De eindspelen van LEX DEN DOOP
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
De eindspelen van LEX DEN DOOP
Afgelopen zaterdag ontmoette ik voor het eerst sinds jaren Lex den Doop weer eens, tijdens de damwedstrijd Hiltex 2 - Source+ NDG. Zelden heeft iemand er op die leeftijd zo kwiek uitgezien als de nu 86-jarige Den Doop. Het brengt me opnieuw de gezonde levensstijl van de heren Joop Verhey en Lex den Doop voor de geest.
In de jaren '70 bij VAD was Lex al een van de eindspelkenners. Lex wist bijna alles over de Woldouby, maar ook over 5-om-2 dammeneindspelen. Sterker nog: vòòr Lex den Doop dacht bijna iedereen dat een eindspel van vijf dammen tegen twee dammen op de lange lijn remise was.
In Barski & Malamed wordt het vijf om twee dammeneindspel dan ook terecht op naam gezet van Lex den Doop.
Pagina 421, diagram 498
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656307664.png">
EINDSPEL A. B. A. DEN DOOP (1977)
Maar nòg meer ingenomen is Den Doop met zijn eindspel 'Vier dammen en een schijf tegen twee dammen'. We laten de oude meester zelf aan het woord over dit belangrijke eindspel:
"De elementaire aanvangsstelling:
DIAGRAM 1
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656311135.png">
ELEMENTAIRE AANVANGSTELLING
Om dit eindspel te kunnen winnen is het noodzakelijk de zwarte dam op 36 te dwingen veld 36 te verlaten en indien men 36 niet verlaat, verliest men door het principe-eindspel van Manoury 1770:
DIAGRAM 2
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656314952.png">
MANOURY 1770
Ingeval zwart met beide dammen de lange lijn bezet of daartoe verplicht wordt is de klassieke vangstelling de ideale stelling om tot winst te komen:
DIAGRAM 3
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656318208.png">
KLASSIEKE VANGSTELLING
De vangstelling die wordt toegepast als zwart zowel de lange lijn alswel de lijn 2/35 bestrijkt:
DIAGRAM 4
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656322227.png">
DIAGRAM 1
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656311135.png">
ELEMENTAIRE AANVANGSTELLING
Als zwart vanuit Diagram 1 met zijn dam veld 36 niet wil verlaten, wint wit door toe te werken naar het slotmotief van Manoury.
1.48-39 46-05 2.49-38 05-46 3.39-33 46-05 4.33-20
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656332215.png">
05-46
(voor het verlaten van de zwarte dam van veld 36 zie de varianten 1,2 en 3.)
5.38-33 46-05 6.20-09 (zie diagram 2) 36x04 7.47-36 05-46
8.33-39 46-05 9.15-10 05x44 10.50x22 04x31 11.36x04 wint.
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656332215.png">
Variant 1 (in plaats van 4.05-46)
4...36-31 5.38-33 31-26A 6.20-03 26-48 7.03-25 48-26
8.47-36 26-03B 9.33-11 03-26 10.11-39 05-46 11.25-03 26-37
12.03-26 37-05 13.39-33 46-14 14.36-09 14x03 15.15-10
enz. wint, zie diagram 3
Variant 1A ipv 5... 31-26
5...31-48
Niet naar 36, vanwege 20-09 en 47-38 enz, winst.
6.20-25 48-26 7.47-36 05-46
op 26-03 volgt 33-11 zie diagram 1
8.33-39 46-05
op 26-37 volgt 25-03 zie variant 1
9.25-03 wint.
Variant 1B, ipv 8...26-03
8...05-46 9.33-39 46-05
(op 26-37 volgt 25-03 zie var 1)
10.25-03 enz wint.
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656332215.png">
Variant 2 ipv 4.05-46
4...36-18 5.38-33 18-45 a.b.c. 6.20-25 5-46 7.47-38 46-05
8.25-48d 9.38-49 46-05 10.33-39 05-48 11.48-43 46-05
12.43-16 05-46E 13.16-11 46-05 14.11-06 45-23 (gedw)
15.06-01 23-46 16.01-18 05-37 17.18-36 37-48 18.49-43 48-26
19.39-33 46-05 20.43-25 26-03 21.33-11 03-26 22.11-39 05-46
23.25-03 wint
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656360226.png">
STAND NA 5.38-33
Variant 2.a ipv 5...18-45
5...18-40 6.47-38 05-46
naar 45 of 35 zie varianten 2 en 3
7.20-25 46-05 a.1. 8.38-49 40-01
naar 45 of 35 zie var. 2 en 3.
9.25-43 05-46 10.33-39 01-45 11.43-16 enz, wint, zie variant 2.
Variant 2.a.1 ipv 7...46-05
7...40-49 8.38-16 49-40
naar 35 zie variant 3
9.25-43 46-05 10.33-39 40-44
naar 45, zie variant 2
11.39-34 44-35 12.16-02 wint.
Variant 2.b. ipv 5...18-45 en 18-40
5...18-34 6.20-25
naar 45 of 40 zie variant 2 en 2.a
op 34-01 volgt 50-45 en op 34-23 zie variant 2c
Variant 2.c ipv 18-45
5...18-23 6.20-25 23-46 c.1. 7..25-48 46-14 8.33-39 14-46
9.48-26 46-14 10.48-36 14-46 11.39-33 46-14 12.36-09 14x03
13.15-10 enz. winst.
c.1. (05-19) 7.47-38 19-02 8.38-16 23-05 9.25-43 zie variant 3.
Variant 2.d. ipv 8...05-46
8...45-40 9.38-49 40-01
[naar veld 35. (33-39) 35-02 (49-16) 02-35 (48-43) zie verder variant 3]
10.33-39 01-45 11.48-43 05-46 12.43-16 46-05 verder als variant 2.
Variant 2.e. ipv 12...05-46
12...45-01 13.49-43 01-40 14.50-45 40-35 15.16-02 wint.
Variant 3 ipv 05-46 36-31 36-18
4...36-13 5.38-33 13-02a. 6.47-38 02-35b.c. 7.38-49 35-02
8.20-25 05-46 9.49-16 46-05 10.25-43 05-46 11.43-27 46-05
12.39-17 05-46 13.17-26 46-05 14.50-45 02-35 15.15-10 5x21
16.26-08 35-02 17.45x07 wint.
Variant 3.a ipv 13-02
5...13-35 6.47-38 35-02
(op 35-40 en 35-30 zie variant 2 en 2.a.)
7.38-16 05-46 8.20-25 46-05 9.25-43 05-46 10.43-27 46-05
11.33-17 05-46 12.17-26 46-05 13.50-45 02-35 14.15-10 05x21 wint.
Variant 3.b ipv 6.02-35
6...02-16 7.38-49 16-02 8.20-25
verder als variant 3 en 3.a.
Variant 3.c ipv 6.02-16
6...05-46 7.38-16 02-30 8.20-25 30-35 9.16-49 35-02 10.25-43 46-05
11.33-39 02-35 12.43-16 05-46 13.49-27
verder als variant 3 met winst
In de jaren '70 bij VAD was Lex al een van de eindspelkenners. Lex wist bijna alles over de Woldouby, maar ook over 5-om-2 dammeneindspelen. Sterker nog: vòòr Lex den Doop dacht bijna iedereen dat een eindspel van vijf dammen tegen twee dammen op de lange lijn remise was.
In Barski & Malamed wordt het vijf om twee dammeneindspel dan ook terecht op naam gezet van Lex den Doop.
Pagina 421, diagram 498
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656307664.png">
EINDSPEL A. B. A. DEN DOOP (1977)
Maar nòg meer ingenomen is Den Doop met zijn eindspel 'Vier dammen en een schijf tegen twee dammen'. We laten de oude meester zelf aan het woord over dit belangrijke eindspel:
"De elementaire aanvangsstelling:
DIAGRAM 1
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656311135.png">
ELEMENTAIRE AANVANGSTELLING
Om dit eindspel te kunnen winnen is het noodzakelijk de zwarte dam op 36 te dwingen veld 36 te verlaten en indien men 36 niet verlaat, verliest men door het principe-eindspel van Manoury 1770:
DIAGRAM 2
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656314952.png">
MANOURY 1770
Ingeval zwart met beide dammen de lange lijn bezet of daartoe verplicht wordt is de klassieke vangstelling de ideale stelling om tot winst te komen:
DIAGRAM 3
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656318208.png">
KLASSIEKE VANGSTELLING
De vangstelling die wordt toegepast als zwart zowel de lange lijn alswel de lijn 2/35 bestrijkt:
DIAGRAM 4
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656322227.png">
DIAGRAM 1
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656311135.png">
ELEMENTAIRE AANVANGSTELLING
Als zwart vanuit Diagram 1 met zijn dam veld 36 niet wil verlaten, wint wit door toe te werken naar het slotmotief van Manoury.
1.48-39 46-05 2.49-38 05-46 3.39-33 46-05 4.33-20
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656332215.png">
05-46
(voor het verlaten van de zwarte dam van veld 36 zie de varianten 1,2 en 3.)
5.38-33 46-05 6.20-09 (zie diagram 2) 36x04 7.47-36 05-46
8.33-39 46-05 9.15-10 05x44 10.50x22 04x31 11.36x04 wint.
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656332215.png">
Variant 1 (in plaats van 4.05-46)
4...36-31 5.38-33 31-26A 6.20-03 26-48 7.03-25 48-26
8.47-36 26-03B 9.33-11 03-26 10.11-39 05-46 11.25-03 26-37
12.03-26 37-05 13.39-33 46-14 14.36-09 14x03 15.15-10
enz. wint, zie diagram 3
Variant 1A ipv 5... 31-26
5...31-48
Niet naar 36, vanwege 20-09 en 47-38 enz, winst.
6.20-25 48-26 7.47-36 05-46
op 26-03 volgt 33-11 zie diagram 1
8.33-39 46-05
op 26-37 volgt 25-03 zie variant 1
9.25-03 wint.
Variant 1B, ipv 8...26-03
8...05-46 9.33-39 46-05
(op 26-37 volgt 25-03 zie var 1)
10.25-03 enz wint.
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656332215.png">
Variant 2 ipv 4.05-46
4...36-18 5.38-33 18-45 a.b.c. 6.20-25 5-46 7.47-38 46-05
8.25-48d 9.38-49 46-05 10.33-39 05-48 11.48-43 46-05
12.43-16 05-46E 13.16-11 46-05 14.11-06 45-23 (gedw)
15.06-01 23-46 16.01-18 05-37 17.18-36 37-48 18.49-43 48-26
19.39-33 46-05 20.43-25 26-03 21.33-11 03-26 22.11-39 05-46
23.25-03 wint
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656360226.png">
STAND NA 5.38-33
Variant 2.a ipv 5...18-45
5...18-40 6.47-38 05-46
naar 45 of 35 zie varianten 2 en 3
7.20-25 46-05 a.1. 8.38-49 40-01
naar 45 of 35 zie var. 2 en 3.
9.25-43 05-46 10.33-39 01-45 11.43-16 enz, wint, zie variant 2.
Variant 2.a.1 ipv 7...46-05
7...40-49 8.38-16 49-40
naar 35 zie variant 3
9.25-43 46-05 10.33-39 40-44
naar 45, zie variant 2
11.39-34 44-35 12.16-02 wint.
Variant 2.b. ipv 5...18-45 en 18-40
5...18-34 6.20-25
naar 45 of 40 zie variant 2 en 2.a
op 34-01 volgt 50-45 en op 34-23 zie variant 2c
Variant 2.c ipv 18-45
5...18-23 6.20-25 23-46 c.1. 7..25-48 46-14 8.33-39 14-46
9.48-26 46-14 10.48-36 14-46 11.39-33 46-14 12.36-09 14x03
13.15-10 enz. winst.
c.1. (05-19) 7.47-38 19-02 8.38-16 23-05 9.25-43 zie variant 3.
Variant 2.d. ipv 8...05-46
8...45-40 9.38-49 40-01
[naar veld 35. (33-39) 35-02 (49-16) 02-35 (48-43) zie verder variant 3]
10.33-39 01-45 11.48-43 05-46 12.43-16 46-05 verder als variant 2.
Variant 2.e. ipv 12...05-46
12...45-01 13.49-43 01-40 14.50-45 40-35 15.16-02 wint.
Variant 3 ipv 05-46 36-31 36-18
4...36-13 5.38-33 13-02a. 6.47-38 02-35b.c. 7.38-49 35-02
8.20-25 05-46 9.49-16 46-05 10.25-43 05-46 11.43-27 46-05
12.39-17 05-46 13.17-26 46-05 14.50-45 02-35 15.15-10 5x21
16.26-08 35-02 17.45x07 wint.
Variant 3.a ipv 13-02
5...13-35 6.47-38 35-02
(op 35-40 en 35-30 zie variant 2 en 2.a.)
7.38-16 05-46 8.20-25 46-05 9.25-43 05-46 10.43-27 46-05
11.33-17 05-46 12.17-26 46-05 13.50-45 02-35 14.15-10 05x21 wint.
Variant 3.b ipv 6.02-35
6...02-16 7.38-49 16-02 8.20-25
verder als variant 3 en 3.a.
Variant 3.c ipv 6.02-16
6...05-46 7.38-16 02-30 8.20-25 30-35 9.16-49 35-02 10.25-43 46-05
11.33-39 02-35 12.43-16 05-46 13.49-27
verder als variant 3 met winst
Last edited by Hanco Elenbaas on Wed Oct 08, 2003 22:33, edited 1 time in total.
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Nog twee, wat eenvoudiger eindspelen van Lex den Doop.
[img]http://fmjd.org/dias/save/10656391301.png[/img]
Oplossing:
1.16-11 35-40 2.49-16 40-45 3.35-40 45x34 4.11-07 01x12
5.06-01 12-17 6.01x40 22-28 7.40-49 28-33 8.49-43 17-22
9.43-16 wint.
[img]http://fmjd.org/dias/save/10656393258.png[/img]
Oplossing:
1.28-23 18-22a 2.23-18 22x13 3.29-24 13-18b 4.24-20 18-22
5.20-14 22-27 6.14-10 27-32 7.10-05 32-38 8.05-37 16-21
9.37-48 21-27 10.48-26 winst.
a: 1...16-21 2.23x12 21-27 3.12-07 27-32 4.06-01 32-37 5.29-23 37-41
6.38-33 wint.
b: 3...16-21 4.24-20 21-27 5.20-15 27-32 6.15-10 32-38 7.19-04 wint.
[img]http://fmjd.org/dias/save/10656391301.png[/img]
Oplossing:
1.16-11 35-40 2.49-16 40-45 3.35-40 45x34 4.11-07 01x12
5.06-01 12-17 6.01x40 22-28 7.40-49 28-33 8.49-43 17-22
9.43-16 wint.
[img]http://fmjd.org/dias/save/10656393258.png[/img]
Oplossing:
1.28-23 18-22a 2.23-18 22x13 3.29-24 13-18b 4.24-20 18-22
5.20-14 22-27 6.14-10 27-32 7.10-05 32-38 8.05-37 16-21
9.37-48 21-27 10.48-26 winst.
a: 1...16-21 2.23x12 21-27 3.12-07 27-32 4.06-01 32-37 5.29-23 37-41
6.38-33 wint.
b: 3...16-21 4.24-20 21-27 5.20-15 27-32 6.15-10 32-38 7.19-04 wint.
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Frans Hermelink
Jelle Groeneveld, oud-clubgenoot van Lex den Doop bij Jozef Blankenaar (volgens alle verhalen van Piet van Heerde en anderen de gezelligste vereniging ooit in Amsterdam) en VAD, attendeert me op de analyses van Frans Hermelink op de pagina's 122 en 123 van het boek over het WK 1988.
Hermelink:
"De (Nederlandse) topspelers zijn inmiddels goed op de hoogte van de theorie omtrent 5x2-dammeneindspelen. Is deze materie nu zo ondoorgrondelijk en ontoegankelijk voor "gewone" dammers als Moser het in zijn standaardwerk doet voorkomen? Stellig niet! De oplossing die Van Kesteren in 1941 bedacht, is bij mijn weten nimmer in een gerespekteerd damblad verschenen. Het feit dat een reeks van auteurs er nadien een hoop onzin aan heeft toegevoegd, wijst er op dat zijn presentatie wellicht niet uitblonk door overzichtelijkheid en logika.
Keller vertrouwde mij eens toe dat Van Kesteren's versie op een half kantje kon worden samengevat! Is het niet hoog tijd dat deze kwestie aan het schemerduister van kwasi-diepzinnigheid ontrukt wordt?
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656999796.png">
DIAGRAM 1
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10657000812.png">
DIAGRAM 2
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10657001798.png">
DIAGRAM 3
De diagrammen beschrijven de stadia die wit achtereenvolgens dient te doorlopen. Uiteindelijk doel is dat wit de middellijn verovert. Diagram 3 zal de meeste dammers nog wel bekend voorkomen. Winst is mogelijk via:
3a) 1...46-23 2.15-10 3.47-41 4.48-37 +.
3b) 1...46-14 2.47-20 3.15-10 4.6x39 +.
3c) Indien wit aan zet: 1.17-22 46-14 2.47-20
Uiteraard is de witte opstelling in diagram 3 ontoereikend als algemeen winstsysteem. Immers, niet beide dammen hoeven op de middellijn te staan. Vooral de aanwezigheid van een zwarte dam op veld 36 is hoogst onaangenaam voor wit.
Als uitgangspositie kiezen we diagram 1, een stand die wit met eenvoudige middelen kan bereiken, nadat veld 36 en kwadrant 1 bezet zijn. Volgens het schema 1.49-16 2.22-6 3.48-26 4.18-22 wordt de Van Kesteren-opstelling (diagram 2) bereikt. Zwart heeft amper verweer tegen dit plan:
1a) Plaats 46 op 35: 1.49-16 5-46 (op 1...5-14? 2.22-44 3.18-27)
2.22-6 46-5 (wederom is spelen op 14 verboden) 3.48-26 35-30 4.18-22
1b) 1.49-16 5-41 2.48-26 41-47 3.22-6 47-36 4.18-4 36-41 5.4-22
Hoofdzaak is dat in de Van Kesteren-opstelling zwart niet in kwadrant 1 staat. Van de resterende velden die bij voorbeeld dam 5 zou kunnen bezetten, komen slechts in aanmerking: 2, 35, 25, 48, 36, 41 en 47.
Indien zwart in kwadrant 2 staat hanteert wit het volgende winstsysteem:
2a) Plaats 5 op 2: 1.22-27 46-5 2.6-1 2-35* 3.15-10 4.26x8 5.1-7 +.
2b) Plaats 5 op 35: 1...46-14 2.22-36 35-2 (losstaan is verboden wegens 3.36-9 4.6-17. Zwart kan dus niet uit kwadrant 2 ontsnappen!) 3.36-27 2-35 4.6-1 14-46 5.1-45 46-5* 6.15-10 7.26x8 8.45-7 +.
Staat zwart niet in kwadrant 2, dan past wit het volgende schema toe: 16-27-36-47, 22-17, 26-48 waarmee de opstelling van diagram 3 bereikt is. Alleen als zwart in kwadrant 3 staat, moet wit enigszins van dit schema afwijken. Ter illustratie:
2c) Plaats 5 op 36. 1.16-27 36-41 2.27-36 41-5* 3.36-47 46-14* (van belang is alleeen dat zwart niet via de velden 32, 23 of 19 naar kwadrant 1 of 2 ontsnapt!) 4.22-17 14-46 5.26-48 +.
2d) Plaats 5 op 48: 1.16-27 46-5 2.22-17! 5-46 3.27-31 48-25 4.31-42 46-5 5.42-47 25-14 6.26-48 +.
Volledigheidshalve zij nog vermeld wat wit overkomt als hij veld 36 onbewaakt laat. De stand:
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10657019329.png">
is de enige opstelling die zwart van veld 36 kan verdrijven:
Wit aan zet:
1.20-9! 36x4 2.47-36 5-46* 3.33-39 46-5* 4.15-10 5.50x22 +.
Zwart aan zet:
1...5-46 (losstaan is verboden wegens 2.47-41 of 2.20-9 3.15-10) 2.50-39 46-5 3.39-44 5-46? (aangewezen is een zet met dam 36 en wit kan weer helemaal van voren af aan beginnen!) 4.44-50 46-5* 5.20-9 +."
Frans Hermelink
Hermelink:
"De (Nederlandse) topspelers zijn inmiddels goed op de hoogte van de theorie omtrent 5x2-dammeneindspelen. Is deze materie nu zo ondoorgrondelijk en ontoegankelijk voor "gewone" dammers als Moser het in zijn standaardwerk doet voorkomen? Stellig niet! De oplossing die Van Kesteren in 1941 bedacht, is bij mijn weten nimmer in een gerespekteerd damblad verschenen. Het feit dat een reeks van auteurs er nadien een hoop onzin aan heeft toegevoegd, wijst er op dat zijn presentatie wellicht niet uitblonk door overzichtelijkheid en logika.
Keller vertrouwde mij eens toe dat Van Kesteren's versie op een half kantje kon worden samengevat! Is het niet hoog tijd dat deze kwestie aan het schemerduister van kwasi-diepzinnigheid ontrukt wordt?
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656999796.png">
DIAGRAM 1
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10657000812.png">
DIAGRAM 2
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10657001798.png">
DIAGRAM 3
De diagrammen beschrijven de stadia die wit achtereenvolgens dient te doorlopen. Uiteindelijk doel is dat wit de middellijn verovert. Diagram 3 zal de meeste dammers nog wel bekend voorkomen. Winst is mogelijk via:
3a) 1...46-23 2.15-10 3.47-41 4.48-37 +.
3b) 1...46-14 2.47-20 3.15-10 4.6x39 +.
3c) Indien wit aan zet: 1.17-22 46-14 2.47-20
Uiteraard is de witte opstelling in diagram 3 ontoereikend als algemeen winstsysteem. Immers, niet beide dammen hoeven op de middellijn te staan. Vooral de aanwezigheid van een zwarte dam op veld 36 is hoogst onaangenaam voor wit.
Als uitgangspositie kiezen we diagram 1, een stand die wit met eenvoudige middelen kan bereiken, nadat veld 36 en kwadrant 1 bezet zijn. Volgens het schema 1.49-16 2.22-6 3.48-26 4.18-22 wordt de Van Kesteren-opstelling (diagram 2) bereikt. Zwart heeft amper verweer tegen dit plan:
1a) Plaats 46 op 35: 1.49-16 5-46 (op 1...5-14? 2.22-44 3.18-27)
2.22-6 46-5 (wederom is spelen op 14 verboden) 3.48-26 35-30 4.18-22
1b) 1.49-16 5-41 2.48-26 41-47 3.22-6 47-36 4.18-4 36-41 5.4-22
Hoofdzaak is dat in de Van Kesteren-opstelling zwart niet in kwadrant 1 staat. Van de resterende velden die bij voorbeeld dam 5 zou kunnen bezetten, komen slechts in aanmerking: 2, 35, 25, 48, 36, 41 en 47.
Indien zwart in kwadrant 2 staat hanteert wit het volgende winstsysteem:
2a) Plaats 5 op 2: 1.22-27 46-5 2.6-1 2-35* 3.15-10 4.26x8 5.1-7 +.
2b) Plaats 5 op 35: 1...46-14 2.22-36 35-2 (losstaan is verboden wegens 3.36-9 4.6-17. Zwart kan dus niet uit kwadrant 2 ontsnappen!) 3.36-27 2-35 4.6-1 14-46 5.1-45 46-5* 6.15-10 7.26x8 8.45-7 +.
Staat zwart niet in kwadrant 2, dan past wit het volgende schema toe: 16-27-36-47, 22-17, 26-48 waarmee de opstelling van diagram 3 bereikt is. Alleen als zwart in kwadrant 3 staat, moet wit enigszins van dit schema afwijken. Ter illustratie:
2c) Plaats 5 op 36. 1.16-27 36-41 2.27-36 41-5* 3.36-47 46-14* (van belang is alleeen dat zwart niet via de velden 32, 23 of 19 naar kwadrant 1 of 2 ontsnapt!) 4.22-17 14-46 5.26-48 +.
2d) Plaats 5 op 48: 1.16-27 46-5 2.22-17! 5-46 3.27-31 48-25 4.31-42 46-5 5.42-47 25-14 6.26-48 +.
Volledigheidshalve zij nog vermeld wat wit overkomt als hij veld 36 onbewaakt laat. De stand:
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10657019329.png">
is de enige opstelling die zwart van veld 36 kan verdrijven:
Wit aan zet:
1.20-9! 36x4 2.47-36 5-46* 3.33-39 46-5* 4.15-10 5.50x22 +.
Zwart aan zet:
1...5-46 (losstaan is verboden wegens 2.47-41 of 2.20-9 3.15-10) 2.50-39 46-5 3.39-44 5-46? (aangewezen is een zet met dam 36 en wit kan weer helemaal van voren af aan beginnen!) 4.44-50 46-5* 5.20-9 +."
Frans Hermelink
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Ook in Hiltex 2 en Hiltex 3 en in Gandhi en VAD is een groot aantal spelers niet (volledig) op de hoogte van deze winstvoeringen.
J.F. Moser op pagina 166 van zijn Strategie der honderd velden:
"VIJF TEGEN TWEE
Ook het type vijf dammen tegen twee dammen behoort tot de standaard-overmachtseindspelen en wel tot de zeer moeilijke. "Gelukkig" komen deze standen weinig voor maar iemands eindspelkennis zou niet volledig zijn als hij ook niet iets kende van de vrij ingewikkelde vangsystemen die in dit soort eindspelen toegepast moeten worden."
J.F. Moser op pagina 166 van zijn Strategie der honderd velden:
"VIJF TEGEN TWEE
Ook het type vijf dammen tegen twee dammen behoort tot de standaard-overmachtseindspelen en wel tot de zeer moeilijke. "Gelukkig" komen deze standen weinig voor maar iemands eindspelkennis zou niet volledig zijn als hij ook niet iets kende van de vrij ingewikkelde vangsystemen die in dit soort eindspelen toegepast moeten worden."
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Kwadranten
Tjalling,
Hoe zit dat precies met die kwadranten, waar Frans Hermelink het over heeft? Is het gebruikelijk om te praten in termen als 'kwadrant 1', 'kwadrant 2' en 'kwadrant 3'? Wie heeft die aanduidingen ervoor bedacht? Wat weet je ervan?
Hoe zit dat precies met die kwadranten, waar Frans Hermelink het over heeft? Is het gebruikelijk om te praten in termen als 'kwadrant 1', 'kwadrant 2' en 'kwadrant 3'? Wie heeft die aanduidingen ervoor bedacht? Wat weet je ervan?
- Jan Pieter
- Posts: 2432
- Joined: Sat Sep 27, 2003 05:37
- Real name: Jan Pieter Drost
Re: Kwadranten
In het eindspel draait het vaak om het bezit van kwadranten, en deze termen zijn dan ook zeer gebruikelijk. Om ze te nummeren aan de hand van de velden 1 t/m 5 ligt zo voor de hand, dat ik vermoed dat velen dit onafhankelijk van elkaar verzonnen hebben.Hanco Elenbaas wrote:Is het gebruikelijk om te praten in termen als 'kwadrant 1', 'kwadrant 2' en 'kwadrant 3'? Wie heeft die aanduidingen ervoor bedacht?
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Re: Kwadranten
Vermoedelijk heb je wel gelijk, hoewel niemand het natuurlijk in zijn hoofd zal halen om het te hebben over 'kwadrant 5'.Jan Pieter wrote:In het eindspel draait het vaak om het bezit van kwadranten, en deze termen zijn dan ook zeer gebruikelijk. Om ze te nummeren aan de hand van de velden 1 t/m 5 ligt zo voor de hand, dat ik vermoed dat velen dit onafhankelijk van elkaar verzonnen hebben.Hanco Elenbaas wrote:Is het gebruikelijk om te praten in termen als 'kwadrant 1', 'kwadrant 2' en 'kwadrant 3'? Wie heeft die aanduidingen ervoor bedacht?
Maar grote eindspelspecialisten als Faure en Bastiaannet heb ik nooit over 'kwadrant 1' etc. gehoord, dus misschien weet Tjalling het zéker?
Kwardant 5 is wiskundig gezien de lange lijn.
De nummering lijkt me plausibel en duidelijk.
Maar ik weet er weinig van, ik ben geen eindspelkenner.
Ik heb de puzzeltjes van Lex wel met plezier opgelost.
Ik weet dat ik die 5 om 2 materie ook bestuderen moet, maar loop er wat tegenaan te hikken...
[img]images/smilies/icon_rolleyes.gif[/img]
De nummering lijkt me plausibel en duidelijk.
Maar ik weet er weinig van, ik ben geen eindspelkenner.
Ik heb de puzzeltjes van Lex wel met plezier opgelost.
Ik weet dat ik die 5 om 2 materie ook bestuderen moet, maar loop er wat tegenaan te hikken...
[img]images/smilies/icon_rolleyes.gif[/img]
Heaven is no location, but a state of mind
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Het is ook een zeer taaie materie.Kosmos wrote:Kwardant 5 is wiskundig gezien de lange lijn.
De nummering lijkt me plausibel en duidelijk.
Maar ik weet er weinig van, ik ben geen eindspelkenner.
Ik heb de puzzeltjes van Lex wel met plezier opgelost.
Ik weet dat ik die 5 om 2 materie ook bestuderen moet, maar loop er wat tegenaan te hikken...
Lex vertelde dat Harm Wiersma en Jannes van der Wal er ooit intensief mee bezig waren en dat zelfs Piet van Heerde het eindspel niet helemaal begreep, reden waarom hij er zo'n uitgebreid document van heeft gemaakt.
Grappig is ook dat het computerprogramma Dam 2.2 de winst niet kan vinden.
Jan Terpstra heeft de Lex den Doop- en Van Kesteren-eindspelen ooit geplaatst in het VAD Blad van januari 1989, twaalfde jaargang nummer 3.
Voor de volledigheid nog even het 'gewone' 5 om 2 dammeneindspel:
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10658043515.png">
A.B.A. den Doop (1977)
Variant 1
1.30-34 5-28 2.15-47 28-50
op 28-6 volgt 45-50
3.25-3 46-5
op 50-6 volgt 45-50
4.3-12 50-6
op 5-46 volgt 12-1, 50-6, 47-41, 35x44, 1-6
5.12-1 5-28
op elke andere zet met dam 5 volgt 47-24 enz.
6.47-24 28-50
op 28-22 34-18 enz.
7.24-30 wint.
Variant 2
1.30-34 5-32 2.15-47 32-16
op 32-49 volgt 25-30 46-5* 30-2 49-16 47-24
3.25-30 46-5
op 16-2 volgt 47-41 enz.
4.30-19 5x40 5.45x7 wint
Variant 3
1.30-34 5-37 2.15-47 37-26 3.25-3 26-37
gedwongen naar de lange lijn en kan deze niet meer verlaten
4.35-2 37-5 5.2-13 46-10
op 5-37 volgt 13-31 37x26 en 47-41
6.13-4 10-46 7.47-36 5-37 8.4-31 wint
Variant 4
1.30-34 5-41 2.15-47 41-36
op 41-37 volgt 25-3 37-5, 35-13 46-10, 13-4 10-46, 47-36
3.35-24 46-5 4.24-15 36-4 5.47-36 wint
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Van:
http://www.ericsdamsite.com/damrubriek_ ... r_2003.htm
Een krasse topprestatie
Eric van Dusseldorp
Het aardige van een denksport als dammen is, dat het beoefenen ervan niet aan een leeftijd is gebonden. Sommige spelers behalen hun beste resultaten pas na hun pensionering. De beslommeringen van een maatschappelijke carrière zijn dan voorbij en er is tijd genoeg om je volledig te wijden aan je hobby.
Een wel heel -letterlijk en figuurlijk- kras voorbeeld van iemand die op hoge leeftijd nog topprestaties levert is de inmiddels 86-jarige Alex den Doop. Remises tegen topspelers als Arjan van Leeuwen, Ron Heusdens en -zeer recentelijk- Erno Prosman zijn van de laatste jaren. Den Doop heeft geen expliciet winnende stijl maar zijn team, het Nieuwegeinse Source NDG, is al lang blij wanneer door hem een topspeler van de tegenpartij weer eens is afgestopt met een remise.
In de vierde ronde van de bondscompetitie was het Erno Prosman die zich stukbeet op het taaie verzet van de nestor. Prosman is niet de eerste de beste. De voormalige jeugdwereldkampioen werd door Ton Sijbrands ooit eens getipt als een mogelijke kandidaat voor de hoogste mondiale titel. De uit Gouderak afkomstige speler gaf echter begrijpelijkerwijs de voorkeur aan een maatschappelijk carrière boven een -onzekere- damloopbaan. Toch staat Prosman nog altijd dertigste op de wereldranglijst.
Zwart: A. den Doop – Wit: E. Prosman
1. 34-29, 19-23; 2. 40-34, 14-19; 3. 33-28, 10-14;
Gebruikelijker is (17-22) 28x17 (11x22) maar Den Doop staat niet bekend als een groot liefhebber van flankspel.
4. 39-33, 5-10; 5. 44-40 (!), . . . Verhindert (20-24) 29x20 (15x24) door 34-29 (23x34) 40x20 (14x25) 35-30 (25x34) 28-22 (17x39) 38-33 (39x28) 32x5.
5 . . ., 20-25; 6. 50-44, 14-20; 7. 44-39, 20-24; 8. 29x20, 25x14; 9. 35-30, 17-21; 10. 30-25, 21-26; 11. 49-44, . . .
Op 33-29? was het hielslagje (14-20!) 25x5 (4-10) 5x14 (19x10) 28x19 (13x35) gevolgd.
11. . ., 11-17; 12. 33-29, 17-21; 13. 39-33, 12-17; 14. 40-35, 17-22; 15. 28x17, 12x21; 16. 33-28, . . .
Opmerkelijk: voor de derde keer neemt wit de kettingstelling in.
16. . ., 6-11; 17. 38-33, 11-17; 18. 42-38, 17-21; 19. 44-39, 21-27; 20. 31x22, 18x27; 21. 29x18, 12x23; 22. 32x21, 23x32; 23. 37x28, 26x17; 24. 41-37, 7-12; 25. 46-41, 19-23; 26. 28x19, 14x23; 27. 36-31, 10-14; 28. 37-32, 17-21; 29. 41-37, 1-6; 30. 34-29, 23x34; 31. 39x30, 6-11(!);
In zijn ‘jonge’ jaren had de zwartspeler mogelijk voor het passieve (21-26) gekozen. Door schade en schande wijs geworden weet Den Doop inmiddels dat hij in dit soort standen wat actiever moet optreden. Na 31-26 gaat zwart gewoon naar voren.
32. 45-40, 12-18; 33. 32-28, 21-27; 34. 31x22, 18x27;
Wit heeft een langdurig initiatief, maar zwart heeft al zijn formaties nog staan en heeft bovendien nog geruime tijd overzichtelijk spel. Gezien de volkomen gelijkwaardige puntendeling die er uiteindelijk uitrolt, lijkt het toch dat Prosman ergens een beter plan had kunnen kiezen. Maar het is bij lange na niet duidelijk welk plan.
35. 40-34, 11-17; 36. 43-39, 17-21; 37. 37-32, 21-26; 38. 32x21, 16x27; 39. 47-41, 2-7; 40. 41-36, 7-11; 41. 48-42, 11-16; 42. 42-37, 8-12; 43. 34-29, 12-17; 44. 30-24, 17-21; 45. 38-32, 27x38; 46. 33x42, 13-18; 47. 39-33, 18-22; 48. 28x17, 21x12; 49. 36-31, 12-18; 50. 33-28, 16-21;
De tijdcontrole is gepasseerd. Wit heeft overduidelijk pressie, maar Prosman had schijf 35 ongetwijfeld liever op een andere plek willen hebben.
51. 42-38, 18-22; 52. 28x17, 21x12; 53. 38-33, 12-17; 54. 31-27, 14-19; 55. 24x13, 9x18; Zo komt schijf 35 in het spel, maar de witte stand is inmiddels al zo iel geworden, dat dat geen bezwaar is. 56. 33-28, 4-9; 57. 35-30, 9-14! Koelbloedig gespeeld. Elk verliesgevaar is afgewend. 58. 30-24, 3-8; 59. 27-21, 8-12; 60. 28-23, 17-22; 61. 25-20, 14x25; 62. 23-19, 26x17; 63. 19-14, . . . Een vertwijfelde poging om paniek te zaaien.
63. . ., 25-30!; 64. 24x35, 15-20; 65. 14x25, 22-27; 66. 25-20, 18-22; 67. 20-14, 27-32; 68. 37x28, 22x24; 69. 14-9, 24-29; 70. 9-3, 29-33; en in deze volkomen gelijkwaardige stand werd remise overeengekomen.
http://www.ericsdamsite.com/damrubriek_ ... r_2003.htm
Een krasse topprestatie
Eric van Dusseldorp
Het aardige van een denksport als dammen is, dat het beoefenen ervan niet aan een leeftijd is gebonden. Sommige spelers behalen hun beste resultaten pas na hun pensionering. De beslommeringen van een maatschappelijke carrière zijn dan voorbij en er is tijd genoeg om je volledig te wijden aan je hobby.
Een wel heel -letterlijk en figuurlijk- kras voorbeeld van iemand die op hoge leeftijd nog topprestaties levert is de inmiddels 86-jarige Alex den Doop. Remises tegen topspelers als Arjan van Leeuwen, Ron Heusdens en -zeer recentelijk- Erno Prosman zijn van de laatste jaren. Den Doop heeft geen expliciet winnende stijl maar zijn team, het Nieuwegeinse Source NDG, is al lang blij wanneer door hem een topspeler van de tegenpartij weer eens is afgestopt met een remise.
In de vierde ronde van de bondscompetitie was het Erno Prosman die zich stukbeet op het taaie verzet van de nestor. Prosman is niet de eerste de beste. De voormalige jeugdwereldkampioen werd door Ton Sijbrands ooit eens getipt als een mogelijke kandidaat voor de hoogste mondiale titel. De uit Gouderak afkomstige speler gaf echter begrijpelijkerwijs de voorkeur aan een maatschappelijk carrière boven een -onzekere- damloopbaan. Toch staat Prosman nog altijd dertigste op de wereldranglijst.
Zwart: A. den Doop – Wit: E. Prosman
1. 34-29, 19-23; 2. 40-34, 14-19; 3. 33-28, 10-14;
Gebruikelijker is (17-22) 28x17 (11x22) maar Den Doop staat niet bekend als een groot liefhebber van flankspel.
4. 39-33, 5-10; 5. 44-40 (!), . . . Verhindert (20-24) 29x20 (15x24) door 34-29 (23x34) 40x20 (14x25) 35-30 (25x34) 28-22 (17x39) 38-33 (39x28) 32x5.
5 . . ., 20-25; 6. 50-44, 14-20; 7. 44-39, 20-24; 8. 29x20, 25x14; 9. 35-30, 17-21; 10. 30-25, 21-26; 11. 49-44, . . .
Op 33-29? was het hielslagje (14-20!) 25x5 (4-10) 5x14 (19x10) 28x19 (13x35) gevolgd.
11. . ., 11-17; 12. 33-29, 17-21; 13. 39-33, 12-17; 14. 40-35, 17-22; 15. 28x17, 12x21; 16. 33-28, . . .
Opmerkelijk: voor de derde keer neemt wit de kettingstelling in.
16. . ., 6-11; 17. 38-33, 11-17; 18. 42-38, 17-21; 19. 44-39, 21-27; 20. 31x22, 18x27; 21. 29x18, 12x23; 22. 32x21, 23x32; 23. 37x28, 26x17; 24. 41-37, 7-12; 25. 46-41, 19-23; 26. 28x19, 14x23; 27. 36-31, 10-14; 28. 37-32, 17-21; 29. 41-37, 1-6; 30. 34-29, 23x34; 31. 39x30, 6-11(!);
In zijn ‘jonge’ jaren had de zwartspeler mogelijk voor het passieve (21-26) gekozen. Door schade en schande wijs geworden weet Den Doop inmiddels dat hij in dit soort standen wat actiever moet optreden. Na 31-26 gaat zwart gewoon naar voren.
32. 45-40, 12-18; 33. 32-28, 21-27; 34. 31x22, 18x27;
Wit heeft een langdurig initiatief, maar zwart heeft al zijn formaties nog staan en heeft bovendien nog geruime tijd overzichtelijk spel. Gezien de volkomen gelijkwaardige puntendeling die er uiteindelijk uitrolt, lijkt het toch dat Prosman ergens een beter plan had kunnen kiezen. Maar het is bij lange na niet duidelijk welk plan.
35. 40-34, 11-17; 36. 43-39, 17-21; 37. 37-32, 21-26; 38. 32x21, 16x27; 39. 47-41, 2-7; 40. 41-36, 7-11; 41. 48-42, 11-16; 42. 42-37, 8-12; 43. 34-29, 12-17; 44. 30-24, 17-21; 45. 38-32, 27x38; 46. 33x42, 13-18; 47. 39-33, 18-22; 48. 28x17, 21x12; 49. 36-31, 12-18; 50. 33-28, 16-21;
De tijdcontrole is gepasseerd. Wit heeft overduidelijk pressie, maar Prosman had schijf 35 ongetwijfeld liever op een andere plek willen hebben.
51. 42-38, 18-22; 52. 28x17, 21x12; 53. 38-33, 12-17; 54. 31-27, 14-19; 55. 24x13, 9x18; Zo komt schijf 35 in het spel, maar de witte stand is inmiddels al zo iel geworden, dat dat geen bezwaar is. 56. 33-28, 4-9; 57. 35-30, 9-14! Koelbloedig gespeeld. Elk verliesgevaar is afgewend. 58. 30-24, 3-8; 59. 27-21, 8-12; 60. 28-23, 17-22; 61. 25-20, 14x25; 62. 23-19, 26x17; 63. 19-14, . . . Een vertwijfelde poging om paniek te zaaien.
63. . ., 25-30!; 64. 24x35, 15-20; 65. 14x25, 22-27; 66. 25-20, 18-22; 67. 20-14, 27-32; 68. 37x28, 22x24; 69. 14-9, 24-29; 70. 9-3, 29-33; en in deze volkomen gelijkwaardige stand werd remise overeengekomen.
-
- Posts: 458
- Joined: Mon Nov 17, 2003 13:07
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Graag gedaan Peter,
Maar laat onze dank vooral uitgaan naar Lex den Doop, die de moeite heeft genomen die eindspelen allemaal uit te puzzelen en zijn bevindingen op papier te zetten.
Blijkbaar heel nuttig werk, als je ziet hoe Lex in het eindspel van zijn leven nog achter elkaar Prosman naar remise trapt!
Maar laat onze dank vooral uitgaan naar Lex den Doop, die de moeite heeft genomen die eindspelen allemaal uit te puzzelen en zijn bevindingen op papier te zetten.
Blijkbaar heel nuttig werk, als je ziet hoe Lex in het eindspel van zijn leven nog achter elkaar Prosman naar remise trapt!
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
In 1986 publiceerde de Parijzenaar Régis Blanpain zijn boekje Final 5 dames contre 2.
Nog vóór Sinterklaas en Kerst zal de uitgever van de Amersfoortse eindspelspecialist Gerrit de Bruijn diens studie over het 5-om-2-dammeneindspel op de markt brengen.
De oplage is zeer beperkt, 200 exemplaren, dus de echte liefhebbers zullen zich moeten haasten.
Het 34 pagina's tellende boekje van Blanpain werd kort geleden voor 15 euro geveild door Piet Lauwen.
Nog vóór Sinterklaas en Kerst zal de uitgever van de Amersfoortse eindspelspecialist Gerrit de Bruijn diens studie over het 5-om-2-dammeneindspel op de markt brengen.
De oplage is zeer beperkt, 200 exemplaren, dus de echte liefhebbers zullen zich moeten haasten.
Het 34 pagina's tellende boekje van Blanpain werd kort geleden voor 15 euro geveild door Piet Lauwen.