KRANTENARTIKELEN - 2004

[Ajax-fan]

Damclub Apeldoorn blijft ereklasser
van een onzer verslaggevers

1 APRIL 2004 - APELDOORN - Damclub Apeldoorn (DCA) komt volgend seizoen toch uit in de nationale ereklasse. De clubleiding overwoog nadrukkelijk om de ploeg terug te trekken, uit protest tegen het beleid van de Koninklijke Nederlandse Dam Bond. DCA laat wel het gros van zijn topspelers vertrekken en solliciteert daarmee naar degradatie.

Enkele seizoenen geleden besloot DCA zijn eerste tiental gefaseerd te versterken. Dat leidde tot promotie naar de ereklasse. Met de Russische negenvoudig wereldkampioen Alexei Tsjizjov in de ploeg, hoopte de Apeldoornse club in het seizoen 2003-2004 lange tijd met de uiteindelijke kampioen Heijting Huissen mee te kunnen doen in de strijd om de landstitel.

Al vroeg in het seizoen sprak het bestuur van de Gelderse Dam Bond het royement uit over DCA-prof Tjalling Goedemoed, die een iemand zou hebben beledigd op internet. Het KNDB-bestuur nam op verzoek van Gelderland het royement direct over. De straf deed veel stof opwaaien. De Apeldoornse ploeg was ontdaan en verloor prompt, daags nadat het royement was uitgesproken. Daarmee was de ploeg op slag kansloos in de kampioensrace.

DCA was furieus op de KNDB, die al snel moest toegeven dat er foutief was gehandeld en het royement terugdraaide. De affaire kostte twee leden van het bondsbestuur de kop, maar voor DCA gaf dat weinig genoegdoening. De schade was al aangericht; het in alle consternatie verloren competitieduel betekende een verloren seizoen.

De clubsponsor constateerde uiterst gefrustreerd dat er ‘zoveel amateurisme‘ binnen de KNDB is. Als dat amateurisme er door één ondoordachte beslissing toe kan leiden dat een ambitieuze club toe een heel seizoen in de prullenbak kan gooien, is dat aanleiding om een ploeg terug te trekken, vond hij.

Na afloop van het seizoen draaide hij de geldkraan dicht, waardoor profspelers als ex-landskampioen Auke Scholma besloten te vertrekken. Van het plan het team terug te trekken zag DCA af, omdat dan het huidige tweede team een aantal jaren niet zou mogen promoveren.

Van het huidige team blijven Gabriël Heerema, Gep Leeflang en de in Apeldoorn wonende grootmeesters Hendrik van der Zee en Alexander Presman. Uit het tweede stromen Dick Beking, ex-Russisch kampioene Alla Choroesjenko en Wit-Russisch finalist Dmitri Druzinin door.

Er is voor PWG nog steeds hoop nu je dit op 1 april gepost hebt [img]images/smilies/icon_razz.gif[/img]

[Hanco Elenbaas]

Gérard Jansen rekent nergens op
Door MARCO HOUTERMAN


Voor Gérard Jansen staat het NK dammen letterlijk voor de deur. De 39 - jarige Huissenaar gaat in zijn eigen woonplaats hernieuwd op jacht naar zijn eerste nationale titel. Hij rekent nergens op. 'Ik ben het achttien keer niet geworden, waarom zou het me de negentiende keer dan wel lukken.'


Hij prijst zich gelukkig dat het Nederlands kampioenschap in zijn woonplaats wordt gehouden. Gérard Jansen hoeft nu niet dagelijks op en neer te reizen, of ergens op een stille hotelkamer te wachten op de dag die komen gaat. "Ik kan lekker in mijn eigen bed slapen. Dicht bij vrouw en kinderen zijn. Daar hecht ik nog de meeste waarde aan."

Sportief gezien heeft hij er niet of nauwelijks baat bij. Thuisvoordeel, als het al bestaat in het dammen, betaalt zich niet uit op het bord. Jansen (39) staaft het met zijn eigen prestaties tijdens de (drie) eerdere NK's op zijn geboortegrond. "De eerste keer scoorde ik gemiddeld, de twee keer erna plus-één. Niet slecht, maar ook niet goed genoeg om mee te doen om de titel."

Het spelen voor eigen publiek brengt voor Jansen geen extra druk met zich mee. De voorbereiding op het NK, zijn negentiende alweer, verloopt net als in alle andere jaren chaotisch. "Ik kom er weinig aan toe, ben te druk met andere dingen." Turbo Dambase, het computerprogramma met meer dan 200.000 partijen biedt deze dagen en gedurende het toernooi uitkomst. "Niet zo heel uitgebreid, maar ik ga zeker wat partijen van tegenstanders bekijken."

De meesten kent hij natuurlijk wel. Tanja Chub niet. De eerste vrouw ooit op een NK algemeen is voor Jansen (nog) een onbeschreven blad. "Maar Tanja werd eerste in een kwalificatiegroep met Auke Scholma (voormalig Nederlands kampioen, red.), die zich met veel pijn en moeite via de tweede plaats alsnog wist te kwalificeren. Dat geeft wel aan hoe sterk ze kan spelen."

Jansen ziet niet op tegen het potje met iemand van het andere geslacht. Ook al heeft hij daarin - althans voor de buitenwacht - niets te winnen. "Voor mij is het een partij als alle andere. Op een NK maakt het niet veel uit wie er tegenover je zit. Of het nou een man is, een vrouw, voor mijn part een hond of een olifant. Je treft er in principe geen zwakke tegenstanders."

Hij herinnert zich het NK van 1989 in Leeuwarden. Daar deed ene Wim Kalis mee, die door niemand echt serieus werd genomen. "Hij werd laatste, maar won wel twee partijen. Van Rob Clerc en van mij, twee spelers dus die normaal bovenin eindigen." Chub zal met dezelfde intentie meedoen. "Haar doel, meedoen aan dit NK, heeft ze gehaald. Daarom kan ze nu lekker vrijuit spelen en wellicht voor een paar stuntjes zorgen."

Het NK is zeer sterk bezet. Van de veertien spelers die in Huissen achter de borden verschijnen, zijn er vijf al in het bezit van één of meerdere titels. "Ik kan weer aardig wat zware partijen verwachten", zucht Jansen, voor wie er geen uitgesproken favoriet bestaat. "Ik noem Alexander Baljakin, Rob Clerc, Hans Jansen, Hein Meijer, Auke Scholma, Ron Heusdens, Kees Thijssen en mezelf. Dan zit ik al op acht namen die in aanmerking komen voor de titel. Omdat het er zoveel zijn zou je dus ook zomaar achtste kunnen worden."

Baljakin steekt er qua rating met kop en schouders bovenuit. Het zegt Jansen niet zo veel. "Nu is het Baljakin, in het verleden waren het Ton Sijbrands en Harm Wiersma. Die werden het meestal ook wel, maar keek je naar de eindstand dan ging het altijd wel om kleine verschillen. Ook voor hen ging het niet van een leien dakje."

De twee grootheden uit het Nederlands dammen laten zich niet of nauwelijks meer zien op het nationaal kampioenschap. Jansen leek na afloop van het NK 2003 in Amsterdam ook even te spelen met de gedachte er een punt achter te zetten. Een jaar na dato blijkt daar niets meer van. "Dat is nu nog niet aan de orde. Prestatie en plezier zijn mijn belangrijkste drijfveren. Zolang ik nog mee kan komen én het leuk vind, zie ik geen reden om ermee te stoppen."

Dat hij in bijna twintig NK-optredens nooit kampioen wist te worden, zal voor hem nooit reden zijn ermee op te houden. De nationale titel, hoe vaak hij er ook tegenaan zat, bezorgt Jansen geen trauma's. De Huissenaar, zes keer tweede, houdt er rekening mee dat de geschiedenis zich dit jaar opnieuw kan herhalen. "Ik ben het de achttien voorgaande keren niet geworden, waarom zou het me de negentiende keer dan wel lukken."

[Hanco Elenbaas]

WEDSTRIJDSCHEMA NK DAMMEN

Eerste ronde.


Zondag 4 april: Ron Heusdens-Rob Clerc, Tanja Chub-Marino Barkel, Niek Kuijvenhoven-Hans Jansen (zaterdag 3 april in Harderwijk), Gérard Jansen-Alexander Baljakin, Hein Meijer-Kees Thijssen, Gerrit Boom-Auke Scholma, Erno Prosman-Jeroen van den Akker.

Tweede ronde

Maandag 5 april: Ron Heusdens-Tanja Chub, Auke Scholma-Erno Prosman, Kees Thijssen-Gerrit Boom, Alexander Baljakin-Hein Meijer, Hans Jansen-Gérard Jansen, Marino Barkel-Niek Kuijvenhoven, Rob Clerc-Jeroen van den Akker.

Derde ronde

Dinsdag 6 april: Tanja Chub-Rob Clerc, Niek Kuijvenhoven-Ron Heusdens, Gérard Jansen-Marino Barkel, Hein Meijer-Hans Jansen, Gerrit Boom-Alexander Baljakin, Erno Prosman-Kees Thijssen, Jeroen van den Akker-Auke Scholma.

Vierde ronde

Woensdag 7 april: Ron Heusdens-Gérard Jansen, Tanja Chub-Niek Kuijvenhoven, Kees Thijssen-Jeroen van den Akker, Alexander Baljakin-Erno Prosman, Hans Jansen-Gerrit Boom, Marino Barkel-Hein Meijer, Rob Clerc-Auke Scholma.

Vijfde ronde

Donderdag 8 april: Niek Kuijvenhoven-Rob Clerc, Gérard Jansen-Tanja Chub, Hein Meijer-Ron Heusdens, Gerrit Boom-Marino Barkel, Erno Prosman-Hans Jansen, Jeroen van den Akker-Alexander Baljakin, Auke Scholma-Kees Thijssen.

Zesde ronde

Vrijdag 9 april: Ron Heusdens-Gerrit Boom, Tanja Chub-Hein Meijer, Niek Kuijvenhoven-Gérard Jansen, Alexander Baljakin-Auke Scholma, Hans Jansen-Jeroen van den Akker, Marino Barkel-Erno Prosman, Rob Clerc-Kees Thijssen.

Zevende ronde

Zaterdag 10 april: Gérard Jansen-Rob Clerc, Hein Meijer-Niek Kuijvenhoven, Gerrit Boom-Tanja Chub, Erno Prosman-Ron Heusdens, Jeroen van den Akker-Marino Barkel, Auke Scholma-Hans Jansen, Kees Thijssen-Alexander Baljakin.

Achtste ronde

Maandag 12 april: Ron Heusdens-Jeroen van den Akker, Tanja Chub-Erno Prosman, Niek Kuijvenhoven-Gerrit Boom, Gérard Jansen-Hein Meijer, Hans Jansen-Kees Thijssen, Marino Barkel-Auke Scholma, Rob Clerc-Alexander Baljakin.

Negende ronde

Dinsdag 13 april: Hein Meijer-Rob Clerc, Gerrit Boom-Gérard Jansen, Erno Prosman-Niek Kuijvenhoven, Jeroen van den Akker-Tanja Chub, Auke Scholma-Ron Heusdens, Kees Thijssen-Marino Barkel, Alexander Baljakin-Hans Jansen.

Tiende ronde

Woensdag 14 april: Ron Heusdens-Kees Thijssen, Tanja Chub-Auke Scholma, Niek Kuijvenhoven-Jeroen van den Akker, Gérard Jansen-Erno Prosman, Hein Meijer-Gerrit Boom, Marino Barkel-Alexander Baljakin, Rob Clerc-Hans Jansen.

Elfde ronde

Donderdag 15 april: Gerrit Boom-Rob Clerc, Erno Prosman-Hein Meijer, Jeroen van den Akker-Gérard Jansen, Auke Scholma-Niek Kuijvenhoven, Kees Thijssen-Tanja Chub, Alexander Baljakin-Ron Heusdens, Hans Jansen-Marino Barkel.

Twaalfde ronde

Vrijdag 16 april: Ron Heusdens-Hans Jansen, Tanja Chub-Alexander Baljakin, Niek Kuijvenhoven-Kees Thijssen, Gérard Jansen-Auke Scholma, Hein Meijer-Jeroen van den Akker, Gerrit Boom-Erno Prosman, Rob Clerc-Marino Barkel.

Dertiende ronde

Zaterdag 17 april: Erno Prosman-Rob Clerc, Jeroen van den Akker-Gerrit Boom, Auke Scholma-Hein Meijer, Kees Thijssen-Gérard Jansen, Alexander Baljakin-Niek Kuijvenhoven, Hans Jansen-Tanja Chub, Marino Barkel-Ron Heusdens.

Alle speelronden beginnen dagelijks om 12.00 uur, met uitzondering van de eerste. (13.00 uur) en de laatste ronde. (10.30 uur). Zondag 11 april (eerste paasdag) is een rustdag.

[Hanco Elenbaas]

NK dammen van start

HUISSEN - Burgemeester Persoon van de gemeente Lingewaard opent zondag het Nederlands kampioenschap dammen algemeen in Huissen. Hij zal om 12.45 uur op symbolische wijze de openingszet verrichten bij de partij tussen Gérard Jansen en Alexander Baljakin, de twee spelers die de organiserende vereniging DV Huissen vertegenwoordigen op het NK.


De openingsceremonie begint om 11.30 uur en bestaat ondermeer uit de presentatie, in woord en beeld, van alle veertien deelnemers. Plaats van handeling is 't Koelhuis in Huissen, dat tot en met zaterdag 17 april dienst doet als locatie van de nationale titelstrijd.

Het is de vierde keer dat de DV Huissen de eindronde van het NK algemeen organiseert. De eerste keer was in 1984, ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de club. Daarna in 1994, 1999 en nu dus 2004.

[Hanco Elenbaas]

Van den Akker vreest de eerste, zware week
Door ANTON JANSSEN


HUISSEN - Hij is inmiddels een vertrouwd gezicht op het NK dammen algemeen. Jeroen van den Akker mag dan pas 23 jaar zijn, hij begint morgen in Huissen al aan zijn vijfde eindronde. 'Ik stel mijn doel op een score van vijftig procent'.


Sinds de eeuwwisseling is Jeroen van den Akker een vaste gast op het NK dammen algemeen. Het toernooi in Huissen wordt dan ook zijn eerste lustrum. Geen onverdienstelijke prestatie van de pas 23-jarige Culemborger. Temeer omdat het bereiken van de landelijke eindstrijd geen automatisme is.

"Je moet je steeds weer bewijzen", weet Van den Akker, die zijn deelname twee maanden geleden veilig stelde via het kwalificatietoernooi op Papendal. "Bij mij ging dat dit keer niet zo overtuigend als vorig jaar. De resultaten waren minder maar op basis van het vertoonde spel heb ik geen moment getwijfeld. Ik zat in een zware poule waarin het lang spannend bleef."

Van den Akker zit in zijn afstudeertijd en heeft aan de Technische Universiteit Eindhoven drie drukke tentamenweken achter de rug. Daardoor resteerde hem niet meer dan een week om naar het NK toe te leven.

De speler/trainer van ereklasser Denk en Zet uit zijn woonplaats Culemborg was er niettemin gelukkig mee. Een jaar geleden was er van een gedegen voorbereiding geen enkele sprake. "In 2003 had ik andere dingen aan mijn hoofd, zoals het vertrek voor een stageperiode in de Verenigde Staten. Dat ging ten koste van de concentratie waardoor ik onnodig enkele partijen verloor."

"Nu was ik afgelopen week helemaal bezig met de voorbereiding op het damkampioenschap. Ik kon even bijkomen van de inspanningen voor de tentamens. Speltechnisch heb ik me de laatste tijd verder ontwikkeld. Zo trainde ik tijdens het kwalificatietoernooi samen met Guntis Valneris (Letse topspeler van DV Huissen, red.). Die aanpak had een goede uitwerking."

Van den Akker werkte in de aanloop naar het NK aan het bijschaven van zijn spel. Het verbeteren van de degelijkheid

en het verdedigen in mindere posities hadden zijn speciale aandacht. Ook deed hij aan het bijpoetsen van zijn vaardigheid in het onderkennen en uitvoeren van slagzetten.

Van den Akker verwacht dat een aantal NK-deelnemers met theoretische nieuwtjes zal komen. Hij ziet in de debuterende Alexander Baljakin (de voor DV Huissen spelende Wit-Rus is de eerste buitenlander ooit op een NK algemeen, red.) een belangrijke favoriet voor de titel. "Baljakin heeft weliswaar het nadeel dat hij enkele jaren geen officiële titeltoernooien heeft gespeeld maar zijn produktiviteit zal hem een eind op weg helpen", weet Van den Akker, die ook titelverdediger Kees Thijssen hoog aanslaat. "Sinds zijn overgang naar de fullprof status is Kees alleen maar sterker gaan spelen. Ook Rob Clerc en Gérard Jansen zullen hun rol in de top meespelen."

Over zijn eigen optreden is Van den Akker voorzichtig gestemd. "Ik stel mijn doel op een vijftig procent score. Gaat het tijdens dit NK goed lopen, dan kan ik in de tweede toernooiweek de lat hoger leggen. De eerste week wordt zwaar want dan ontmoet ik naast Baljakin onder andere alle oud-kampioenen Erno Prosman, Clerc, Auke Scholma, Thijssen en Hans Jansen", aldus de op debutant Niek Kuijvenhoven na jongste deelnemer aan het NK. "Ik denk dat, ondanks de deelname van debutanten als Tanja Chub en Kuijvenhoven, het winstpercentage in Huissen aanzienlijk lager zal liggen dan vorig jaar in Amsterdam. Het deelnemersveld herbergt veel meer routine dan tijdens het NK van 2003."

[Hanco Elenbaas]

Van den Akker ziet in de debuterende Alexander Baljakin (de voor DV Huissen spelende Wit-Rus is de eerste buitenlander ooit op een NK algemeen, red.) een belangrijke favoriet voor de titel.

Het fabeltje dat Alexander Baljakin de eerste buitenlander in het NK is blijkt moeilijk uit de wereld te helpen. (Net als dat Kees Thijssen nog steeds geen GMN zou zijn, zoals programmaboekje NK en ratinglijst KNDB suggereren.)
Paul Germain deed in 1975 mee aan de finale van het NK en was toen nog steeds Haïtiaan. Of hij later de Nederlandse nationaliteit heeft gekregen is mij onbekend.
Waren er nog meer "buitenlanders" die ooit op een NK speelden??
Hoe zit het bijvoorbeeld met I. Milikowski (de naam ziet er Pools uit), die in 1922, 1924 en 1925 meedeed?
En Gilles Salomé is natuurlijk van oorsprong Fransman. Had Gil al de Nederlandse nationaliteit toen hij in 1999 meespeelde?

[Tijn]

Uitslagen 3e ronde Persoonlijk Limburgs Kampioenschap Finale

Eddy Budé - Brion Koullen 1-1
Willy Okrogelnik - Peter Schellekens 1-1
Martijn van Gortel - Leo Nagels 2-0
Andy Damen - Olga Kamyshleeva 0-2

Stand na 3 ronden:
1. Okrogelnik, van Gortel, Budé 4 ptn.
4. Damen, Schellekens, Koullen, Kamyshleeva 3 ptn.
8. Nagels 0 ptn.

[Hanco Elenbaas]

Rijk wordt Kees Thijssen niet van dammen

HUISSEN - Financieel gezien is en blijft dammen een onaantrekkelijke sport. Ton Sijbrands (53) liep vorig jaar in de herfst van zijn carrière per toeval tegen een sponsor voor het leven op. Harm Wiersma zoekt zijn hele loopbaan al vergeefs naar het grote geld in de damwereld. En Kees Thijssen? Kees Thijssen is als nationaal kampioen even onbekend als onbemiddeld.


Startgeld vangt de Amsterdammer nooit. Ja, in de vorm van onderdak bij een gastgezin, of hooguit een of twee briefjes van 50 euro. Maar verder geen euro. Hij leeft van zijn maandelijkse toelage van 800 euro als A-sporter bij het NOCNSF. En van de enkele simultaan her en der en de kleine, bijna te verwaarlozen opbrengsten als damtrainer.

Toch is Kees Thijssen (28 ) allerminst een gefrustreerde profdammer. Integendeel, bescheiden als hij is, leeft hij in soberheid een tevreden bestaan in een tweekamerflat in Amsterdam-Noord. Hij kan zijn dagen gemakkelijk vullen met dammen. Hij traint wekelijks een dag met Hein Meijer, Paul Oudshoorn en Martin Dolfing. Soms komt zijn eigen trainer Anatoli Gantwarg een paar dagen over. Zoals voor het Nederlands kampioenschap, dat gisteren in Huissen begon en waar Thijssen zijn titel verdedigt.

De Wit-Rus met de bijnaam 'geweldenaar uit Minsk' nam Thijssen drie dagen onderhanden. "De man heeft een enorme expertise", vindt Thijssen. "Hij is een dambolwerk, viervoudig wereldkampioen. Hij leert me in gecompliceerde partijen niet te verdwalen in allerlei rekenmodellen maar de globale hoofdlijnen te volgen. Wij hebben ongeveer dezelfde speelstijl. Hij neemt meer risico, wil atijd spanningen op het bord creëren en heeft nooit een veiligheidsgordel om."

Thijssen kan deze twee weken in het Huissense denksportcentrum 't Koelhuis ontspannen spelen. Behalve de titel staat er niets op het spel. Het abonnement op de A-status verlengde hij al eerder in dit jaar, in het festival des jeux in Cannes. Dat mini-WK bracht hij voor de eerste keer in zijn loopbaan op zijn naam en gold voor het NOCNSF als jaarlijks meetmoment. "Dat is een hele opluchting", vindt de in Heusden bij Oss geboren grootmeester. "Ik kan hier in Huissen voluit op de winst spelen. Hoef geen rekening te houden met mijn score of klassering."

Verliezen doet Thijssen zelden. Daarvoor zijn de remisemarges, zeker op topniveau, te hoog. Binnen de damwereld woedt een felle discussie over de herwaardering van materieel voordeel. "Ik ben voor de invoering van de voordeelremise", bekent Thijssen. "Een marge van drie schijven is in mijn ogen een duidelijke voordeelremise. Toch is een eindspel van drie dammen tegen één dam nog steeds potremise."

Voor Thijssen is het doodeenvoudig op remise te spelen. "Ik maak met een vinger in mijn neus tegen iedereen remise. Tegen wereldkampioen Georgiev, tegen negenvoudig wereldkampioen Tsjizjov, tegen Sijbrands, tegen Wiersma, tegen wie dan ook. Met een vinger in mijn neus! Ik kan het me dan zelfs permitteren nog enkele slechte zetten te doen, want ik kan altijd vluchten naar een eindspel van drie tegen een."

Wordt de remisemarge evenwel verkleind, dan wordt Thijssen genoodzaakt tegen de toppers scherp te blijven. "Tsjizjov, Gantwarg zijn voor voordeelremises, voor herwaardering van de puntenregeling. De conservatieven houden de evolutie tegen. Grote dammers als Sijbrands en Wiersma zijn tegen, omdat ze de traditie geen geweld willen aandoen. Omdat ze dan alle theorieboeken overboord kunnen gooien en alle eindspelstudies kunnen opdoeken. Maar vooral zijn ze bang omdat ze meer partijen zullen verliezen."

Ton Sijbrands leed vorig jaar op het WK in Zwartsluis zijn eerste nederlaag in tien jaar. "Tien jaar!", schampert Thijssen, "is dat reclame voor onze sport? Dammen heeft een groot imagoprobleem. Iedereen kan dammen, toch hebben we maar 7000 leden. Op scholen wordt veel gedamd, toch bestaat er amper doorstroming naar de clubs? Waarom? Omdat dammen een anonieme sport is geworden. Een gezelschapspelletje zoals ganzenbord of mens-erger-je-niet."

In de ogen van Thijssen heeft de dammen de wedloop met schaken glansrijk verloren. "In schaken kan een grootmeester zijn brood verdienen. Over de hele wereld. Dammen wordt nooit een vetpot. Nooit. Omdat het wereldje geregeerd wordt door traditionalisten die de ontwikkeling van het spel tegenhouden." ANP

[Hanco Elenbaas]

Gérard Jansen deelt punten met Baljakin
Door onze verslaggever


HUISSEN - Gérard Jansen is het Nederlands kampioenschap dammen algemeen begonnen met remise. De 39 - jarige Huissenaar hield in zijn eigen woonplaats zijn Wit - Russische clubgenoot Alexander Baljakin op remise.


Jansen en Baljakin troffen elkaar al in de eerste ronde omdat beide spelers voor dezelfde vereniging uitkomen, landskampioen DV Huissen. Door goede bekenden direct tegenover elkaar te zetten, wil de dambond KNDB competitievervalsing later in het toernooi voorkomen.

De partij tussen Jansen en Baljakin was niet de enige die in remise eindigde. In totaal leverden vijf van de zeven wedstrijden geen winnaar op. Tanja Chub, de eerste vrouw op een NK algemeen, snoepte Marino Barkel een puntje af. Een andere debutant, Niek Kuijvenhoven deed hetzelfde tegen voormalig Nederlands kampioen Hans Jansen. Die partij werd overigens zaterdag al in Harderwijk gespeeld omdat Kuijvenhoven uit geloofsovertuiging niet op de zondag in actie wenst te komen.

De eerste speelronde leverde twee winnaars op. Meervoudig kampioen Rob Clerc versloeg met zwart Ron Heusdens, terwijl Auke Scholma (eveneens met zwart) Gerrit Boom terugwees.

Het NK in het Huissense denksportcentrum 't Koelhuis wordt vandaag voortgezet met de tweede ronde, aanvang 12.00 uur.

Uitslagen eerste ronde: Ron Heusdens-Rob Clerc 0-2, Tanja Chub-Marino Barkel 1-1, Niek Kuijvenhoven-Hans Jansen 1-1, Gérard Jansen-Alexander Baljakin 1-1, Hein Meijer-Kees Thijssen 1-1, Gerrit Boom-Auke Scholma 0-2, Erno Prosman-Jeroen van den Akker 1-1.

Programma tweede ronde: Ron Heusdens-Tanja Chub, Auke Scholma-Erno Prosman, Kees Thijssen-Gerrit Boom, Alexander Baljakin-Hein Meijer, Hans Jansen-Gérard Jansen, Marino Barkel-Niek Kuijvenhoven, Rob Clerc-Jeroen van den Akker.

[Hanco Elenbaas]

De moeilijke zoektocht naar geld en publiciteit
Door ROY HAMMINK


HUISSEN - Het NK dammen in Huissen startte gisteren zonder noemenswaardige verrassing. De grootste verrassing is misschien wel dat het toernooi gehouden wordt, na alle financiële perikelen.


Een profdammer wordt niet snel rijk. Met het schrijven van een damrubriek voor een krant, het geven van trainingen en/of de toelage van NOCNSF (voor degenen die de status van A-sporter hebben) kan je voorzien in je levensonderhoud. Maar van de prijzengelden moet je het niet hebben in de denksport. Een schamele 1500 euro ligt er te wachten op de winnaar van het gisteren gestarte NK.

Dat bedrag is beduidend lager dan vorig jaar, want de nationale titelstrijd kampt met een groot gebrek aan geld. De organiserende damvereniging Huissen meldde de Nederlandse dambond (KNDB) medio 2003 af te zien van het evenement omdat de begroting niet bleek rond te breien. Op verzoek van de bond bleef de club toch zoeken naar mogelijkheden. "Maar in september hebben we het toernooi opnieuw moeten teruggeven", zegt Paul Visser, secretaris van het organisatiecomité. "We konden gewoon geen hoofdsponsor krijgen. Geen landelijk bedrijf, geen regionale onderneming. 'Het budget voor 2004 is al besteed' of 'het evenement past niet in ons beleid' kregen we steeds te horen. Maar de bond wilde het toernooi hoe dan ook bij ons laten spelen, met een zeer beperkt budget."

De grootste financiële nood werd geledigd door een plaatselijke onderneming, die zich op het laatste moment meer uit charitatieve dan commerciële overwegingen als geldschieter aanmeldde. Visser: "Dat leverde een aardig bedrag op. Het gat werd niet helemaal gedicht, maar wel voor een groot deel. Helaas werden we daarna onaangenaam verrast met de mededeling dat de bondsbijdrage vanwege bezuinigingen werd verminderd. Toen hebben we nog wat dingen geschrapt en versoberd. Gelukkig heeft de KNDB daarna gezegd garant te staan voor een eventueel tekort."

Het Nederlands kampioenschap dammen 2004 is dan ook een low budget-evenement. De arbitrage is in handen van één man in plaats van twee scheidsrechters, de explicateurs die de demonstraties voor het publiek verzorgen zijn gestrikt voor 'een vriendenprijsje' en de organisatiekosten zijn 'nul'. "We werken alleen maar met vrijwilligers", zegt Visser.

Hij prijst zich gelukkig dat Gerrit Boom (Zutphen), Alexander Baljakin (Arnhem) en Gérard Jansen (Huissen) dichtbij wonen en elke dag thuis slapen. Scheelt veertien dagen lang de kosten van drie overnachtingen. De rest is niet ondergebracht in een duur hotel: negen deelnemers verblijven in pensions in Huissen en Elst, Ron Heusdens en Rob Clerc (clubgenoten bij Schiedam) delen de komende twee weken een appartement in Nijmegen.

Ook Ebbo de Jong, voorzitter van de KNDB, weet dat het behelpen is als de woorden dammen en sponsoring met elkaar moeten worden gecombineerd. Hij wil het ledenaantal van 7800 in de komende jaren opkrikken naar 15.000 en kan alles gebruiken om de sport meer body te geven. De plaatsing van Tanja Chub op het NK kwam voor hem dan ook als een geschenk uit de hemel.

"De goden zijn dank", zegt De Jong. "In 86 kampioenschappen hebben we met alleen mannen gespeeld, nu is er de unieke situatie dat er een vrouw meedoet. Dat genereert een boel publiciteit."

Chub werd vorige week geportretteerd door Studio Sport, gisteren zaten er drie professionele fotografen klaar om haar eerste zetten vast te leggen in de partij tegen Marino Barkel, die in remise eindigde.

Visser: "Tanja was drie, vier minuten in beeld bij het Sportjournaal. Dat is heel veel voor ons sportje. Het liefst zouden we hier natuurlijk ook Harm Wiersma en Ton Sijbrands als deelnemer hebben. Dat levert een dot van een publiciteit op, maar die jongens willen een fors bedrag als startgeld. En we zijn niet zo gek dat we serieus gaan nadenken over het aantrekken van Sijbrands en Wiersma als we moeite hebben om de begroting rond te krijgen."

[Hanco Elenbaas]

Barkel deelt punten tijdens NK dammen
Tanja Chub (34) doet als eerste vrouw mee in de finale van het NK-dammen. De Europese kampioene, afkomstig uit Oekraïne, speelde in de openingsronde remise tegen Marino Barkel.

De Twentse meester probeerde grip te krijgen op haar linkervleugel, maar Chub kreeg met een damslagje bewegingsvrijheid. De remise was na drieënhalf uur een feit. En daarmee de eerste uitslag in het kampioenstoernooi. Voor Barkel is het zijn derde NK. In 1999 deelde hij de zesde plaats en dat was twee jaar geleden niet anders.

[Hanco Elenbaas]

Vier koplopers in NK dammen
HUISSEN - Na twee ronden telt de 87e nationale titelstrijd dammen vier koplopers. Rob Clerc en Auke Scholma kregen maandag in Huissen aan de leiding gezelschap van Aleksander Baljakin en titelverdediger Kees Thijssen.

Thijssen won met wit na een spannende strijd van Gerrit Boom. Zwart ging op de 48e zet door de vlag. Hein Meijer vond met zwart geen antwoord op de perfecte omsingeling van Baljakin. De Wit-Rus is de eerste buitenlander die op een NK is toegelaten. Hij woont sinds 2002 permanent in Nederland, speelt bij de organiserende vereniging en ontving een wildcard van de bond.

Achtvoudig nationaal kampioen Clerc, bezig aan zijn 29e NK, kwam tegen Van den Akker niet verder dan remise. Scholma deed lang pogingen Prosman te verschalken maar zag na ruim vijf uur spel het nutteloze daarvan in. Tanja Chub, de eerste vrouw op het NK mannen, wist haar clubgenoot Heusdens op remise te houden. Met twee uit twee behoort ze tot het peloton.

Huissen. NK mannen. Tweede ronde: Heusdens - Chub 1-1, Scholma - Prosman 1-1, Thijssen - Boom 2-0, Baljakin - Meijer 2-0, Hans Jansen - Gerard Jansen 1-1, Barkel - Kuijvenhoven 1-1, Clerc - Van den Akker 1-1 . Stand: 1. Clerc, Baljakin, Thijssen, Scholma 3 punten, 5. Barkel, Kuijvenhoven, Hans Jansen, Gerard Jansen, Chub, Prosman, Van den Akker 2, 12. Heusdens, Meijer 1, 14. Boom 0.

[Hanco Elenbaas]

De lange adem van Tanja Chub

Door Pieter de Vries

HOORN, 2 APRIL. Tanja Chub (33) is de eerste vrouw die met mannen strijdt om de Nederlandse damtitel, de komende twee weken in Huissen. ,,Door dammen ben ik creatiever geworden.''

,,Mannen zijn strategischer dan vrouwen. Hun analyses gaan dieper. Ze zijn mentaal sterker en leveren in elke partij strijd. Ze tonen meer lef, terwijl vrouwen de stand op het bord simpel proberen te houden. Het competitie-element is bij mannen sterker aanwezig. Het heeft misschien met oude instincten te maken. Vroeger vochten ze om vrouwen'', probeert regerend Europees kampioene Tanja Chub het krachtsverschil te verklaren tussen mannen en vrouwen aan het dambord.

Chub verruilde in 1996 haar geboorteland Oekraïne voor Nederland en werd bij de vrouwen tweemaal Nederlands kampioen (1998 en 2001). Ze is de eerste vrouw in de damhistorie die bij de mannen aanschuift voor de strijd om de Nederlandse titel. Vorige maand gaf Chub in de halve finale negen mannen het nakijken en plaatste zich voor het NK in Huissen, dat zondag begint. ,,Het verbaasde me hoe blij de mannen waren voor mij. Ik kreeg geen reacties zoals `Wat moet een vrouw in de finale?'.''

In haar woonkamer staan veel dambekers. ,,Deze is niet mooi, wel heel belangrijk'', wijst Chub op een zinken damschijf op een stuk hout met het opschrift `Dammer van het jaar 2002'. De mooiste trofee is een abstract houtsnijwerk dat een barnsteen omarmt. Een aandenken aan de Europese titel in Litouwen (2002), de belangrijkste prijs die Chub heeft gewonnen.

Titelprolongatie op het EK voor vrouwen in Polen (september) staat hoog op haar verlanglijstje, evenals een goede prestatie dit NK. ,,Een goede graadmeter om te kijken wat ik waard ben. Na het Russisch kampioenschap is het NK het sterkst bezette nationale toernooi.''

Gevraagd naar haar kansen in een mannelijk deelnemersveld schiet Chub in de lach. ,,Daar ben ik niet mee bezig. Ik heb niets te verliezen. Ik wil inhoudelijk goede partijen spelen, kracht uitstralen en me richten op mijn sterkste punten. Die verklap ik niet. Ik wil niet dat ze van tevoren weten wat ik ga doen. Ik moet realistisch blijven. Op papier ben ik een van de zwakste deelnemers. Van mannen in de subtop kan ik winnen. Aan de top merk ik het verschil in analytisch vermogen.''

Hoewel ze haar kwaliteiten liever niet blootgeeft - ,,de sterke en zwakke punten van je tegenstanders kennen is belangrijk en over mij weten ze niet veel'' - noemt Chub wel haar doorzettingsvermogen en lange adem. ,,Ik ben geen groot talent, maar ik kan keihard werken om een doel te bereiken. Ik ben veel met het mentale aspect bezig om mijn zelfkennis te vergroten en mijn grenzen te leren kennen. Ik doe aan yoga en mediteer om geestelijk te ontspannen.''

Voor Chub gaat dammen verder dan het schuiven met schijven. ,,Een partij spelen is voor mij een manier om mijn gedachtewereld op het bord te zetten. Als je je spel ontwikkelt, blijf je mentaal ook in beweging.'' Om zich op het NK urenlang te kunnen concentreren op het dambord is een goede lichamelijke conditie daarnaast onontbeerlijk. Daarom wandelt en zwemt ze en doet ze aan fitness. Sluitstuk van haar voorbereiding is de techniek: het analyseren van eigen en andermans partijen.

,,Ik ben fulltime bezig met dammen'', vertelt Chub, die in 2001 de A-status kreeg van sportkoepel NOC*NSF en haar baan als radiodiagnostisch laborante in augustus 2002 opzegde. ,,Toen kon ik me volledig op dammen richten. In combinatie met een zware baan lukte dat niet. Tussen je 30ste en 35ste is de beste tijd om erachter te komen waar je grenzen liggen.''

Graag voegt Chub de wereldtitel toe aan haar erelijst, maar per 1 januari raakt ze de A-status en bijbehorende toelage kwijt. Ze is al op zoek naar werk en weet dat dammen wegens tijdgebrek op de tweede plaats zal komen. Chub troost zich met de gedachte dat ze ,,wel de status, maar niet het gevoel'' verliest dat ze alles uit haar spel heeft gehaald. Ze neemt het de dambond kwalijk dat die ,,alleen voor de mannen is opgekomen''. Zij behouden de A-status.

,,Ik vind het onrechtvaardig omdat vrouwen de laatste jaren grote titels naar Nederland hebben gebracht. Op het moment dat we alles hebben bereikt, zegt NOC*NSF dat dammen voor vrouwen geen toekomst heeft.'' Behalve op haar eigen Europese titel, doelt Chub op de eerste wereldtitel voor Nederland, die de van oorsprong Wit-Russische Olga Kamychleeva in december veroverde in Zeeland. Het vrouwendammen is door de komst, medio jaren '90, van een aantal topspeelsters uit de voormalige Sovjet-Unie met sprongen vooruitgegaan.

In de Nederlandse damwereld overheerst enerzijds enthousiasme over het gestegen niveau en de voortrekkersrol van onder meer Chub. Anderzijds klagen Nederlandse vrouwen over het grote krachtsverschil met de top. Heeft de `invasie' van de Sovjet-speelsters een schaduwzijde? ,,Ik erger me aan dat woord. In Oekraïne heb ik geen rechten en ben ik niemand meer. En dan word ik op een NK ook als indringster gezien. Maar als iemand van ons een internationale titel wint en het Wilhelmus klinkt, hoor je niemand'', zegt de houdster van een Nederlands paspoort in uitstekend Nederlands. ,,Als je van dammen topsport wilt maken, heb je vrouwen zoals wij nodig. Wij hebben er veel in geïnvesteerd.''

De harde leerschool in de Sovjet-Unie heeft van Chub een gedisciplineerde, stressbestendige dammer gemaakt. Ze leerde het spel als vierjarige van haar ouders en bezocht een damschool in Charkov. ,,Ik ben door dammen creatiever en evenwichtiger geworden'', blikt Chub ,,zonder spijt'' terug op haar damleven. ,,Ik had geen tijd voor de disco. De coach was streng. Maar we hadden privileges. We kregen honing en kaviaar en reisden naar andere Sovjet-republieken om toernooien te spelen. Bij mij in de klas zaten leerlingen die nog nooit de zee hadden gezien.''

Chub behoort nog tot de `gestaalde damkaders' uit de Sovjet-Unie. Inmiddels verkeren de damscholen in Oekraïne in staat van ontbinding. ,,Ze gaan dicht door geldgebrek en de coaches vertrekken naar het buitenland.'' Ze mist de warmte van de mensen in Oekraïne. ,,Daar kun je meer op elkaar leunen en bij elkaar uithuilen. Ik heb hier moeite met de afstand tussen mensen. Nederlanders hebben elkaar niet nodig om te overleven, want het gaat economisch goed. Ik was vorig jaar in Charkov en had in één dag meer kennissen dan hier in zeven jaar.''

Foto-onderschrift: Tanja Chub verruilde in 1996 Oekraïne voor Nederland. ,,Vorig jaar was ik terug in Charkov en had in één dag meer vrienden dan hier in zeven jaar. (Foto Lex van Rossen)

[Hanco Elenbaas]

Een handtas in een herensociëteit
Door onze verslaggever


De herensociëteit die de finale van het Nederlands kampioenschap dammen 86 edities lang was, duldt dit jaar voor het eerst een vrouw in zijn midden. Tanja Chub, met roodgestifte lippen én handtas, trekt de aandacht in Huissen.


Een vader en een zoon krijgen samen een zwaar ongeluk. Vader overlijdt, de zoon moet met spoed worden geopereerd. De dienstdoende chirurg schrikt zich rot bij het zien van de jongen: "Dit is mijn zoon." Hoe kan dat?

In Het Koelhuis in Huissen zette Ebbo de Jong, voorzitter van de dambond KNDB, de aanwezigen zondag tijdens de openingsceremonie van het Nederlands kampioenschap dammen met een raadsel aan het denken. Om aan te geven dat de belangrijke rollen in de maatschappij niet vanzelfsprekend door mannen worden gespeeld. "De chirurg is namelijk de moeder."

De merkwaardige introductie van De Jong sloeg uiteraard op de aanwezigheid van Tanja Chub. De voormalige Oekraïense wordt door de dambond overduidelijk met liefde en enthousiasme omarmd. Een vrouw in de speelzaal, het is misschien even wennen. Maar eindelijk is er iemand die de damsport (in elk geval) publicitair uit de onzichtbaarheid duwt. En dat telt. "Tanja is voor ons bij voorbaat de grote winnaar van dit NK", meende De Jong zelfs.

Andere mooie verhalen op het NK staan bij haar aanwezigheid duidelijk in de schaduw. De intrigerende uitstraling van Marino Barkel bijvoorbeeld: lang haar, spijkerpak en een voorliefde voor rockmuziek. Of de legendarische uitbarstingen van de extraverte Hein Meijer na een van zijn mislukte partijen. En wat te denken van het talent Niek Kuijvenhoven, de Folkert Velten van het dammen. Kuijvenhoven was afwezig op de openingsdag, uit geloofsovertuiging speelt hij nooit op zondag.

De mannen moeten het deze NK doen met een plekje op de tweede rang. En nemen als echte gentlemen genoegen met die bijrol. Ook in hun ogen is Chub een aanwinst, geen indringer. De damster ontvangt vooral hartelijkheid van haar mannelijke tegenstanders. Rob Clerc, een van de grote favorieten, wenste de damster zelfs welgemeend succes. Uniek in een toernooi van een sport waarin ook vrienden in de speelzaal elkaar doorgaans geen blik waardig gunnen. "Erg aardig van Rob", typeerde de 33-jarige Chub het chique gebaar van Clerc. "We spelen weliswaar samen competitie in Schiedam, maar dit is echt heel ongewoon in de damwereld."

Haar finaleplaats maakt Chub bijzonder, weet ze. Meer nog dan haar Europese vrouwentitel van twee jaar geleden. "Dit is veel unieker. Ook voor mij. In de competitie speel ik ook vaak tegen mannen, maar nooit twee weken achter elkaar. En dit is met afstand het sterkste toernooi waarin ik ooit heb gespeeld. Een sportieve uitdaging. Een met een historisch tintje dat is waar, maar vooral gewoon een uitdaging."

Al beseft de speelster - met roodgestifte lippen én handtas - best dat ze naar voren wordt geschoven als hét uithangbord voor het vrouwendammen. "Voor alle vrouwen zelfs, heb ik al gehoord. Maar ik speel toch echt gewoon voor mezelf. Het besef dat ik bezig ben met iets speciaals, komt misschien later. Na dit toernooi, maar daar houd ik me nu nog niet mee bezig."

Meer dan als ongewild icoon hoopt ze tijdens de finale van het NK vooral als goede damspeler indruk te maken. Ze begint in elk geval al haar partijen met een psychologisch voordeel. "Voor ons valt er tegen Tanja niet veel te winnen", verwoordde Barkel een gemeenschappelijk gevoel. "Eigenlijk alleen maar wat te verliezen."

Waar of niet. Bijzonder blijft het. Een handtas in een herensociëteit.

[Hanco Elenbaas]

Baljakin en Thijssen sluiten aan bij leiders
Door onze verslaggever


HUISSEN - Ook de tweede speeldag van het Nederlands kampioenschap dammen in Huissen telde twee winnaars, Alexander Baljakin en Kees Thijssen. Met hun partijwinst schaarden ze zich naast Rob Clerc en Auke Scholma, de koplopers van het eerste uur die beiden in de tweede ronde genoegen moesten nemen met remise.


Baljakin kwam winnend uit de strijd met Hein Meijer. De Amsterdammer zocht tegen de speler van DV Huissen de aanval maar kreeg met een gevaarlijke omsingeling te maken. De vroegere Wit-Rus beperkte Meijer steeds verder in zijn mogelijkheden. Uiteindelijk sloeg Baljakin met een combinatie zijn slag.

Thijssen ging tegen Gerrit Boom agressief te werk. De Nederlands kampioen van 2003 belaagde zijn opponent met positionele middelen. In de razend spannende tijdnoodfase viel de beslissing. Boom leverde een schijf in maar kreeg er weinig voor terug. In een verloren stelling kwam de klok tussen beiden. Boom ging op zijn achtenveertigste zet door de vlag en incasseerde zijn tweede nederlaag.

Van de winnaars van zondag kwam Clerc tot remise tegen Jeroen van den Akker. In een gelijkwaardig middenspel beantwoordde de grootmeester een achterloop van de Culemborger met een plakker die een remise-eindspel opleverde. Beide spelers knikten elkaar toe dat ze met de deling van de punten genoegen namen.

De regels voor dit NK zeggen echter dat op straffe van een nul de vijftig zetten moeten worden volgemaakt. Het verdere verloop was een formaliteit maar leidde wel tot hilariteit. Clerc liet zich, hoorbaar voor de omstanders, ontvallen: "Dit is een belachelijke regel. Is dit nu wat de toeschouwers willen zien?" De spelers bleven een tijdje hun dam heen en weer schuiven totdat de vijftigste zet was gehaald. Toen konden ze de remise op hun notatiebiljet noteren.

Scholma, de tweede winnaar van zondag, zat samen met Erno Prosman het langst achter het bord. Beide dammers maakten er een fraai duel van waarin het eindspel tot op het bot werd afgekloven. Er viel geen beslissing tussen de kampioen van 1995 (Scholma) en zijn opvolger van 1996 (Prosman).

Huissenaar Gérard Jansen deelde de punten met naamgenoot Hans. Laatstgenoemde probeerde via een omsingeling tot voordeel te komen maar overzag een 2 om 2 ruil waarmee Gérard Jansen gemakkelijker spel kreeg. Winst bleek een illusie.

"Het bleef oppassen geblazen", zo reageerde Gérard Jansen na afloop. "De remise is acceptabel. Ik tref in de beginfase sterke tegenstanders en wacht op een meevaller. Ik probeer in het toernooi te groeien."

Uitslagen tweede ronde: Ron Heusdens-Tanja Chub 1-1, Auke Scholma-Erno Prosman 1-1, Kees Thijssen-Gerrit Boom 2-0, Alexander Baljakin-Hein Meijer 2-0, Hans Jansen-Gérard Jansen 1-1, Marino Barkel-Niek Kuijvenhoven 1-1, Rob Clerc-Jeroen van den Akker 1-1.

Stand: 1. Clerc, Baljakin, Scholma en Thijssen 2-3, 5. Kuijvenhoven, Barkel, H.Jansen, G.Jansen, Van den Akker, Prosman en Chub 2-2, 12. Meijer en Heusdens 2-1, 14. Boom 2-0.

Programma derde ronde (vandaag, aanvang 12.00 uur): Chub-Clerc, Kuijvenhoven-Heusdens, G. Jansen-Barkel, Meijer-H. Jansen, Boom-Baljakin, Prosman-Thijssen en Van den Akker-Scholma.