Splitdammen

[Kosmos]

Uit het Friesch Dagblad van 14-01-2011:



Auke Scholma - Paul Sier

De witte stelling is in tweeën verdeeld. Ik legde oud-damleerling Gerlof Kolk eens uit dat een dergelijke positie, die ik aanduidde met de term split, niet goed is, net als bij bowlen. Als je links en rechts een kegel overhoudt na de eerste worp is het onmogelijk om beide kegels om te werpen, legde ik uit. Gerlof bracht hier tegenin dat het Fred Flinstone wel gelukt was ooit. Die gooide de stenen bal zo hard, dat die op de baan in twee stukken brak, waarna elke halve bal een kegel omstootte, een opmerking die ik nooit meer vergeten zou...
Zwart kan profiteren van wits split door 24-29! te spelen en op de volgende zet is 18-22 dodelijk. Na 42... 18-23 43.31-27 13-18 44.26-21 17x26 45.28-22 9-13 46.22-17 kreeg zwart een tweede kans: 46... 15-20! 47.40-34 24-29 is kansloos voor wit, maar na 46... 24-29? liep de partij remise (zie Toernooibase).

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=g-IxeEHBFdU[/youtube]

Hoe zou Fred Flinstone onderstaande stand winnen?



Wit wint door de split 46 / 50 of door 37 / 50



Wit wint door de split 6 / 50! waarna nog kan volgen: 35-40 6-1 40-44 50x39 45-50 1-6 +

[Koos van Amerongen]

Wit wint door de split 44-39/50!

Met drievoudige oppositie.

Vast ook mooie rondslagen mogelijk zo...!

[Jan Pieter]

Wit wint door de split 6 / 50! waarna nog kan volgen: 35-40 6-1 40-44 50x39 45-50 1-6 +

44/50 wint wel zo eenvoudig, en in het heterogene splitdammen lijkt me dat een legale zet.

[Jan Pieter]

Zelfs met 1 stuk zijn combi's mogelijk. Wint wint middels het geraffineerde 34/35!
(19 en 39 mogen natuurlijk ook op 28 en 30 staan).

[Koos van Amerongen]

Zo zijn er wel meer dingen mogelijk.
Ik vind splitdammen het mooist als de schijven van de dam ook echt in twee verschillende richtingen worden gesplitst. Maar dat is aan de bedenker van het splitdammen natuurlijk...

Weer eentje:

Wit wint door 43-32/34 (50x30) 35x11 6x17 26-21!* 17x26 49-43

* natuurlijk bijoplosbaar met 37-32.

Edit: jammer dat ook 43-38/34 wint.

[Keurientesss]

Wit wint door de split 46 / 50 of door 37 / 50



Wit wint door de split 6 / 50! waarna nog kan volgen: 35-40 6-1 40-44 50x39 45-50 1-6 +

Een interessante complicatie van het splitdammen is dat wit zich ook kan splitten dat hij weer een nieuwe dam krijgt. In het eerste diagram de split 28-50/5 en in het tweede diagram ook deze split.

Dan wordt het nemen van een Afrikaanse dam dus ook steeds interessanter. Bij het bezitten van een diagonaal met een leeg damveld aan de overzijde van het bord, is het mogelijk om steeds te splitten en daarmee 'schijven te winnen'. Bijvoorbeeld:



Plan met wit aan zet is simpel: 46-32, 32-5/42, 5-32, 32-5/43.

[MenO]

Deze complicatie kun je opheffen door ervoor te zorgen dat wit, zoals in het allereerste fragment, alleen achteruit mag splitten (met beide schijven).
Dit beperkt wel een groot deel van de mogelijkheden, maar zou nog steeds wel een remisebeperking op moeten leveren denk ik

[Jan Pieter]

Deze complicatie kun je opheffen door ervoor te zorgen dat wit, zoals in het allereerste fragment, alleen achteruit mag splitten (met beide schijven).

Die beperking kan wel eens hard nodig zijn, want wat te denken van de volgende stand:



In het huidige damspel verliest zwart via (37-46) 24-20 (46-37) 20-15 W+, maar in het lineaire heterogene splitdammen redt hij zich met (37-19/5!) 24x13 (5-19/37) 13x24 (37-19/5) enz.

[Koos van Amerongen]

Een dubbelvouige damsplit:

Wit wint door 18-31/40 45x34 9-3 36x27 26-21 27x16 3-21/25 16x27 25-20 15x24 18x37.

[Edwin Twiest]

Deze complicatie kun je opheffen door ervoor te zorgen dat wit, zoals in het allereerste fragment, alleen achteruit mag splitten (met beide schijven).

Die beperking kan wel eens hard nodig zijn, want wat te denken van de volgende stand:



In het huidige damspel verliest zwart via (37-46) 24-20 (46-37) 20-15 W+, maar in het lineaire heterogene splitdammen redt hij zich met (37-19/5!) 24x13 (5-19/37) 13x24 (37-19/5) enz.

Kan zwart ipv 37-19/5 niet makkelijker remise maken met beter 37-46/42 ?
wit moet daarna 47x38 slaan en dan heeft zwart toch met 46-41/47 2 dammen?
(een schijf op 46 is en blijft gewoon een dam; ook al vergeet je't te kronen, dan mag het de zet erop)

als hij naar 5 gaat, is het dan niet gewoon een schijf weer?

[Kosmos]

Deze complicatie kun je opheffen door ervoor te zorgen dat wit, zoals in het allereerste fragment, alleen achteruit mag splitten (met beide schijven).

Die beperking kan wel eens hard nodig zijn, want wat te denken van de volgende stand:



In het huidige damspel verliest zwart via (37-46) 24-20 (46-37) 20-15 W+, maar in het lineaire heterogene splitdammen redt hij zich met (37-19/5!) 24x13 (5-19/37) 13x24 (37-19/5) enz.

Splitten naar dam is volgens de splitregels niet toegestaan, want je moet de dam in twee schijven splijten!

[Jan Pieter]

Deze complicatie kun je opheffen door ervoor te zorgen dat wit, zoals in het allereerste fragment, alleen achteruit mag splitten (met beide schijven).

Die beperking kan wel eens hard nodig zijn, want wat te denken van de volgende stand:



In het huidige damspel verliest zwart via (37-46) 24-20 (46-37) 20-15 W+, maar in het lineaire heterogene splitdammen redt hij zich met (37-19/5!) 24x13 (5-19/37) 13x24 (37-19/5) enz.

Kan zwart ipv 37-19/5 niet makkelijker remise maken met beter 37-46/42 ?
wit moet daarna 47x38 slaan en dan heeft zwart toch met 46-41/47 2 dammen?
(een schijf op 46 is en blijft gewoon een dam; ook al vergeet je't te kronen, dan mag het de zet erop)

als hij naar 5 gaat, is het dan niet gewoon een schijf weer?

Oeps, ik bedoelde natuurlijk (37-19/46!) 24x13 (46-19/37) 13x24 (37-19/46) enz.
Jouw methode lijkt ook wel te werken, maar over de splitdammeneindspelen is nog weinig theorie bekend. Wit kan natuurlijk ook eindeloos gaan splitten en wat gebeurt er als het hele bord vol stukken staat? Daarom lijkt de herhaling van zetten mij veiliger. Gelukkig heeft Kosmos net in een Spaanse bibliotheek een vergeeld document opgeduikeld (met dank aan Govert) waaruit blijkt dat splitten naar dam niet is toegestaan.

In het Spaans heet splitdammen overigens 'juego de la division' wat opvallende overeenkomsten vertoont met de Franse benaming 'jeu de la division', waaruit we met grote zekerheid kunnen concluderen dat deze spelvariant aan het Franse hof is ontstaan ten tijde van Lodewijk XIV.

[Kosmos]

In het Spaans heet splitdammen overigens 'juego de la division' wat opvallende overeenkomsten vertoont met de Franse benaming 'jeu de la division', waaruit we met grote zekerheid kunnen concluderen dat deze spelvariant aan het Franse hof is ontstaan ten tijde van Lodewijk XIV.

Dit is geen serieus onderzoek, maar gefantaseer, JP! Door mijn expertise over splitdammen niet te erkennen, polariseer jij!
De term jeu de la division slaat op het splitdammen overgezet op het honderd-ruitenbord. Voor die tijd heette splitdammen alquesplitta, een lijnenspel ontstaan in de prehistorie. Maarja, jij hebt duidelijk geen verstand van etymologie en zal wel ontkennen dat de Damsaurus (zie afbeelding 1) de uitinder was van het splitdammen. Dat kwam zo: Er werd gedamd met rotsblokken in die tijd en de Damsaurus pakte de rotsblokken met zijn bek op, waarbij het wel eens voorkwam dat hij het blok liet vallen. Toen zo'n blok eens in twee stukken spleet, kwam een slimme Damsaurus op het idee van de splitregel.
Schaakhistorici willen beweren dat de splitregel is ontleend aan de spleet in de helm van de raadsheer, cq loper. Ook is er een legende van het type Poolse dammer in Parijs' café waarbij het splitdammen is uitgevonden door een vrouw aan de hofhouding van Lodewijk de XIV. Deze vrouw was de eerste die een splitrok droeg (zie afbeelding 2).
Door Kroaten wordt geclaimd dat het splitdammen tijdens de laatste oorlog met Servië is ontstaan in Kroatië in de stad Split. De bevolking voelde zich zo gespleten door alle ruzies tussen Kroaten en Serviërs dat men ging splitdammen. Chauvinistsich geleuter, JP, trap er niet in!
In de tijd van de Damsauriërs, zo'n kleine 200 miljoen jaar geleden, was alle land op Aarde nog met elkaar verbonden (Pangea). Dat verklaart dan ook de snelle verbreiding van het splitdammen over de Aarde. In die tijd mocht alleen achterwaarts gesplit worden met gelijke splitafstanden (homogeen retrogonaal splitten). Bij overzetting op het schaakbord in Frankrijk, enkele eonen later, mocht er ook voorwaarts gesplit worden (homogeen protogonaal splitten) Pas anno 1650 werd in Fryslân voor het eerst heterogeen gesplit in alle richtingen (oer alles splitten). De chaos werd zo groot dat Hollanders toen begonnen met het zogenaamde oud-dammen, waarbij de splitregel werd afgeschaft en alleen nog schuin mocht worden geslagen. Hiermee begonnen de Duistere Dammiddeleeuwen, een periode die tot ongeveer 2020 zal duren, waarna het killersplitten zal worden ingevoerd.

[Kosmos]

Wit wint door de split 6 / 50! waarna nog kan volgen: 35-40 6-1 40-44 50x39 45-50 1-6 +

44/50 wint wel zo eenvoudig, en in het heterogene splitdammen lijkt me dat een legale zet.

Deze zet is trouwens illegaal! Bij een split bewegen de beide schijven nooit in dezelfde richting!

Uit de map splitten voor erwtjes:



Zoek de winnende split voor wit!

[MenO]

Zoek de winnende split voor wit!

Toch is het wel interessant om uit te zoeken wat er gebeurt als de witte dam op 36 staat ipv 41. Een logisch verloop zou dan zijn 15-10/20 (49-43/44) 10-4 (43-48) 4-9/10 (48-42/43) etc enz
Op een gegeven moment staan de voorste paar lijnen volledig vol en loopt er iemand vast, dus ergens daar tussenin moet er van strategie veranderd worden.

De vraag is dan of, vanuit een beginstand van 2 dammen versus 1 dam, een voorsprong van één stuk voldoende is voor uiteindelijke winst.

Hierin speelt tempo- en schijvenverdeling ook nog een duidelijke rol. Zo is een witte dam op 3 in drie zetten tijd te promoveren tot twee dammen, en in negen zetten tot vier dammen (3-8/9, 8-2, 9-4, 2-7/8, 4-9/10, 7-1, 8-2, 9-3, 10-4). Staat een dam echter op 1, 2, 4 of 5, of bijvoorbeeld op 17, zal hij eerst naar de achterlijn (en bij voorkeur veld 3) gebracht moeten worden voordat dit gedaan kan worden.

Bij bovenstaande stand vraag ik me dus af of het feit dat wit een dam voor staat wel of niet gecompenseerd wordt door het feit dat de zwarte dam op de achterlijn staat, en de witte niet. Maar om dat te bekijken moeten we eerst weten wat de aan te raden lange-termijn strategie is.