Rubriek HARM WIERSMA in De Telegraaf

[Hanco Elenbaas]

5 juni 2010

[Hanco Elenbaas]

12 juni 2010

[Hanco Elenbaas]

19 juni 2010

[ildjarn]

De link naar het historische document is fout. De juiste link is: http://www.damweb.cz/gprague/2010/Zlota ... 1_2009.pdf

[Hanco Elenbaas]

26 juni 2010

[Hanco Elenbaas]

3 juli 2010

DAMMEN

Climax bij World Cup vrouwen


d o o r H A R M W I E R S M A

In de planning voor de komende columns staan drie opmerkelijke damevenementen. De onlangs geëindigde World Cup voor vrouwen in Jakoetsk, het huidige Tallinn damtoernooi – dat dit weekend afloopt – en het eerder gehouden Afrikaans kampioenschap in Bamako, hoofdstad van Mali. De door voormalig werelddambondvoorzitter Vladimir Ptitsyn gesponsorde World Cup is gewonnen door de Siberische Matrena Nogovitsyna . De slotronde liep dramatisch voor Zoja Golubeva , die het hele toernooi min of meer domineerde. Ze verloor in een klassieke positie door een onoplettendheid, die haar de slotzege kostte. Hierbij de hoogtepunten:



Zie diagram 1 . wit: Tamara Tansykkuzhina . zwart: Zoja Golubeva . Partijverloop: 41..., 8-12? ook niet 20-25 wegens offer van Dussaut door 35-30 en 33-29, maar 13-18 is houdbaar en leidt tot een klassieke standaard-remisepositie. Partij: 42. 34-29!, 23x34 43. 39x30, 13-18. Het geplande 20-25 mag niet vanwege 27-22, 22x11, 32-27 en 33-29 met lastig afspel voor zwart. 44. 30-25 Zwart wordt opgesloten. 21-26 45. 43-39, 17-21 46. 42-37, 18-23 47. 39-34, 12-18 48. 34-30, 23-29 49. 28-22, 18-23 50. 33-28 De elfvoudig oud-wereldkampioene is helemaal vastgezet. 29-34 51. 30x39, 24-29 52. 39-34, 29x40 53. 35x44, 20-24 54. 44-40, 24-29 55. 40-35, 29-34 56. 35-30, 34-40 57. 30-24 (2-0).

Russisch damkampioene Matrena Nogovitsyna profiteerde optimaal. Vanuit een volkomen remisepositie wist ze met wit te winnen van Irina Pashkevich uit Wit-Rusland. Cijferstand: Wit. 24, 29, 36, 38, 40, 42. Zwart: 9, 10, 15, 17, 20, 27. Verloop: 49..., 17-21 ( na 17-22 is de positie gelijkwaardig ) 50. 42-37, 21-26 51. 37-32, 9-13 52. 32x21, 26x17 53. 38-32, 13-18 54. 36-31, 17-22 volkomen remise is nog steeds eerst 10-14. 55. 29-23, 20x29 56. 23x12, 29-33 57. 12-7, 22-28 gedw. 58. 32x23, 33-38 59. 7-1 ( beter is 7-2 om het optimale eindspel te bereiken ) 38-42 60. 23-18, 42-47? Juist na 42-48 kan zwart meer actief spelen en nog tot remise komen. 61. 18-12, 47-41 zwart speelt het eindspel slecht door inhoudloze zetten. 62. 31-26, 41-32 63.12-7, 32-49 64.40-34, 49-32 65.7-2, 15-20 66.2-35, 10-15 67.1-6, 32-43 68.6-39, 43-32 69.34-29 32-14 70.26-21 14-03 71.21-16 ( ook kan 71.39-48 3x26 72.48-37 26x24 + ) 71...3-12 72.39-34, 12-17 73.34-45, 17-3 74.35-8 (2-0).

Zoja Golubeva had de vijfde ronde nog in een andere klassieke partij van de toernooiwinnaar gewonnen.



Zie diagram 2 . wit: Zoja Golubeva . zwart: Matrena Nogovitsyna . Zwart staat precair door de achtergebleven schijf op 15. verloop: 43.34-29, 23x34 44.30x39, 3-9 (Dreigt met de coup Philippe door 24-29, 26-31 en 18-22 Na 18-23 zou sterk 27-22! gevolgd zijn ). 45.28-22 19-23 46.33-28 23-29 mogelijk is 14-19 taaier met na 47. 25-20 gecompliceerde verwikkelingen. 47.39-33! 14-19 (niet 29-34 wegens 35-30 en 33-29) 48.25-20, 9-14 49.20x9, 13x4 50.22x13, 19x8 51.49-44, 4-9? Na 29-34, 44-39 staat wit ook oppermachtig, maar kan zwart langer tegenstand bieden. 52.35-30, 24x35 53.33x24, 9-14 54.38-33, 8-12 55.28-22 met winst. De nieuwe kampioene kan echter zeer nauwkeurig spelen. Ze versloeg bijna oud-wereldkampioene Tansykkuzhina in een klassieker met veel raffinement.



Zie diagram 3 . Na zwarts laatste 44..., 13-18! Kreeg wit het nog benauwd. Goed lijkt 45. 41-37 met dreiging 28-22 en 34-30, maar dan volgt 25-30!, 34x25, 23-29!, 43-38 en thematisch 19-23 en 17-22 met gewonnen eindspel. Partij: 45. 43-38 (na 34-30x30 staat zwart ook veel gemakkelijker)

4-10 46. 41-37, 10-14 47.28-22 gedw 17x28 48.33x13, 19x8 49.27-22, 24-29 50.39-33, 29x40 51.35x44, 8-13 52.44-39, 25-30 Na 13-19 53. 33-28, 14-20 54. 38-33 (37-31 geeft waarschijnlijk de beste remisekans) 20-24 56. 39-34, 24-30! en het is de vraag of wit zich nog kan redden) Partij: 53.33-28, 13-19 54.38-33, 14-20 55.39-34, 30x39 56.33x44, 20-24 57.44-40, 24-29 58.40-35, 29-34 59.22-18, 23x12 60.28-23, 19x28 61.32x23, 34-39 62.23-19, 39-43 63.19-14, 43-48 64.37-32, 48-43 65.32-28, 43-39 66.28-23, 39-34 67.23-19, 34-25 68.14-10, 25-14 69.10-4 met uiteindelijk niet meer dan een plusremise voor zwart. Door dit resultaat viel de eindschikking in het voordeel uit voor Nogovitsyna. Zie verder: http://www.draughtsworld.com/wdwc2010/indexen.html

[Hanco Elenbaas]

10 juli 2010

Vuurwerk uit Afrika


Alle regte voorbehou, frei van publikasie. Die sienswyses hier uitgespreek, refekteer die mening van dam-man met lipmatras . Die besef is: „Gaan die WB lusterryk uit. Denk an vuurwerkvertoning natuurlik met vingergeaktiveerdegasaangedrewetabakrolletjieverligtingstoestelletjie .”

„Pretmakers word gewaarsku om nie vuurwerke te skiet nie sonder die skriftelike toestemming van die hoof plofstofinspekteur nie. Die gebruik van vuurwerke sonder hierdie toestemming enige plek in ’n munisipale gebied, is ’n strafbare oortreding. Indien toestemming wel aan inwoners verleen word, moet die gebied waar die vuurwerke gebruik gaan word, ten minste 50 meter aan alle kante weg wees van waar die naaste mense hulle bevind. Die gebied waar vallende afval van vuurwerke na verwagting sal val, moet leeg wees, ten minste 100 meter agter die terrein waar die vuurwerke geskiet word”, lui die boodskap van hoof van deurmekaarspul ene burger die veel klets uit syn nek nie.” Uit de Sud Africaner pers: „Nie sedert 1652 toe Jan van Riebeeck anker gegooi het aan die suidpunt van Afrika, was die Kaap so Hollands soos wat hy Dinsdag was nie. Nederland het Uruguay met 3-2 in die halfeindronde op die Groenpunt-stadion in Kaapstad verslaan om die eerste span te word wat vanjaar na die Wêreldbeker-eindstryd deurdring.”

„En niemand is teleurgestel nie. Die Nederlanders het hul plek in Sondag se eindstryd bespreek toe hulle die Suid-Amerikaners voor 62 479 toeskouers geklop het. Nederland wag nou op die wenner van die Duitsland/Spanje kragmeting in die Wêreldbeker-eindronde wat Sondag op Soccer City in Johannesburg plaasvind.” Een bijzondere inleiding die uiteraard betrekking heeft op het spectaculaire WK voetbal dat morgen zijn apotheose zal hebben in de finalestrijd.

Even een zijspoor naar het Afrikaans damkampioenschap 2010 op de bruin-beige velden die van 13 tot 25 juni in het West-Afrikaanse Mali (Bamako) plaatsvond. Winnaar werd uiteindelijk Jean Marc Ndjofang , die zich geregeld in Amsterdam laat zien. Voormalig kampioen Kouongueu verloor in de voorronden van de kampioen van Ivoorkust, die de voorronden bovenaan eindigde, maar in het tweede toernooideel knock-out ging.



Zie diagram 1 . wit: (Leopold Kouogueu) . zwart: (Atse Joël) . Na een rustige opening was wit in een lastige klassieke positie beland door gebrek aan speelvrijheid. Verloop: 40.40-35 Na direct 27-21x21 speelt zwart 11-16 en komt wit van de regen in de drup. 15-20 41.34-30, 20-25 42.27-21 Wit heeft geen keus. 25x34 43.39x30, 16x27 44.32x21, 23x32 45.38x27, 11-16! 46.27-22?

Het beste is eerst 42-38, waarbij wit na 18-23! taai moet verdedigen. 16x27 47.22x31, 14-20 48.45-40 Niet 30-25 wegens de combinatie van Weiss door 19-23, 24-30, 23-29 en 13-19. 20-25 49.40-34, 18-23 (dreigt met 24-29!) 50.34-29, 23x34 51.30x39, 24-30 met twee vingers in de neus breekt zwart moeiteloos over links door. 52.35x24, 19x30 53.31-27, 6-11 54.42-38, 11-16 55.39-33, 30-35 56.43-39, 25-30 57.27-22, 35-40 58.33-29, 40-45 59.29-23, 12-18! 60.23x12, 45-50 61.22-17, 50x11 62.26-21 16x27 63.38-33 11x39 64.12-7 30-35 65.7-1 27-31 met winst voor zwart.
(0-2) .

Vervolgens nog twee fragmenten van de website van Oscar Lognon , voormalig Frans kampioen en oorspronkelijk afkomstig uit Ivoorkust.



Zie diagram 2 . wit: (Niambi Christian) . zwart: (Cheikh Ndiaye) . Zwart speelde foutief 32..., 12-18? , maar kon winnen door 32..., 26-31 33. 37x26 gedw. en dan 12-18. Wit kan de dodelijke dreiging 14-20 en 18-23 enz. dan niet meer opheffen. Tenslotte was de speler uit Gambia in de voorronden ook een keer aan verlies ontsnapt in:



diagram 3 . wit: (Cheikh Ndiaye) . zwart: (Idrissa Salifou). Zwart speelde 34..., 11-17 en verzuimde winst door 14-19 35. 24x13, 27-31. 36. 36x27, 22x31 37. 13x22 en 21-27 38. 32x21, 26x48 enz. Beide mogelijkheden zijn aangegeven door mijn oud clubgenoot Thomy Mbongo , die komend seizoen samen met de nieuwe Afrikaanse kampioen voor damclub Mo en Z (Volendam) zal uitkomen.

[Hanco Elenbaas]

17 juli 2010

Opwindend Tallinn damtoernooi


In het Estlandse Tallinn met zijn middeleeuwse uitstraling werd eind juni/ begin juli het traditionele invitatietoernooi gehouden. Dit keer zelfs ook een vrouwentoernooi, terwijl de vrouwencompetities al opmerkelijk intensief zijn. De afgelopen week is in Polen het Europees vrouwenkampioenschap gehouden. Tallinn heeft de traditionele toernooivorm, waarin iedereen elkaar in een enkelvoudige competitie ontmoet, nog steeds overeind weten te houden. Het mannentoernooi bestond dit keer alleen uit spelers van het Oost-Europese continent, maar de strijdlust was er niet minder om. De Letse oud-wereldkampioen Guntis Valneris won het toernooi, maar de Est Kaido Leesmann boekte (met zwart) de mooiste overwinning op de sterke Rus Andrey Kalmakov . Zie diagram 1 . wit: 23, 24, 28, 29, 31, 34, 36, 37, 39, 41 t/m 46, 48. zwart: 1, 2, 3, 6, 7, 8, 12 t/m 18, 20, 25, 26.



Wit had vanaf de opening erg agressief gespeeld en vond daarbij zijn Waterloo. Zwart forceerde de winst door 20..., 18-22 . Na bijvoorbeeld 21. 45-40, 22x33 22. 39x28 volgt standaard 12-18 23. 23x21, 16x27 24. 31x22 en 13-18 met dam. 21. 37-32 mag ook niet en daarom zag wit zich genoodzaakt tot 21.31-27 , waarna fraai 22x33! 22. 39x28, 26-31 23. 37x26, 17-22 24. 27x9, 8-13 25. 9x18 en 16-21 26. 26x8, 2x33 27. 29x38 en 20x49 met winst volgde. Verwijzing over plaatsing internetbericht van 2 juli http://www.telegraaf.nl/telesport/70975 ... =telesport.

Op dezelfde dag van Oranjes WK-voetbalwinst op Brazilië, dat uiteindelijk slechts zilver opleverde. Valneris won het toernooi door zowel van de grootmeesters Alexei Domchev als in de slotronde van Edvard Boezinski te winnen. Valneris verstaat de kunst om posities accuraat te behandelen en af te ronden. Hierbij een voorbeeld van de zwakste spelen van het toernooi. Zie diagram 2 . wit: ( Paksepp ) 23, 27, 28, 32, 33, 34, 36 t/m 43, 45, 46, 48. zwart: ( Valneris ) 2, 4, 6 t/m 14, 16, 19, 21, 24, 25, 26.



Zwart zal de witte stand subtiel opblazen. Partijverloop: 18…,24-29 19. 33x24, 19x30 20.39-33, 30x39 21. 43x34, 13-19 22. 37-31, 26x37 23.42x31, 11-17, 24. 34-30, 25x34 25. 40x29, 17-22! 26. 28x26, 19x39 27.45-40, 14-19 (32-28 mag niet) 28. 41-37, 19-23! 29.29x18, 12x23 met glad gewonnen spel door zwarts onaantastbare sterke schijf op veld 39.

Over het vrouwen damtoernooi tenslotte nog een aardig fragment van de onaantastbare Viktoria Motrichko , die het toernooi probleemloos won. Zie diagram 3 . wit: ( Kovalevskaja ) 22, 25, 28, 31, 32, 33, 35 t/m 40, 45, 49. zwart: ( Motrichko ) 3, 6, 9, 11 t/m 17, 19, 20, 23, 24.



Verloop: 29. 31-27, 24-29 30. 33x24, 20x29 31. 39-33? (Na 36-31 staat wit niet minder) 14-20! 32. 33x24, 19x30, 33. 28x8, 17x28 34. 32x23, 20-24 en 24-29 enz.

De zwartspeelster uit de Oekraïne is voormalig olympisch en wereldkampioene van kleine 64 ruitenbord. Boezinski maakte zinvolle opmerking over het witte plan vanuit de diagramstand met 22-18 en 39-34 (ooit uitgevoerd door Koeperman in een oude WK-match tegen, als ik me niet vergis, Tsjegoljew . Na 16-21, 34-29x29, 9-13 beste kan wit op twee manieren combineren, maar uiteindelijk niet winnend. Volgende week meer over het EK vrouwen met verwijzing naar het laatste The Hague Open, dat vandaag begint in sportcomplex Ockenburgh.

[Hanco Elenbaas]

24 juli 2010

Drukke agenda damvrouwen



d o o r H A R M W I E R S M A


In korte tijd zijn diverse damkampioenschappen voor vrouwen en meisjes gehouden. Het begon met de World Cup in het Siberische Jakoetsk van 22 tot 29 juni onder de hoede van sponsor en oud FMJD-voorzitter Vladimir Ptitsyn met een voor de vrouwen opmerkelijk gevulde prijzenpot. Zie http://www.draughtsworld.com/wdwc2010/indexen.html

Vervolgens in Tallinn een vrouwengroep in het damtoernooi, waarin iedereen elkaar ontmoet en zo hoort het eigenlijk ook. Verdiend winnares Viktoria Motrichko . Zie gegevens: http://www.kabeliit.ee/index.php/Tallinn2010 Dan direct door naar het Europees damkampioenschap van 8 t/m 14 juli in een kleine Poolse stad. Opnieuw sterke bezetting met vrijwel alle toppers. (http://en.mek2010.warcaby.pl/index.php/games)

Twee ronden voor het einde was onze Nederlandse Vitalia Doumesh opgerukt naar de eerste plaats, die gedeeld werd met Zoja Golubeva en de Oekraïense Olga Balthazi. Vervolgens liefst acht damsters op één punt achterstand. Een regelrechte climax bij het vrouwendammen. Twee opmerkelijke partijwinsten wil ik u niet onthouden.



Zie diagram 1 . wit: Matrena Nogovitsyna - zwart: Viktoria Motrichko . Momentopname uit de openingsronde. Zwart had zich in de slotfase onnodig in de problemen gebracht tegen de winnares van de World Cup. Verloop 58..., 25-30 veiliger is direct 12-17. Wit kan nu optisch goed 59. 23-19, 24x13 60. 35x24 spelen. Hierna is 12-18 thematisch verloren door 61. 24-19, 13x24 62. 22x13, 24-29 63. 13-9, 29-33 en 64. 9-4. Wit dreigt met 37-31 en 27-21 en na 16-21 en 33-39 volgt 4-22, 26-31 gedw, 37x26, 39-43 en 22-31 met dubbele vang voor de zwarte dam. Ook eerst 64..., 26-31 65. 37x26 (met dreiging 26-21!), 16-21 66. 27x16, 33-38 wint door 67. 4-10!, 39-43 en 68. 10-32! Zwart kan dit alles alleen verhinderen door alsnog 60..., 12-17 te ruilen. 61. 22x11, 16x7. De drie om drie is remise. Bijv 62. 24-20, 13-19! ( na 13-18 haalt wit dam op 3 met winst; i.v.m. mogelijkheid 3-25! ) 63. 20-15, 19-24 64.15-10, 24-29 65.10-5, 29-33 66. 5-32, 33-39 67. 32-49 en nu 7-11! en zwart ontsnapt met remise. Ook 62. 27-22, 7-12! (7-11 verliest door 24-20, 13-19 en 22-18! met steeds 18-13 en damhalen. / of 20-15, 19-24, 15-10, 24-29 en 10-4! enz.) 24-20, 12-18, 22-17 ( 20-15 en 15-10 remise door 27-32 en 26-31) 18-23. en nu is 17-11, 23-28, 11-7 remise door 28-32 en 26-31, terwijl 20-15, 23-28, 15-10, 28-33 ( niet 28-32? en 26-31?) na 10-4 remise is door 26-31! Opmerkelijk. Partijverloop: 59. 22-18, 12-17 Na 30-34 en 34-39 is het niet waarschijnlijk dat wit kan winnen. 60. 18-13, 30-34 61. 13-9, 34-39 62. 9-4, 24-30? mogelijk heeft zwart te laat gezien dat 39-43 verliest door 37-31, 27-21 en 23-19. Eerst 17-21 geeft nog een taaiere verdediging. 63. 35x24, 39-43 zwarts fouten stapelen zich op. 64. 23-19! Zwart kan nu geen damhalen. 17-21 65. 27-22, 21-27 66. 22x31, 43-49 67.19-14, 16-21 (49-38?, 37-32! en 32-27 enz.) 68.14-10, 49-35 69.24-20, 35-19 70.20-14, 19x46 en zwart gaf het op, want bijvoorbeeld 31-27, 4-27 en damafname met 10-5 zal volgen.



Een tweede bijzondere slotfase ontstond in de zevende ronde tussen de Nederlandse vrouwen Nina Hoekman met wit tegen Vitalia Doumesh . Zie Diagram 2 . Verloop: 42. 37-32, 27x38 43. 29-24, 38x20 44. 25x12, 15-20 45. 39-33? 20-24! 46. 41-36 (op andere zetten ook groot voordeel voor zwart) 4-9 47. 42-38, 9-14 48. 47-42, 24-29! 49. 33x24, 14-19 50. 24x13, 3-9 51. 13x4, 22-27 52. 4x31, 26x48 (gewonnen eindspel). Het verloop was ongekend spannend. 53. 38-32, 48-26 (mogelijk is 48-34 overtuigender) 54. 12-7, 2x11 55. 35-30. Winst is reeds 26-8! 56. 30-25 en 8-3. ( Nu op 32-28, 11-17, 28-23, 3-14, 23-18 en 14-9; vergelijkbaar na 32-27, 11-17, 36-31, 3-9! en na 36-31, 11-17! redt wit het ook niet ) Zwart speelde het zeker zo mooie 55..., 26-3 56. 30-24, 3-14 57. 32-27, 11-17 ( met de bedoeling 58. 36-31, 14-9!), waarna wit kwam met 58. 27-22, 17x28 en 59. 36-31 lijkt remise, maar 28-32 60. 31-26, 32-37 61. 26-21, 14-28! 62. 24-20, 37-41 met winst voor zwart. Fraai!.



Wereldkampioen Darya Tkachenko (wit) speelt geen rol bij de topklassering. Ze verloor kansloos van Motrichko met zwart in de volgende cijferstand. wit: 15, 29, 32, 34, 36 t/m 40, 42. zwart: 4, 7, 12, 13, 14, 16, 19, 21, 22, 25. Na het laatste 40..., 2-7! voerde zwart de druk op. Door de dreiging 25-30, 4-10 en 21-27 is 41.29-23x23 gedwongen en daarna kwam 21-27 en vervolgens 13-19 met schijf en partijwinst. Vandaag eindigt in Groningen het NK aspiranten en junioren voor meisjes. Mogelijk zichtbaar via http://www.hetnoorden.org/ en dit weekend ook de slotronde van het ambitieuze The Hague open , dat dit jaar stopt. Volgende week meer. http://www.damweb.nl/tho/

[Hanco Elenbaas]

Afscheid van The Hague open



Van 17 tot 24 juli is in Den Haag/Kijkduin het laatste internationale damtoernooi gehouden. De toernooisponsoring was de laatste jaren al moeizamer en de organisatie wil zich bezighouden met verschillende evenementen, zoals het WK jeugd dat eind dit jaar in Fletcher hotel Carlton in Naaldwijk gehouden zal worden. Het initiatief begon ooit onder voormalig KNDB-bestuurder Theo Dijkstra , nadat het WK in 1994 in den Haag had plaatsgevonden. Een organisatiecomité met bestuurders van plaatselijke damclubs, waaronder Jan Kok, Alex Kruyshoop / Gerard de Groot, Richard van Diggele, Martin van der Hout, Jan Weerheijm en oud-journalist Fred Ivens stond diverse jaren voor de realisatie. Den Haag topsport was jarenlang één van de ondersteuners met in de loop der jaren andere diverse andere sponsors van het evenement. Zie http:// http://www.damweb.nl/tho/index.php?page=sponsors Desondanks is er mogelijk een kleine kans dat het toernooi een doorstart krijgt. In Den Haag of in een andere stad. Het laatste toernooi werd gewonnen door Alexander Baljakin , die zijn beste overwinning in de derde ronde op de Litouwse grootmeester Alexei Domchev behaalde. De fraaiste partij van het toernooi kwam naar mijn mening echter op naam van Frits Luteijn , die de Russische damgrootmeester Alexander Getmanski in diezelfde derde ronde hardhandig onderuithaalde in de hem zo geliefde Keller-variant. Roel Boomstra liet ook fraaie verwikkelingen zien. Den Haag was bovendien het toernooi waarin voor het eerst (in Nederland) Chinese dammers aanwezig waren. Voldoende ingrediënten voor een waardig afscheid van een geliefd toernooi. Hierbij een overzicht van de techniek. Luteijn volgt al jaren de damtheorie. Meestal met zijn eigen interpretaties. Daar heeft hij toch voordeel van gehad.

Zie hoe de toch niet kinderachtige grootmeester Getmanski naar de slachtbank wordt gevoerd.

Frits Luteijn-Alexander Getmanski (Kijkduin, 20-07-2010) 01.34-29, 18-22 02.40-34, 12-18 03.45-40, 07-12 04.32-28, 19-23 05.28x19, 14x23 06.35-30, 16-21 07.31-26, 10-14 08.30-24, 23-28 speelt de meeste actieve zet, maar zal dit later bezuren. 09.40-35, 01-07 10.44-40, 20-25 11.24-20, 15x24 12.29x20, 13-19 13.20-15, 08-13 14.50-45, 05-10 15.34-29, 03-08 16.38-32! 11-16 17.32x23, 19x28 18.42-38, 14-19 19.37-31!, 07-11 20.41-37, 10-14 21.40-34, 21-27 22.47-41 Zie diagram 1 .



Wit staat ideaal voor de omsingeling 02-07? Hierna gaat het snel mis. Geboden was 19-23 met een geladen positie. 23.29-24, 19x30 24.35x24, 17-21 25.26x17, 12x21 26.33-29! 18-23 de ruil 27-32x32 was verhinderd door 34-30 en 39-33. 27.29x18, 21-26 28.18-12 en zwart gaf zich gewonnen, want wit komt altijd op dam. Met veel belangstelling worden voortdurend de verrichtingen gevolgd van Roel Boomstra , die van de jongste aanstormende talenten meestal het beste spel laat zien. Zie diagram 2 .



wit: Harry Clasquin . zwart: Roel Boomstra . Na wits laatste 24. 32-27? volgde verrassend 19-24 25. 30x28, 25-30 26. 34x25 gedwongen. Na 35x24 volgt 17-22 en 18-23 met altijd dam. 17-22 met schijf- en partijwinst. Uit dezelfde ronde een thematische winstcombinatie van de Litouwer Alexei Domchev met wit tegen 70+ seniorenkampioen Jan Dallinga . Zie diagram 3 .



Zwart speelde nietsvermoedend 21..., 14-19, waarna 22. 31-27!, 22x42 23. 28-23, 19x37 24. 24-19, 13x24 25. 38-32, 37x28 26. 33x2, 24x33 27. 47x29 met winst.


Ten slotte de eerste ronde een opmerkelijk fragment van een Chinese damster. Voor het eerst in Nederland. Cijferstand. wit: Hanquin Zhao 27, 31 t/m 36, 38, 39, 43, 49. zwart: Jeroen Kos. 8, 11, 12, 13, 16, 18, 19, 22 t/m 25.



Wit lijkt onder druk te staan wegens de dreiging 22-28 en 12-17, terwijl op 31-26 na het slaan de doorbraak 24-29 en 23-28 volgt. Wit loste de problemen voortreffelijk op door 39. 34-29, 23x34 40. 39x30, 25x34 41. 43-39, 34x43 42. 27-21, 16x27 43. 32x21, 43x32 44. 21-17, 12x21 en 45. 31-27, 22x31 46. 36x7 met remise, omdat zwarts schijven allemaal kwetsbaar midden op het bord staan. De Chinezen komen eraan!

[Hanco Elenbaas]

Historische Vakantiefeuilleton (I)

d o o r H A R M W I E R S M A


Vandaag start ik een historische vakantie damfeuilleton, die zijn gelijke niet kent. Een ieder heeft immers als het goed is in vakantietijd extra vrijetijd tot beschikking en daarom is dit onderwerp speciaal opgespaard om de lezer te informeren over één van de meest veelbesproken eindspelen uit de geschiedenis van het damspel. Het onderwerp betreft het zogenaamde vijf (dammen) tegen twee (dammen) eindspel , waarvan bijna niemand weet hoe de winstvoering exact tot stand komt. Of althans in de praktijk bezien vanuit de meerderheid of minderheid niet meer precies weet hoe dit alles exact in zijn werk gaat. Ik begin met een opgave aan de lezers. Zwart heeft twee dammen op de tric-trac lijnen. Wit heeft vijf dammen. Als de zwarte dammen op de velden één en zes staan, welke vangstelling moet wit dan opbouwen om altijd te kunnen winnen met zwart aan zet? Dit is geen moeilijke opgave, maar een goede introductie in de betrokken materie. Hier kom ik volgende week in de tweede aflevering van deze speciale eindspelsessie op terug. We duiken eerst even in de geschiedenis. Mogelijk voor het eerst kreeg dit eindspel aandacht door studies van Manoury (1770) en Ephraim van Emden (1785), één van de grondleggers van het dammen in Nederland. Negentig jaar geleden is er in Frankrijk opnieuw aandacht voor de ware toedracht rond het eindspel en in Nederland signaleert de naam van een zekere van Kesteren . In de jaren zeventig komt Lex den Doop – mogelijk de oudste dammeester die nog in leven is – met opmerkelijke studies. Er komt zelfs een moment dat de Amersfoortse speler Gerrit de Bruijn het boek ‘5 tegen 2’ op de markt brengt. Te bestellen bij de Bondswinkel van de KNDB. Alleen wie is nu in staat om de winst van dit eindspel helder en overzichtelijk aan te geven? De oplossing wordt gebracht met medewerking van Peter Pippel , de organisator van het damtoernooi in Salou , die ondanks een knauw in zijn bovenkamer van een paar jaar geleden de zaken nog steeds goed op de rij heeft. Ik citeer hem in de columns van vandaag en volgende week. Een bijzonder document om de mechaniek van het dammen aan anderen kenbaar te maken. Pippel ” Mocht u de vijf om twee op het bord krijgen, houdt er dan wel rekening mee, dat de winst binnen 25 zetten voltooid moet zijn. Is de 26e zet het slaan van de laatste dam, dan kan remise opgeëist worden! Voor de duidelijkheid: De betekenis van enkele symbolen is: W+ wit wint. = remise. * verplichte zet. Samenvatting vijf dammen tegen twee dammen . De beginstand is als volgt: Zie diagram 1 .



In deze beginstand heeft zwart na wits eerste zet vier mogelijkheden, namelijk: I) 5-41, II ) 5-37, III ) 5-32, IV ) 5-28 uitwerking: Ad I ) (5-41) . 1.30-34, 5-41 2.15-47, 41-36 3.25-20, 46-5 4.20-15, 36-4 Op losstaan van 36 volgt 15-10; op spelen met 5 volgt 15-4 en daarna 34-18 W+ 5.47-36, 5-46* 6. 34-18 W+. Ad II ) (5-37 ) 1.30-34, 5-37 2.15-47, 37-26 Op losstaan van 37 volgt 47-41 W+ ; 37-5 zien we bij zet 4 terug; 3.25-3, 26-37* 4. 35-2, 37-5* 5. 2-13



Zie diagram 2 . Dit is de voornaamste vangstelling als zwart op de hoofdlijn blijft. 5…,5-10 Op 46-10 gebeurt hetzelfde; voor 5-37 (zie zet 7) 6.13-4, 10-5 7. 47-36, 5-37* 8.4-31, 37x26 9. 36-41, 46x40 10.45x12 W+. Ad III) 1. 30-34, 5-32 2.15-47, 32-49 3. 47-41, 46x40 4. 45x7 en na zwarts volgende zet wint 25-43 altijd! Ad IV) 5-28 1.30-34, 5-28 2.45-50! Ik wil namelijk niet, dat zwart één dam op de hoofdlijn en één dam op de tric-trac heeft staan, omdat de winst dan ver te zoeken is, zo niet onmogelijk is. In vroegere analyses staan fouten (H.W.) Mocht zwart al een dam op de tric-trac hebben, dan is het verstandig deze eerst te verjagen, wat niet al te moeilijk is. 2…,28-5 Andere zetten op de hoofdlijn zijn eveneens toegestaan 3.15-47, 5-37 4.50-45 W+ . Door zwart te verhinderen de trictrac te bezetten zijn we in één van de hiervoor behandelde varianten terecht gekomen. Dat is ook het geval als zwart op de tweede zet een ander veld had gekozen” aldus Peter Pippel, die in deze eindspelfeuilleton de damwereld een opmerkelijke technische dienst bewijst. Samenvattend: A) :In de beginstelling heb je in elk quadrant tenminste één dam B) : Zorg ervoor, dat zwart niet op de tric-trac kan komen C) : Onthoud het idee als zwart de hoofdlijn blijft bezetten (zie diagram 2). Volgende week deel II.

[Hanco Elenbaas]

Historische Vakantiefeuilleton (II)



d o o r H A R M W I E R S M A



In vervolg op mijn column van vorige week kom ik vandaag met deel twee van de lotgevallen van vijf dammen tegen twee dammen, waarbij hierbij de nadruk wordt gelegd op de situatie van vier dammen plus een schijf tegen twee dammen. Dit naar aanleiding van een opmerking van grootmeester Erno Prosman tegen Peter Pippel . Die ging er eens goed voor zitten en kwam toen met de volgende belangwekkende impressies. Alleen eerst kom ik nog even terug op een opgave aan de lezers van vorige week, waarbij twee zwarte dammen de tric-trac lijnen in bezit hebben. Wit kan met vijf dammen dan winnen door de dammen te plaatsen op de velden 27, 36, 38, 46 en 47. Wit aan zet wint dan door 1. 46-5 en zwart kan niet ontsnappen, want op de volgende gedwongen zet voor zwart volgt 2. 5-28 enz. een winstprincipe van Ephaim van Emden uit het eind van de 18e eeuw. Eerst nog even de betekenis van enkele gebruikte symbolen. W+ wit wint. = remise. * verplichte zet. Uitgangspunt is de volgende positie.

Zie diagram 1. Wit: schijven op 7 en 15 en dammen op 2, 35 en 48 Zwart: dammen op 23 en 36. Hierbij citeer ik opnieuw Peter Pippel, die als gedegen expert mag worden gezien: „De beginstand is bewust gekozen, omdat vanwege de 25-zettenregel bij optimaal tegenspel van zwart pas na 26 zetten een stuk geslagen wordt en de zwarte dammen in de positie het witte tegenspel het moeilijkste maken.

Zodra wit zijn vierde dam heeft, moet er binnen 25 zetten een schijf verplaatst of een stuk geslagen zijn, omdat het anders reglementair remise is.” Pippel legt dit verder overzichtelijk uit: „Eerst moet zwart gedwongen worden veld 36 te verlaten; (fase 1) . Vervolgens moet wit de tric-trac onder controle krijgen; (fase 2) .Daarna moeten de lijnen 02-16, 03-26 en 04-36 gecontroleerd worden; (fase 3) . Tot slot moet een vangstelling worden opgebouwd om tenminste één zwarte dam af te ruilen; (fase 4) . Dit alles met slechts vier dammen (en een geblokkeerd schijf op 15). Vanuit diagram 1 spelen we als volgt: 1. 7-1* Vanaf nu begint de 25-zettenregel. 1…,23-14 2.2-24, 14-46! Zwarte dammen mogen niet los staan. Na 14-5 wint wit één zet sneller. 3.48-42, 36-4 4.42-47, 4-36* 5.1-29, 46-5* (zie opm. na wits 8e zet) 6.24-20, 5-46* (zie zet 8) 7. 35-40, 46-5* (Zie zet 8) 8.40-34! Met de tekstzet verliest wit een tempo; als zwart op de tweede zet 14-5 had gespeeld, dan zou de zwarte dam nu op 46 hebben gestaan en dan had wit geen 40-34 maar 40-45 gespeeld (zie hierna bij variant e). De zwarte dam op 5 mag al enkele zetten niet los staan: a): 5-41; 20-9, 36x4; 47x36 W+ b): 5-37 of 32 of 28; 47-41 36x24 (meerslag) W+ c): 5-19; 20-9! 36x4; 15-10 4x33 (meerslag) W+ Naast de partijvariant heeft zwart nog twee andere zetten: d): 36-4; 47-36 en op de volgende zet 29-18 W+ e): 5-46; 34-45 46-5* (zie a t/m d W+) ; 20-9! 36x4; 47-36 5-46* (op los staan 36-9 W+ ); 29-34 46-5*; 15-10 5-40 (meerslag) 45x18 W+ Conclusie: zwart is verplicht om veld 36 te verlaten. Daarmee is fase 1 (de moeilijkste) afgerond. Nu de tweede fase: 8…,36-22 De beste. 9.34-45, 22-50 Terug naar 36 mag niet wegens 20-9 en 47-36 (zie variant e) 10.29-1, 50-22 Zwart probeert 36 te bezetten; als wit dat toelaat, moet de stand van de afsluitende eerste fase opnieuw opgebouwd worden. Wit heeft de tric-trac onder controle. Je hoeft niet per se op beide lijnen te staan om er de controle over te hebben (fase 2 is klaar) 11. 47-36*, 22-11 12.20-38, 11-16 Het veld, waar wit met dam 38 naar toe wil; dit kost wit een extra zet 13.38-49, 16-11 14.49-16 , 11-17 Omdat zwart op de tric-trac blijft, moet wit op enig moment beide lijnen bezetten 15. 1-6, 17-26 Van fase 3 moet alleen de lijn 3-26 nog onder controle komen zonder uiteraard de andere controles te verliezen. 16. 45-34, 5-19 I.p.v. 5-46 Door deze zet moet wit op de 22e zet een extra zet doen 17.36-18, 26-3 Wits laatste zet zorgt voor controle over de lijnen 1-45 en 4-36. 18.34-48, 19-46 Niet 19-35 (met dreiging 3-20) wegens 48-25, waarna de hoofdlijn voor wit is. 19. 48-26, 3-25 20.18-22 . Eindelijk is ook fase 3 afgerond, maar zwart heeft nog een verrassing in petto 20…, 25-48! Dreigt 46-37 21. 22-44! 46-5 De zwarte dammen mogen niet los staan. Bijvoorbeeld (f): 48-34; 16-32 46x50; 26-17 W+ (g) 46-19; 16-43 48x50; 26-17 W+ 22. 16-49 Niet 16-38, want dan mag 48 los staan; zie opmerking bij zet 16. 22.., 5-46 Los staan is nog steeds verboden. 2 3.49-38, 48-25* 24.44-17, 46-5 (46-41 of 46-14 mag ook, maar niet 46-23 of 46-19 wegens 38-20 W+) 25.38-47, 5-46 26.26-48, 25-3 27.48-26 Zwart doet er verstandig aan nu niet te slaan , maar hij moet bij de arbiter de reglementaire remise opeisen. Dat had zwart ook al na wits 26e zet kunnen doen omdat toen 25 zetten (!) met uitsluitend dammen waren gespeeld. Dit eindspel is een uitstekend voorbeeld waar het in eindspelen om draait. Controle over lijnen en kwadranten met af en toe een finesse”. Aldus Peter Pippel, die daarmee deze spraakmakende bijdrage beëindigt. Volgende week opnieuw aandacht voor de diverse zomertoernooien.

[Eric van Dusseldorp]

Ik denk dat Cees Pippel bedoeld wordt en niet Peter Pippel. De laatste heeft meer verstand van zomertoernooien.

[Hanco Elenbaas]

Ik denk dat Cees Pippel bedoeld wordt en niet Peter Pippel. De laatste heeft meer verstand van zomertoernooien.

En jij hebt op jouw beurt weer meer verstand van een toernooitje in Thailand. Peter Pippel was net als broer Cees een paar jaar clubgenoot van Harm, die Peter zo'n beetje elk jaar in Salou ziet.

[Hanco Elenbaas]

Onbekend en uiterst behendig



d o o r H A R M W I E R S M A


In de afgelopen weken zijn diverse zomerdamtoernooien gehouden. Het aanbod is erg groot en sommige toernooien overlappen elkaar zelfs – zoals het nieuwe toernooi in Hoogeveen en het traditiegetrouwe Hiltex Zeeland Open in Goes – dat afgelopen week werd gehouden. Vervolgens begint in de laatste week van augustus het Europees kampioenschap in Polen, dat ook deels de plaatsingswedstrijd is voor het WK 2011. Dit zijn de onderwerpen voor de komende weken van mijn column. Nu eerst een terugblik op het afgelopen toernooi in Nijmegen en Brunssum. In Nederland was voor het eerst de Malinees Cheick Sabidou Drame te zien, die in Nijmegen verdienstelijk spel liet zien. Zo won hij van Cor van Dusseldorp (zwart) op geraffineerde wijze.



Zie diagram 1 . Wit zette het bord in vuur en vlam met 26. 47-41, 10-14 Zwart blijft 27. 37-32 verhinderen door een damzet met 15-20 en 25-30 enz. 27. 44-40 Bedoeld om de ruil 33-28 in stelling te brengen. Zwart kan dit elimineren door 2-8 wegens een tegencombinatie naar veld 33, maar kwam met 27…, 2-7 en werd toen schijnbaar overrompeld door 28. 40-35, 14-20? Zich van geen kwaad bewust. 29. 34-30! 25x34 (23x34 heeft na 33-29, 39-33 en 43-39 hetzelfde effect ) 30. 39x30, 23x25 31. 35-30, 25x34 32. 43-39, 34x32 33. 37x8, 13x2 34. 31x4 met winst. Bij nader inzien was er voor zwart niet zo veel aan de hand. 28…, 23-28! Zou nog steeds voordelig voor Van Dusseldorp zijn geweest. Na 29. 29-24, 19x30 30. 35x24 dreigt wit met allerlei rondslagen (14-19, 14-20 of 18-23 zijn verhinderd), maar met 12-17! blijft zwart zelf zo goed als gewonnen staan. 31. 34-30, 39x30 en 37-32 geven na 34…, 25-20! een effectief eindspel voor zwart vanwege vangstellingen.

Ook in Brunssum deed de Afrikaan lange tijd voortvarend mee tot hij handhandig van het bord werd gezet door Ron Heusdens. In het Afrikaans kampioenschap plaatste Drame zich bijna voor het WK 2011. De nieuwe Afrikaanse kampioen Jean Marc Ndjofang zal niet erg blij zijn geweest met zijn optreden in Nijmegen en Brunssum. Hij bleek soms te kwetsbaar en miste in Nijmegen een opmerkelijke winstforcing, die eerder gepubliceerd is in de noordelijke column van Auke Scholma.



Zie diagram 2 . Wit: J.M. Ndjofang . Zwart: G. van Aalten . Wit speelde 25.29-23, 7-12 en de partij eindigde later in remise. Winnend zou geweest zijn: 25. 28-23, 19x28 26. 32x23,21x32 27. 38x27, 13-19 gedw. en nu een heuse coup Napoleon door 28. 27-21, 16x27 29. 33-28, 24x22 en 30. 35-30, 19x28 en 31. 30-24, 20x29 32. 34x1 met winst.

De winnaar in Brunssum – de nieuwe open kampioen van Nederland – werd Anton van Berkel met een miniem verschil in weerstand tussen de Russische grootmeesters Andrey Kalmakov en Alexander Getmanski . Van Berkel kwam opzetten na zijn gelukkige winst tegen de Belg Valere Hermans, die een (fortuinlijke) gewonnen positie kinderlijk verprutste.

Zie diagram 3.



Wit: A. van Berkel .Zwart: V. Hermans . Een opmerkelijk verloop: Na 37…, 8-12 staat zwart wonderwel ineens erg goed. Immers op 38. 40-34 volgt 19-23 en 24-30 en na 38. 43-38 kan 19-23 en 24-29. Op 38. 29-23, 11-16 klopt de witte stand ook niet. Partijverloop: (na 37…, 8-12) 38.31-26, 11-16 39.43-38, 22-27 40.40-34 (dan toch liever 35-30 en 28-23 ) 24-30 41.35x24, 19x30 42.38-32? 27x38 43.33x42, 13-19!

Misschien meer geluk dan wijsheid, maar zwart staat nu zelfs vrijwel gewonnen. 44.42-38, 19-24 45.38-33, 9-13 46.45-40, 13-18 47.40-35, 14-19?? Na 18-22! blijft wit hopeloos vaststaan en zie ik geen ontsnapping. Partij: 48.25x23, 3- 9 49.34x25, 16-21 50.29x20, 18x38 51.20-14 9x20 52.25x14 15-20 53.14x25 12-18 54.39-33 38x29 55.28-23 en wit won spoedig.