29...18-22
Gespeeld in de hoop weer wat lucht te krijgen na 30.49-44 22x33 31.39x28 17-21 en 32?12-18. Maar daar zal het niet van komen:
Door zowel 30...12-18?? (31.28-23 +) als 30...7-11? (31.32-27! 12-18 32.27-21! en 33.37-32 +) uit te schakelen, dwingt Tsjizjov verdere verzwakkingen in de zwarte stand af.
De afbraak van het strategische bruggehoofd 27 gaat gepaard met een dodelijke uitholling van het eigen centrum. Maar dat wil nog geenszins zeggen dat 39...17-22 40.28x17 21x12 betere overlevingskansen had gegeven, want ook in dat geval zou wit (ruimschoots) hebben gewonnen. In verband met de ruimte volsta ik met slechts één enkel voorbeeldje:
41.33-28! 6-11 (41...14-19? 42.28-23! 18x20 43.25x3 12-17 44.3x21 26x17 45.27-22 +) 42.42-38 11-17 43.40-35 17-21 44.28-22! 18-23 45.48-43! 12-18 46.24-19 13x24 47.22x4 24-30 (meteen 47...23-28 faalt immers op 49.25-20! en 50.23-19 +) 48.35x24 23-28 49.32x23 21x41 50.38-32! 15-20 (er is niet beter) 51.24x15 41-46, waarna wit het karwei afmaakt met behulp van een uit de Problematiek bekende finesse die men echter zelden in de praktijk aantreft, te weten 52.4-10!! 46x19 53.25-20!! enz.
Nu is 45...9-13 46.28x17 21x12 onspeelbaar wegens (bijvoorbeeld) 47.34-29 13-18 48.24-20 en 50.9-4 +. En na 45?22-27 46. 34-29 27-31 47.23-18 beslist de dreiging 48.18-13 en 49.24-20 +. Fadejev gaf zich dan ook terecht gewonnen.
Voor Alexander Schwarzman bracht het toernooi om de Russische titel niet wat hij ervan moet hebben gehoopt. Met een score van 18 uit 15 eindigde de wereldkampioen van 1998 op een bescheiden zesde plaats, ver achter toernooiwinnaar Georgiev (21 punten).
Maar Schwarzman komt wel de eer toe dat hij er als enige in slaagde Georgiev op de rand van de nederlaag te brengen (ik kom daar volgende week op terug). Bovendien was hij betrokken bij een van de mooiste en opwindendste partijen die er in Oefa gespeeld werden. Ziehier namelijk op welke fraaie wijze Schwarzman won van Gavril Kolesov, die overigens eveneens lof verdient voor zijn weldadig agressieve partijopzet.
<center> Kolesov - Schwarzman 0-2
06-06-2006 9de ronde
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]332818223833121834290712403419232819142332282332372810144540010735302025302416214137212737322738433222273221173742311117464106114137142048431721433821263732263732411117413707114742172137312126423712173732263732410812413709142823041040351722383203083228222744401117504402073530182237310711312614192314101936312736262117262806121833280812494336414338414606014623010623463832462306221827290720293414254307022731024815201425313748312637[/damweb_position]
Schwarzman speelt het perfect. Het was verleidelijk de 2x2-ruil naar 6 te elimineren door eerst 37...11-16? te doen. Maar na de (min of meer geforceerde) spelgang 38.49-43 14-19 39.23x14 10x19 40.43-38 16-21 41.38-32 27x38 42.33x42 22x33 43.39x28 21-27 44.42-37! 17-21 45.26x17 12x21 46.37-31 8-12 47.31x22 12-18 48.22-17! 21x12 49.36-31! 12-17 50.31-27! (50...5-10 51.29-23 =) had hij met lege handen gestaan.
In tijdnood was het vanzelfsprekend ondoenlijk alle – vaak explosieve – mogelijkheden tot in de finesses te berekenen.
De analyse leert evenwel dat de tekstzet de winst op losse schroeven zet, waar een nieuwe tussenzet als 44...12-17! of – vooral – 44...26-31! wit zonder verdediging zou hebben gelaten.
Maar hierna staat zwart opnieuw, en ditmaal definitief, gewonnen. Wit had voor 49.29x9! 20x29 50.34x14 moeten kiezen. Het is waar dat na 50...25x43 direct damhalen (51.9-4?) had verloren door 51...26-31! 52.14-9 43-48 53.9-3 12-18 54.4x22 27x18 55.3-25 48-37 56.25-48 (of 56.25-9 18-23 57.9x36 37-28! +) 56...37-23! (niet echter 56...37-28? 57.48x26 28x50 58.40-34!! =) 57.48x26 23x45 met als verre pointe 58.26-31 18-23 59.44-40 (59.31-37 45-50! +) 59...45x34! 60.31-37 34-25! en 61...25-14 +.
Maar eerst 51.40-35!! 43-48 en dan pas 52.9-3 biedt serieuze overlevingskansen: zowel na 52...27-31 53.3x12 15-20 54.14x25 48-42 55.17-28 als na 52?48-25 53.3x32! 25x9 54.44-39!! 26-31 55.39-33!! (zonder vrees voor 54/55?9-14 =) is het de vraag of zwart nog wint.
Vorige week liet ik de spectaculaire zege zien die Alexander Schwarzman in het Russisch kampioenschap op Kolesov boekte. Toch zou de Moskoviet uiteindelijk niet hoger reiken dan een score van 18 uit 15, verre van voldoende om toernooiwinnaar Georgiev (21 punten) serieus te bedreigen.
Ongetwijfeld was het toernooi heel anders verlopen wanneer Schwarzman de gouden kans zou hebben verzilverd die hij in zijn partij tegen Georgiev kreeg. Ik wil niet beweren – het zou schromelijk overdreven zijn – dat het strategisch fiasco waarmee Georgiev in dat topduel geconfronteerd werd, al in diens ambitieuze openingsbehandeling (een ‘Keller’ met wit) besloten lag. Feit is wel dat de omsingeling waarop Georgiev zijn hoop had gevestigd, rond de 40ste zet volkomen uit de hand liep.
In die fase leek de voornaamste vraag dan ook te zijn hoe Schwarzman, die een machtige aanvalsstand had opgebouwd, het karwei zou afmaken. Want dat hij ging winnen, zal door geen der aanwezigen in twijfel zijn getrokken. Maar na een verkeerde beslissing op de 43ste zet (het alternatieve plan was wel degelijk toereikend geweest, zoals ik volgende week hoop aan te tonen) brokkelde het zwarte voordeel allengs af. Georgiev verdedigde zich even actief als accuraat en kwam alsnog met de schrik vrij.
<center>
Opmerkelijk was dat Georgiev al zijn wit-partijen – inclusief die tegen Tsjizjov – met 1.33-29 opende. Mogen we daaruit opmaken dat dit in de komende WK-match zijn lijf-opening wordt? Dat zou heel mooi zijn. Maar het kan natuurlijk ook dat hij Tsjizjov slechts zand in de ogen heeft willen strooien.
1…17-22 2.39-33
Tegen Tsjizjov koos hij voor het veel bescheidener 2.31-26 11-17 3.37-31 6-11 4.31-27 22x31 5.26x37.
Het verlies van de controle over de linker bordrand heeft verschrikkelijke gevolgen. Maar wit kon zich onmogelijk nog op veld 31 handhaven, onder meer omdat 38.48-42? verhinderd was door 38…28-32! +.
38…8-13! 39.26x17 22x11 40.39-33
Niet beter is 40.48-42 11-17! (41.42-37?? 28-32! enz. +).
40…28x39 41.43x34 11-17! 42.48-42 17-22!
Snijdt schijf 42 de pas af: 43.42-37? 16-21! (dreigt 44…21-26 +) 44.37-32 18-23! +.
43.49-44(!) 27-31?
Verleidelijk doch foutief: na de tekstzet heb ik geen winst meer kunnen ontdekken. Daarentegen was na 43…16-21! níet te zien geweest hoe wit zich ooit had moeten redden…
Zoals aangekondigd kom ik vandaag terug op de slotfase van die – ook vanuit theoretisch oogpunt – zo belangrijke partij Georgiev-Schwarzman, Russisch kampioenschap 2006.
In de stand van het eerste diagram kan Schwarzman op groot, ja doorslaggevend voordeel bogen. Maar nadat hij zich tot 43...27-31? 44.36x27 22x31 had laten verleiden en Georgiev een opstelling met 44-40-35! en 47.34-30! had ingenomen, bleek er merkwaardig genoeg geen winst meer mogelijk.
Schwarzman zou echter wel degelijk hebben gewonnen, zo betoogde ik vorige week, wanneer hij 43...16-21! had gespeeld en door het midden was blijven aanvallen, in plaats van op een doorbraak over de rechterflank aan te sturen. En hoewel de beschikbare ruimte niet toelaat een waterdicht ‘bewijs’ te overleggen, hoop ik toch dat onderstaande varianten mijn bewering op z’n minst aannemelijk maken.
Daarbij beperk ik mij noodgedwongen tot dát type verweer waarbij wit, evenals in het werkelijke verloop, al zijn kaarten op een tegenactie langs de rechter bordrand zet.
Dat is weliswaar niet de enige verdediging waarover hij beschikt, maar de lezer moet maar van mij aannemen dat de zwarte aanval ook na 44.44-39 22-28! niet te stuiten is. (In dit verband verwijs ik bij voorbaat naar de voorlaatste alinea van deze rubriek.)
Welnu. Na 44.44-40 21-26! dienen zich onder meer de volgende mogelijkheden aan:
1) 45.34-30 22-28! 46.40-35/24-20 26-31! 47.24-20/40-35 13-19! 48.30-24 19x30 49.35x24 28-32 50.24-19 14x23 51.20-14 9x20 52.25x14 32x43 53.14-10 23-28! (maar onder geen beding 53...43-49? 54.10-5 =) 54.10-5 18-23! 55.42-38 (niet beter is 55.5-14 43-48, bijvoorbeeld 56.42-38 48-25! +) 55...43x32 56.5-14 32-38 en zwart wint altijd door overmacht, óók ingeval wit met 57.14-3 38-42 58.3-12/17 een van de drie geofferde schijven zou heroveren.
2) 45.40-35 (deze zet, die ten opzichte van 45.34-30 de verdienste heeft dat zwart nu niet met 45...22-28? mag reageren vanwege de verraderlijke remise-combinatie 46.25-20!!, 47.36-31!!, 48.38-32! en 49.32x3, brengt weer geheel eigen spelgangen met zich mee; maar het resultaat blijft hetzelfde) 45...18-23!
Vanuit de stand van het tweede diagram kan er volgen:
2.1) 46.34-30(??) 23-29!, 47...22-28 en 48...26x48 +.
2.2) 46.42-37(?) 22-28! (dit is nog efficiënter dan het eveneens winnende 46...13-19 47.24x13 9x18 48.37-32 27-31) 47.34-30/24-20 27-31! 48.36x27 28-33 49.38x18 13x42 50.24-20/34-30 42-47!! (absoluut de enige!) 51.15-10 4x24 52.30x10 47-41! 53.10-5 41-46 54.25-20 26-31 en de dreiging 55...31-37 + is dodelijk.
2.3) 46.24-20 22-28 47.35-30 (want behalve 47.42-37 verliest ook 47.34-30 geforceerd door 47...13-19! 48.30-24 19x30 49.35x24 23-29! 50.24x31 26x48 +) 47...13-19! 48.38-33 (opnieuw gedwongen) 48...28x39 49.34x43 23-28! en nu resteren er nog twee varianten:
2.3.1) 50.43-39 27-32! 51.42-37 32x41 52.36x47 26-31! 53.39-34 28-33! 54.47-42 31-36 55.42-37 33-38 56.34-29 38-43 57.29-24 19-23 (het overtuigendst; wat niet wegneemt dat zelfs 57...43-48 58.24x13 48x26 schijnt te winnen na 59.30-24 9x18 60.20x9 4x13 61.15-10 26-37! 62.10-4 36-41 enz.) 58.24-19 (58.37-31 en 59.24-19 verliest geruisloos door 59...43-49!, 60...9-14! en 61...49-35 +) 58...4-10!! 59.15x13 43-48 (een fraai slagkeuzemoment) en zowel na 60.19x28 48x4! 61.20x9 4x33 als na 60.20x9 23x3 kan wit het opgeven.
2.3.2) 50.42-38 19-23!! (bepaald niet de meest voor de hand liggende voortzetting) 51.30-24 (51.43-39 23-29 +) 51...28-32! (met als clou 52.24-19 27-31! 53.19x37 31x33 +) 52.38-33 23-29! en wit is kansloos, ongeacht of hij met 53.33-28 32x23 54.24x33 26-31 vervolgt, met 53.24-19 29x49 54.19x10 27-31! + dan wel met 53.43-39 29x38 54.24-19 14x23 55.20-14 9x20 56.25x14 38-42 enz.
(Of zelfs het minder dwingende 48...27-32 49.42-37 32x41 50.36x47 26-31/22-27!, waarna er langs geheel andere weg een stelling is ontstaan die zich ook via 44.44-39 22-28! 45.42-37 21-26 46.34-30 18-22! 47.38-33 27-32! 48.39-34 32x41 49.36x47 28x39 50.34x43 kan voordoen en waarin zwart evenzeer op winst staat!)
Nu zou 49.24-20 13-19 op zetverwisseling met variant ‘2.3’ neerkomen. Voorts resulteert 49.42-37 via 49...28-33! 50.24-20 13-19 in een zevenvoudige oppositie. En een zet met schijf 43 beantwoordt zwart met de thematische maar altijd charmante combinatie-annex-rondslag 49...28-33!, 50...4-10!, 51...13-19!!, 52...26x48, 53...14-20 en 54...48x50/45 +.
Een lezersreactie noopt mij nog eenmaal terug te komen op de partij Georgiev-Schwarzman die in de laatste twee rubrieken centraal stond.
Vanuit de volgende stand: acht zwarte schijven op 4, 9, 13, 14, 16, 17, 18 en 27; acht witte schijven op 15, 24, 25, 34, 36, 38, 48 en 49, werd er namelijk vervolgd met 42.48-42 17-22 43.49-44. Op dat moment vergooide Schwarzman de winst door 43...27-31? in plaats van 43...16-21! (44.44-40 21-26! enz.) te spelen.
‘Maar zou zwart óók hebben gewonnen wanneer wit al op de 42ste zet 49-44 had gedaan en zonder dralen de tegenaanval had ingezet’, vraagt een lezer zich af. Inderdaad zou wit na 42.49-44 17-22 43.44-40! in menige variant een belangrijk tempo hebben gewonnen ten opzichte van 42.48-42 17-22 43.49-44. Desondanks geloof ik dat zwart in dat geval eveneens op winst had gestaan, mits hij 42.49-44 niet met 42...17-22 maar met 42...17-21! beantwoordt. Onderstaande (scherpe) spelgang maakt in elk geval een plausibele indruk:
42.49-44 17-21 43.44-40 27-31! 44.36x27 21x43 45.48x39 16-21 46.39-33 18-23! 47.34-30 21-27! 48.40-35 14-19! 49.33-29 23x34 50.30x39 19x30 51.35x24 9-14! (alleen zo) 52.39-33 27-32! (idem) 53.24-20 (ook met 53.33-29 32-37 54.29-23 37-41 redt wit het niet, omdat zwart na 55.24-19 13x24 56.23-18 zijn dam naar veld 40 omspeelt en aldus het offer van schijf 25 afdwingt) 53...4-9!! (mét 51...9-14 de sleutel tot de winstgang) 54.33-29 32-37! 55.29-23 37-41! (pareert de dreiging 56.23-19 = door 56...13x24 en 57...41-46 +) 56.15-10 14x5 57.20-14 9x20 58.25x14 5-10!! (de pointe) 59.14x5 41-46 +.
Ik voeg hier nog aan toe dat het 3x2-standje dat na wits 58ste zet is ontstaan, zich ook met schijf 23 op veld 22 (a) of veld 24 (b) kan voordoen. Ook dan is de offerwending 58...5-10 59.14x5 41-46 beslissend, al beschikt zwart in beide gevallen over een bij-oplossing. Zo kan hij in geval a eveneens winnen met 58...41-46. En in geval b is ook 58...41-47 59.24-19 13x24 60.14-9 5-10!! toereikend.
De verkeerde reactie. Na direct 44...32-38 had de partij remise moeten lopen.
45.40-34?
Maar de zwartspeler heeft (vooralsnog) geluk. Wit kon winnen met 45.25-20! 14x34 46.40x20 15x24 47.2-16! 32-37 48.16-21! 12-18 en nu niet 49.21-3? (49...18-22!! =) maar simpel 49.21-26 +.
45...32-38! 46.36-31 12-18(!) 47.31-26 18-23(!)
Schijf 38 moest even pas-op-de-plaats maken in verband met 34-29! en 30-24 +.
Isjimbajev probeert nog een tweede dam te halen. Voldoende voor de winst kan het echter onmogelijk zijn, bij correct tegenspel althans*
51...47-41 52.2-16 19-23 53.16-49 23-28 54.17-11
54...14-20??
Maar Fadejev verdedigt zich allesbehalve correct. De op zich verdienstelijke, liefst zes zetten tellende combinatie waartoe de tekstzet de inleiding vormt, resulteert namelijk in een 3x1-eindspel dat bij hoge uitzondering nu eens niet remise is:
