De Match Sijbrands - Wiersma

[Hanco Elenbaas]

Tim Krabbé was een van de presentatoren van de Teleaccursus Dammen rond de match Sijbrands - Andreiko.

Hier een stukje van Tim's schaaksite, 9 november 1999:

33. 9 November: A beautiful and tragic game


Ton Sijbrands, 7 November 1999

Last Saturday, the Dutch ex-Worldchampion of international draughts, Ton Sijbrands (49), beat his own blind simul world record, pushing it from 18 to 20. Typically Ton—when I asked him why not to 19, to make money twice from going to 20, he said he didn't want to be petty. He felt he could do 20, so he was going to do 20. In 15 hours, he won 17 games and drew 3, against players who would compare to 2000-2100 chess players. He played totally blind, not seeing pieces, boards, or notations.
In chess, the world blindfold simul record is a disputed matter. There was no control over some wellknown record simuls, and the circumstances and rules seem to be different each time. Ken Whyld's Guiness Book of Chess Records still gives Koltanowski's 34 of 1934 as the 'last undisputed record.' But even if Flesch' often quoted 52 of 1960 were genuine, it would not compare to Sijbrands' 20. Blindfold play in draughts is much more difficult, mainly because all the pieces are the same, and patterns are therefore much less distinct. I wonder if blindfold go is possible at all.
Draughts is a beautiful, but also a tragic game. There is no money—you'd almost forbid your child to be good at it. At least five postwar World Champions of the international (10x10) game ended their careers while being champion. The standard defensive joke tells it all: 'On the flipside of a checkerboard, there is a chessboard.' Chess champions dine with kings, draughts champions get the bottlecaps in the kitchen. Sure, chess has more variation, more types of play than draughts, it has a choice of 30 moves per move against 9, but that does not automatically make it a more beautiful or a deeper game. You see more on a Van Gogh than on a Mondrian, but you also see more on a Crying Gipsy Girl.
I had my fling with draughts, some 30 years ago, attracted by the fantastic, clockwork-like combinations, and by the two boy wonders of Dutch draughts, 17-year old Ton Sijbrands and 14-year old Harm Wiersma. After interviewing him, I became friends with Ton. Later, he and Wiersma would win 8 World titles between them. This year, they were still first (Wiersma) and second in the European Championship.
When Sijbrands became World Champion for the first time, in 1972, he won a trip to Reykjavik, to see the World Chess Championship match between Spassky and Fischer. I hoped to find an opportunity in him to get to Fischer. Word was that Fischer was interested in draughts, and there was a little black guy from New York in his entourage, Archie Waters, who was said to be his ping pong partner, and a very strong draughts player. I could see myself and Archie Waters, envoys paving the way for a historic meeting. But when Sijbrands and Waters got together, it turned out Waters had never heard of him and also, he thought he was the World Champion—in another variant of the game. It was a moving sight to see my World Champion and this other world champion explaining their rules to each other.
In 1973, when Sijbrands defended his title in a match against the Soviet Latvian Andreiko, Dutch draughts players had to bear the insult that I, a chess player, was the host of a series of TV-programs about it. After the first game, Sijbrands, the TV-people and I had dinner together. Not in a palace where thirty lackeys were waiting on us, but at the Chinese around the corner. Sijbrands had agreed to be in our program, and between eggrolls and chop suey, he showed me some positions and variations that maybe I could use. Quickly however, he lost himself in a myriad of fantastic lines that could have occurred that afternoon, but which were way above my understanding, and which we couldn't use for the program. In the nervousness of my approaching first broadcast, I said something to him like: "Very nice Ton, but not now."
He was too much of a gentleman to be angry, but I remember his pique. A chess player shutting him up when he reveled in the beauty of his game, in the middle of his World Championship—he must have felt all the frustrations of draughts at once. We didn't have any more dinners during that match.
He won, his second and last World Championship. After that, he went in retreat for almost two decades, only analyzing, writing, and playing club matches. In the nineties, he has been making come-backs on-and-off, at one point missing a third world title by a move, then going in retreat once more when his beloved game wasn't paid the respect it deserves. (Carpenters hammering away during play in a Dutch Championship.)
Come on, Ton, you still can do it. You're not yet 50. You owe it to your talent to be Champion one more time.

[Hanco Elenbaas]

http://www.nrc.nl/W2/Nieuws/1999/09/24/Spo/01.html

Wiersma droomt van tweekamp met Sijbrands

Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN

ROTTERDAM, 24 SEPT. 1999
De raadszaal van de gemeente Hoogezand-Sappemeer zat gistermiddag vol met journalisten, fotografen en cameraploegen. Het voortdurende gepen, geklik en geflits bracht Harm Wiersma behoorlijk uit zijn concentratie. Normaal gesproken is hij blij met aandacht van de media, maar in de slotronde van het Europees kampioenschap was hij gebaat bij opperste concentratie. Hij moest winnen van de Italiaan Raoul Bubbi om zeker te zijn van de Europese titel.

Wiersma kreeg licht voordeel met de zwarte stukken. Een paar meter verderop zag hij zijn rivaal Ton Sijbrands in de slag met de Rus Alexandr Getmanski. Sijbrands had ook licht voordeel met de zwarte stukken. Aan het eind van de middag waren de twee Nederlandse dammers alleen nog met hun eigen partij in de weer. Terwijl Sijbrands zich moest neerleggen bij remise, probeerde Wiersma de volle winst te grijpen. Na een kwartier bedenktijd bleek het voordeel geen winst op te leveren. Hij bood Bubbi remise aan. Op hetzelfde moment werd hij gefeliciteerd door de scheidsrechter.
<center>

Harm Wiersma en Raoul Bubbi
na hun remisepartij in de laatste ronde
van het EK op 23 september 1999 </center>

Een paar uur na de huldiging in Hoogezand stond de Europese kampioen in zijn woonplaats Leeuwarden soep te koken voor zijn gezin. Na het eten moest hij zijn artikel voor De Telegraaf schrijven, vervolgens naar Hilversum, voor een vraaggesprek bij de NOS. In de tussentijd was hij per mobiele telefoon bereid tot commentaar. De zesvoudige wereldkampioen was vooral tevreden over de tweede toernooihelft, toen hij zijn achterstand op Ton Sijbrands ongedaan maakte.
<center>

Harm Wiersma vs Ton Sijbrands 1-1
EK 12 september 1999 </center>

Had u niet stilletjes gehoopt op een barrage tegen Sijbrands, tegen wie u in dertig jaar nog nooit een tweekamp heeft gespeeld?


"Ik ben liever meteen zeker van mijn zaak, maar inderdaad had ik een mooi plannetje bedacht. Waarom zouden wij niet in de laatste honderd dagen tot het jaar 2000 een afsluitende match tegen elkaar kunnen spelen? Ik had al contacten gelegd met mijn zakenrelaties om extra sponsorgelden aan te boren. Ik wilde de organisatie van het EK op deze manier de helpende hand reiken. Want voor de damsport had een tweekamp tussen Sijbrands en mij heel interessant kunnen zijn. Helaas heeft Ton zijn kansen verspeeld in de partij tegen Gantwarg. Nu zal het er wel nooit meer van komen, ook niet in de volgende eeuw. Ik ben altijd bereid een tweekamp te spelen, maar Ton staat niet te trappelen. In de wandelgangen heb ik al gehoord dat hij ook niet deelneemt aan het WK."


Hoeveel waarde hecht u aan dit EK, dat door de afwezigheid van de wereldtoppers Alexandr Schwarzman en Alexei Tsjizjov behoorlijk was gedevalueerd?


"Het is natuurlijk jammer dat die twee jongens er niet bij waren. Ik denk dat zij ons goed partij hadden kunnen bieden. Maar zij hadden zich niet geplaatst voor het EK en dan moet je achteraf ook niet zeuren. Voor de rest kun je een EK vergelijken met een WK. Het is een volwaardig kampioenschap. De Afrikanen behoren niet meer tot de wereldtop. Hetzelfde geldt voor de Amerikanen en de Brazilianen. Daarom hecht ik wel degelijk waarde aan deze titel. In de jaren zeventig was ik bij een EK altijd verhinderd door de middelbare school of de militaire dienst. In de jaren tachtig stond ik lang op non-actief. Nu is het er eindelijk van gekomen. Een mooi bewijs dat een schedelbasisfractuur niet tot domheid hoeft te leiden. Ik heb in 1996 een week in coma gelegen. Blijkbaar ben ik helemaal genezen."


U heeft zich als Europese kampioen rechtstreeks geplaatst voor het WK dat volgend najaar in het Letse Riga wordt gespeeld. Waarom bent u daar niet van de partij?


"Om goed voor de dag te komen kost een WK heel veel voorbereidingstijd. Als je vervolgens bijna niks verdient, moet je de vraag stellen of meedoen nog wel zin heeft. Ik wil mijn prioriteiten verleggen en mijn aandacht aan andere zaken besteden. Ik schrijf mijn stukjes voor de krant. Ik ben nog steeds bondscoach van de dambond. Ik ga een studie economie volgen aan de Topsport Academie. Die studie komst mij minstens twintig uur per week. Verder heb ik een jong gezin met alle verplichtingen vandien."


De damsport heeft van oudsher een stoffig imago. Kan de commercieel ingestelde Harm Wiersma een andere mentaliteit kweken?


"Ik wil het dammen beter gaan verkopen. Het is toch te gek voor woorden dat het Europees kampioenschap met een prijzengeld van tienduizend gulden op de proppen kwam. En dat is niets ten nadele van de organisatie die het verder prima heeft geregeld. We moeten sponsors gaan vinden die het dammen een nieuwe injectie geven. We moeten de computertechnologie visualiseren. We moeten de partijen aantrekkelijker maken voor het publiek. In Hoogezand hebben we nieuwe interesse voor het dammen gekweekt. De remises waren bijna in de minderheid. We gaan de goede kant op."

<center>
</center>

'Elke dag weer simultaan op het Binnenhof'
de Volkskrant, Sport, 5 oktober 2002
Interview
Door Robèrt Misset
Wie luistert in de verdeelde fractie van de LPF nog naar een denker als Harm Wiersma? De zesvoudig wereldkampioen dammen doolt door de Haagse politiek. En eindelijk daagt hij zijn rivaal Ton Sijbrands uit.

Met een diepe zucht meldt Harm Wiersma zich in het restaurant van de Tweede Kamer, nadat de LPF-fractie zich onder zware druk van fractieleider Harry Wijnschenk heeft ontdaan van de twee dissidenten Winny de Jong en Cor Eberhard. Als een waar politicus laveert de zesvoudig wereldkampioen én regerend Europees kampioen dammen door de puinhopen in zijn partij.

'Door de gebeurtenissen van de afgelopen weken zijn niet alleen de partij en de fractie, maar ook bepaalde mensen beschadigd', klinkt het diplomatiek. 'Uiteindelijk luidde het oordeel dat De Jong en Eberhard hun zetel ter beschikking moesten stellen, een andere weg was niet meer mogelijk.'

Voelde Wiersma sympathie voor hun standpunt? 'Op zich wel, maar het ging me ook om de manier waarop De Jong en Eberhard hun ongenoegen naar buiten hebben gebracht. Ik vond hun handelswijze discutabel, in feite werd de gehele fractie in diskrediet gebracht.'

Ondanks de gewapende vrede na een nieuw crisisberaad blijft

de LPF-fractie een eiland in een verdeelde partij. 'Maar wij dienen in eerste instantie de problemen binnen de fractie op te lossen. De positie van Wijnschenk blijft een heikel punt. Maar als ik daar nu op reageer, doe ik hetzelfde als de mensen die buiten de fractie zijn gezet. Straks ben ik het zwarte schaap, daar heb ik geen behoefte aan. Ik zou ook niet weten wie van ons de LPF beter had vertegenwoordigd bij de algemene beschouwingen dan Wijnschenk.
'Natuurlijk maakte hij een blunder door het 'kwartje van Kok' twee keer uit te geven. Maar vergeet niet wat er in de Kamer allemaal op je afkomt. Op een gegeven moment kreeg ik te horen: 'sorry meneer Wiersma, dat punt is twee jaar geleden al tijdens een debat aan de orde geweest'. Ja, weet ik veel, toen zat ik hier nog niet. '

Zijn medewerker en mentor Engel Vrouwe, schertsend: 'Moeten we Wijnschenk dan laten sneuvelen om een kwartje?' Terwijl Wiersma over het lot van De Jong en Eberhard moet beslissen, formuleert de Friese psychotherapeut het dilemma van de LPF. 'Met de moord op Fortuyn is de partij onthoofd. De armen en de benen zijn heftig aan het spartelen, maar er moet een nieuw hoofd op het lichaam om de partij normaal te laten functioneren.'

Wiersma bemiddelt liever, ook als het woedende kamerlid Alblas een fotograaf een ferme klap geeft. 'Ik ben er meteen tussen gesprongen. Ik heb dan wel niet het postuur van Anton Geesink, overredingskracht heb ik nog wel', zegt Wiersma, glimlachend. 'Het gedrag van Alblas was natuurlijk niet goed te praten, maar het was ook een gevolg van miscommunicatie.'

Het incident lijkt symbolisch voor de wijze waarop de leden van de LPF elkaar naar het leven staan. Je vraagt je af waar de 49-jarige Wiersma aan begonnen is. Is de verleiding niet groot om zich weer geheel op het dammen te richten? De bedachtzame Fries - hij pendelt op en neer tussen Goutum en Den Haag - lijkt op het Binnenhof verdwaald in een vreemde wereld. 'De idealen waarmee ik de politiek in ben gegaan, zijn onveranderd. Deze toestanden benadrukken slechts de noodzaak om eindelijk aan het werk te gaan.

'De tegenstellingen binnen de LPF liggen niet zo zwartwit als nu wordt voorgesteld. Ik heb ook nooit het gevoel gekregen dat ik tot het B-team van de LPF behoor. Mijn portefeuille is met sociale zaken en werkgelegenheid, veiligheid en rampenbestrijding, sport, ICT, media en Oost-Europa goed gevuld. '

Zijn 26-jarige zoon Joeri, door vader Harm als persoonlijk secretaris aangesteld: 'In feite speelt mijn vader elke dag een simultaan op het Binnenhof. Hij heeft de gave om alles op te slaan en niets te vergeten.'

Maar hebben de mensen die op Wiersma hebben gestemd - alleen al in zijn eigen provincie Friesland kreeg hij 782 van de circa 1800 voorkeursstemmen - niet het recht om te weten hoe de damkoning de patstelling bij de LPF denkt te doorbreken? Alsof hij opnieuw enkele stenen verschuift, kiest Wiersma voorzichtig positie.

'We zoeken nu een goede structuur om de fractie optimaal te laten functioneren. Mijn persoonlijke denkbeelden en ambities zijn daaraan ondergeschikt. We hebben nu wel genoeg Kamerleden gehad die luidkeels hun eigen mening verkondigden, dat spel speel ik niet mee. Juist door mijn visie binnen de fractie te uiten, neem ik mijn verantwoordelijkheid als Kamerlid.'

Maar wie luistert bij de LPF nog naar een Kamerlid, die zich 'meer een denker dan een prater' noemt? Het adagium van Wiersma: 'Mijn vak is denken. En bij denken hoort luisteren. We leven in een tijdperk van polarisatie, de mens is de harmonie uit het oog verloren. Mijn wereldbeeld rust op vier pijlers, de emotie, fysieke en mentale aspecten en het spirituele. Die zaken bepalen de normen en waarden van de mens en ze moeten met elkaar in balans zijn. Helaas zijn de mensen zo van elkaar vervreemd geraakt dat iemand twee jaar dood in zijn huis kan liggen. '

Met die moeilijk tastbare filosofie legitimeert Wiersma zijn lidmaatschap van de LPF. Toch was enig opportunisme Wiersma niet vreemd, toen hij in het kielzog van Fortuyn Leefbaar Nederland verliet. De dammer had in die periode even minder werk, omdat de Koninklijke Nederlandse Dambond hem niet langer als bondscoach kon betalen.

'Dat vind ik een flauwe opmerking', zegt Wiersma. 'Zoals vele mensen voelde ik me aangetrokken door het gedachtengoed van Pim Fortuyn. Ook in mijn omgeving proefde ik de regentencultuur, die Fortuyn juist wilde doorbreken. Hij wilde me graag bij de LPF hebben. Ik beschouw Pim als een moderne Erasmus.'

Vreest Wiersma niet dat Fortuyn over tien jaar slechts wordt herinnerd als een Rattenvanger van Hamelen? In de peilingen is de LPF al ruimschoots gehalveerd. 'Dat zegt me niet zoveel. Het geniale van Pim was dat hij het collectieve onderbuikgevoel in de Nederlandse samenleving wist te transformeren in een politieke beweging en daarmee de verkiezingen won.

'De PvdA en de andere fatsoens partijen drukten dat volgens hen verderfelijke gevoel weg en verloren. Aan ons de taak die beweging levend te houden. En hoe idealistisch het ook klinkt, ik krijg tevens de kans om een betere maatschappij te creëren voor mijn kinderen.'

Dan heeft Wiersma nu al veel uit te leggen. Voelt zijn tweede vrouw, de Russische Tatiana bij wie hij twee kinderen heeft, zich prettig bij de gedachte dat de politieke club van haar echtgenoot geen mededogen kent met de asielzoekers in Nederland?

Borrelpraat of niet, zonder scepsis formuleert Wiersma het harde standpunt van de LPF. 'Juist door mijn eigen ervaringen met de nieuwe wetgeving weet ik hoe veel er wordt gelogen door de mensen die in Nederland willen blijven. Ik kan het niet bewijzen, maar talloze asielzoekers presenteren zich ten onrechte als politieke vluchtelingen.

'Tot voor kort kwamen jaarlijks net zoveel inwoners als de stad Groningen naar Nederland. Die stroom is nu ingedamd en ik vind het terecht dat minister Nawijn er bovenop zit. Maar is deze visie van de LPF zo uniek? Andere partijen hebben zich daarna in dezelfde bewoordingen uitgelaten over de immigratiepolitiek.'

Wiersma ontkent echter dat na de moord op Fortuyn een klimaat werd geschapen, waarin een Nederlandse Turk zich weer een Turk ging voelen en in sommige gevallen zelfs een ongewenste Turk. 'Je stelt het veel te scherp, dergelijke uitspraken leiden alleen maar tot meer polarisatie.

'Feit blijft dat de stroom asielzoekers uit de hand is gelopen en dat de procedures voor het aanvragen van een verblijfsvergunning veel te lang duurden. Om te voorkomen dat buitenlanders vier jaar moeten wachten, kun je beter meteen scherp selecteren aan de grens. Dat klinkt streng, maar dan weet iedereen waar hij aan toe is.'

Voorlopig is de blik naar binnen gericht, want Wiersma kan de dolende zielen in de LPF-fractie tenminste uitleggen hoe hij zijn kennis en energie vertaalde in topprestaties achter het dambord. 'Dammen is net als politiek, je moet de chaos bezweren die de tegenstander juist bij je wil oproepen.' Ook als politicus heeft Wiersma een team geformeerd dat hem adviseert. Psycholoog Vrouwe masseert vooral zijn geest.

Twintig jaar geleden stond Vrouwe hem al terzijde tijdens zijn tweekamp met Jannes van der Wal, toen 'Harm letterlijk buikpijn kreeg bij de gedachte dat hij deze prestigestrijd zou kunnen verliezen'. Maar hoe kon Wiersma verliezen van de zes jaar geleden overleden Van der Wal, die zelfs op zijn toenmalige gezin een wereldvreemde indruk maakte?

Zoon Joeri: 'Ik kan me herinneren dat Jannes eens bij ons op bezoek kwam. Mijn moeder had lekkere soep gekookt, maar Jannes zat al met mijn vader te dammen. Nadat Van der Wal zijn soep had opgegeten, vroeg mijn moeder of het gesmaakt had. Met een verdwaalde blik in zijn ogen antwoordde Jannes: 'geen idee, ik heb toch niets gegeten?' Toch mist het dammen momenteel dergelijke figuren. De sport is te grijs geworden.'

En wie anders dan zijn vader kan het dammen nieuw leven inblazen? Als onbezoldigd bestuurslid van de internationale damfederatie propageert Wiersma momenteel het 'Euro-dammen' op een kleiner bord (64 ruiten), waarbij het slaan van vier munten ook een overwinning kan opleveren. De door hem opgerichte stichting Trust of Hundred Kings moet de fondsen genereren.

Veel meer geld is nodig om een onvervulde missie van Wiersma te voltooien. 'Harm moet nog eens een tweekamp spelen met Ton Sijbrands, ik begrijp niet waarom die match er nooit is gekomen', zegt zijn oudste zoon. 'Wellicht is Sijbrands bang voor mijn vader, hij zou zijn prestige in één klap kunnen verliezen.'

Vader Wiersma, geamuseerd: 'Denk je niet dat dat ook voor mij kan gelden? De verliezer van die match verliest inderdaad meer dan alleen een tweekamp.'

Desondanks daagt Wiersma zijn grote rivaal openlijk uit. 'We kunnen toch moeilijk wachten tot we allebei achter de geraniums zitten, we zijn nu al aardig op leeftijd. En wat mij betreft, wordt de prijs niet lager. Voor minder dan 500.000 euro doe ik het niet, dat is een tweekamp tussen Sijbrands en mij zeker waard.'

En lachend: 'Formeel heb ik helemaal geen tijd voor een match met Sijbrands. Maar als iemand me nu een miljoen aanbiedt, ben ik graag bereid de fractie te raadplegen. Die match moet er komen, binnen nu en vier jaar. Bij de LPF leven ideeën om mij als sportief boegbeeld te gebruiken, een tweekamp zou ook in dat kader kunnen passen.'

Wiersma wenst zijn oproep tot een duel hoffelijk te presenteren, als een aristocraat. 'Sijbrands is een fenomeen, een lopende bibliotheek. Die moet je als heer tegemoet treden. Voor ik in de politiek ging, heb ik Ton gevraagd of hij iets voelde voor een tweekamp. Hij heeft het aanbod niet direct afgewezen, maar met zijn reactie kon ik niet veel.

'Sijbrands trekt zijn eigen plan. Ik heb te veel respect voor Ton om nu dwaze dingen over hem te gaan roepen. We hebben het dammen allebei een nieuwe impuls gegeven. Met onze prestaties, maar ook met de ontwikkeling van nieuwe theorieën. We moeten ons niet blijven verschuilen.'

Copyright: de Volkskrant

[Hanco Elenbaas]

Interview met Ton Sijbrands uit het stripweekblad PEP, februari 1970

TON SIJBRANDS
DAMMER-REVOLUTIONAIR

tekst: Karel Kersten
foto: Rinus Wilms

Trouwe PEP-lezers zullen zich hem nog herinneren: Ton Sijbrands, een van 's werelds sterkste en jongste dammers, met wie we een gesprek hadden in PEP 47 1967. We schreven toen: "Hij is besluitvaardig, evenwichtig, bedaard. Erg volwassen."
Nu, ruim twee jaar later, kunnen we na een halve dag met Sijbrands gepraat te hebben precies hetzelfde zeggen: besluitvaardig, evenwichtig. Zeer volwassen voor een 20-jarige. Ton Sijbrands vindt twee dingen in zijn leven belangrijk. Het eerste is een bijdrage leveren aan de revolutie die hem voor ogen staat. Het tweede: wereldkampioen dammen worden. Met dat eerste streven heeft hij het duidelijk moeilijk, maar daarover zometeen. Wat dat wereldkampioenschap betreft: Sijbrands behaalt de titel. Zeer beslist. Hoe moeilijk de weg ernaar ook is.
"Op 21 maart beginnen de Nederlandse kampioenschappen. De winnaar gaat naar het kandidatentoernooi dat in juli wordt gehouden. De winnaar daarvan mag in 1971 de wereldkampioen uitdagen. Om wereldkampioen te worden moet ik dus a) Nederlands kampioen worden, b) het kandidatentoernooi winnen en c) Andreiko verslaan.
Er zit een kansje in dat ook numero twee van het Nederlands kampioenschap aan het kandidatentoernooi mag meedoen en dat is maar goed ook, want Harm Wiersma heeft evenveel kans op de titel als ik."
Sijbrands kent zijn kansen en mogelijkheden. Hij kent ook Wiersma, het Friese supertalent.
"In interviews zeg ik altijd dat we op hetzelfde niveau spelen. Maar in feite wijzen de resultaten uit dat ik iets sterker ben. Als ik tegen Harm speel, wordt het altijd remise, we kennen elkaars spel te goed om op winst te spelen. Het zijn altijd mooie partijen, we hebben er geen behoefte aan elkaar iets te gunnen of elkaar te kraken. Daarvoor zijn we ook buiten het dammen te goede vrienden."
Sijbrands of Wiersma, misschien allebei, naar het kandidatentoernooi, misschien naar Andreiko, misschien de wereldkampioen '72. Maar... één verloren partij kan uitschakeling betekenen. Ton Sijbrands is zich dat terdege bewust. In dat geval begint hij het spel met onverflauwde moed van voren af aan. De strijd om het wereldkampioenschap dammen verloopt in een vierjarige cyclus: "In ieder Olympisch jaar is er een titeltoernooi. De winnaar daarvan is wereldkampioen en speelt het jaar daarop tegen de oud-wereldkampioen. Het jaar daarna is er het kandidatentoernnoi zoals dit jaar. Wie dat wint mag in het daaropvolgende jaar tegen de wereldkampioen uitkomen."
En de Europese kampioen? Wordt die niet rechtstreeks geplaatst voor het kandidatentoernooi? "Welnee", legt Sijbrands uit, "ik ben Europees kampioen, maar dat stelt niks voor. Dat toernooi wordt in Italië gespeeld en ging eigenlijk om de Coupe d'Europe. De Italianen hebben er later het Europees kampioenschap aan verbonden, maar ze hadden het evengoed 't Schoensmeertoernooi of zo kunnen noemen." Wél vindt Ton Sijbrands het belachelijk dat hij zich via het Nederlands kampioenschap, in feite niet meer dan een voorronde, voor het kandidatentoernooi moet plaatsen. Hij is met recht en reden van mening dat hij nu al zo vaak overduidelijk heeft getoond tot 's werelds beste dammers te behoren dat dit eigenlijk een beetje belachelijk aandoet. "Maar ja", geeft hij toe, "als ik inderdaad zo goed ben, moet ik ook het Nederlands kampioenschap kunnen behalen." Kort en goed: Ton Sijbrands wordt naar zijn en onze mening wereldkampioen. De vraag is niet hoe of waar, de vraag is alleen wanneer.
Maar genoeg over de dammer Sijbrands. Er bestaat namelijk nóg een Sijbrands, een jongen van 20 jaar, geboren op 15 december 1949 in Amsterdam. Heeft vele landen gezien, vele mensen ontmoet, vele meningen horen verkondigen. Hij blijft bij de zijne: "De wereld moet veranderen. De mensen moeten veranderen. Ze zijn te materialistisch, ze hechten te veel aan status en geld. Ik vind dat niet fijn en ik wil er zo consequent mogelijk iets aan doen. Als ik oud genoeg was, zou ik bij de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen stemmen op Amsterdam Kabouterstad van Roel van Duyn. Die heeft me ook ambassadeur van Oranje Vrijstaat gemaakt. Dat heeft mijn leven niet ingrijpend veranderd, maar ik ben wel blij dat Van Duyn uitgerekend mij daarvoor gekozen heeft."
Sijbrands vertelt in simpele bewoordingen wat Oranje Vrijstaat nu eigenlijk wil zijn: "Het is gewoon een verzetsactie die zich manifesteert onder het mom van een alternatieve maatschappij. Schelden op de huidige samenleving is terecht, natuurlijk, maar met schelden alleen zijn we er niet. De mensen vragen zich af wat die progressieve jongeren nou precies willen. Onze Oranje Vrijstaat wil laten zien wat ze, wij bedoelen. We willen het aan de hand van duidelijke voorbeelden tonen. We willen af van het autoritaire systeem, we willen niet dat een paar mensen verantwoordelijk zijn voor de massa. We willen dat de macht niet gecentraliseerd wordt, zoals momenteel steeds meer gebeurt, maar integendeel de macht moet gedecentraliseerd worden. We willen vooral, en dat is in mijn ogen misschien het belangrijkste, dat we loskomen van die militaristische greep, waarin zowel het Westen als het Osten zich gevangen voelen. De wereld is er voor de mensen, voor alle mensen, niet alleen voor de machthebbers en de uitverkorenen.
Dit is Ton Sijbrands ten voeten uit: een revolutionair, een oproerkraaier die het verschrikkelijk goed met iedereen voorheeft. Zijn geloof is het anarchisme, waarbij Sijbrands denkt aan een systeem ter bevrijding van de onderdrukten. De mensen die zich in zijn bewondering mogen verheugen komen uit hetzelfde straatje: de onlangs overleden dichter Ed Hoornik ("Ed Hoornik is in Dachau en Buchenwald gestorven. Na de oorlog heeft hij alleen nog lichamelijk voortgeleefd"), Harry Mulisch en natuurlijk Roel van Duyn.
Ton Sijbrands zegt het allemaal zo even, zonder emotie, beheerst. Als uitsluitend revolutionair zal hij weinig met zijn ideeën kunnen doen. Als wereldkampioen/revolutionair zal hij een belangrijke spreekbuis voor de politiek bewuste jeugd kunnen zijn.

Code: Select all

Eindstand Challenge Mondial 1970, Monaco 9-19 juni 1970
 
                       IK  TS   AG  MH   MS  JC   RR  AS   AA   Tot  SB
01. I. Koeperman (SU)  **  11   22  11   12  21   21  21   22   24   341
02. T. Sijbrands (NL)  11  **   11  11   21  12   22  22   22   24   316
03. A. Gantwarg (SU)   00  11   **  11   21  22   22  22   22   23  
04. M. Hisard (Fra)    11  11   11  **   11  21   21  12   22   21
05. M. Saletnik (Ita)  01  10   10  11   **  11   11  21   12   15
06. J. Cazemier (Zwi)  10  01   00  10   11  **   11  21   12   13
07. R. Ramcharan (Sur) 10  00   00  10   11  11   **  12   12   12
08. A. Slaby (Bel)     10  00   00  01   10  02   01  **   21   09
09. A. Agliardi (Mon)  00  00   00  00   01  00   01  10   **   03
 
 

<center>
Koeperman - Gantwarg 2-0 [1:32 - 1:56]
Challenge Mondial Monaco, ronde 3, 10-06-1970
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]3228182338321218312707124338010749432024373117213126152026171131362710154137071146411217373117214136212642370812342923343930202528231939301711224433061147421419322811172721162737322637321409204231[/damweb_position]

Gantwarg - Koeperman 0-2 [2:00 - 1:55]
Challenge Mondial Monaco, ronde 12, 16-06-1970
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]322818223732121841370712343001074034182330251318464109133126040945401621504511163429233440292024292015243731071141372127322116273732111632211627454010154741061141371823373224293324223338162747312747203933202116271520443920243933192340341318433805104842101533292433382923284237182227182832372817212617081217080224343024293024292036312024312603084943242943382934383308123328343928223944[/damweb_position]

[Eric van Dusseldorp]

Wat vinden we eigenlijk van de eindstand van deze Challenge in combinatie met de twee door Hanco getoonde winstpartijen van Koeperman?

Het staat me niet bij dat er destijds veel ophef was over deze twee duels.

[GuidoB]

Wat vinden we eigenlijk van de eindstand van deze Challenge in combinatie met de twee door Hanco getoonde winstpartijen van Koeperman?

Het staat me niet bij dat er destijds veel ophef was over deze twee duels.

Tja, Gantwarg had Andreiko mogen uitdagen als hij niet twee keer dom van Koeperman had verloren.

[Eric van Dusseldorp]

Wat vinden we eigenlijk van de eindstand van deze Challenge in combinatie met de twee door Hanco getoonde winstpartijen van Koeperman?

Het staat me niet bij dat er destijds veel ophef was over deze twee duels.

Tja, Gantwarg had Andreiko mogen uitdagen als hij niet twee keer dom van Koeperman had verloren.

Dat heb ik ook gezien.
Maar het blijft een rare vertoning. Vooral de eerste partij en in (iets) mindere mate ook de tweede partij.

[Hanco Elenbaas]

Wat vinden we eigenlijk van de eindstand van deze Challenge in combinatie met de twee door Hanco getoonde winstpartijen van Koeperman?

Het staat me niet bij dat er destijds veel ophef was over deze twee duels.

Tja, Gantwarg had Andreiko mogen uitdagen als hij niet twee keer dom van Koeperman had verloren.

Dat heb ik ook gezien.
Maar het blijft een rare vertoning. Vooral de eerste partij en in (iets) mindere mate ook de tweede partij.

In Damgeheim Staatsgeheim, pagina's 7-10, vertelt Koeperman over deze combine in opdracht van het Sportcomité van de USSR.
De tweede partij tussen Gantwarg en Koeperman mocht geen remise worden, want dan zou Ton Sijbrands uitdager zijn van Andreiko. Gantwarg werd na loting, verricht door Andreiko, de ongelukkige die moest verliezen.

Verder zou Gantwarg volgens Koeperman tijdens zijn partijen in Monaco meer aandacht hebben gehad voor het door de Franse televisie uitgezonden WK voetbal in Mexico dan voor het dambord, vandaar -volgens Koeperman- die nederlaag in de eerste partij tegen Koeperman.

Maar ook die Koeperman-Gantwarg van 10 juni 1970 riekt natuurlijk naar combine.

[Hanco Elenbaas]

In het Spasski - Fischer nummer van Schaakbulletin, nummer 57 van augustus 1972, schrijven Tim Krabbé, Wim Andriessen en Max Pam onder andere:

In het Algemeen Dagblad beschouwt Ton Sijbrands met meer dan gewone belangstelling de voorgeschiedenis van de tweekamp Spasski - Fischer. Twee opmerkelijke citaten:

"Al geruime tijd worden door verschillende mensen, en niet in het minst door journalisten, overeenkomsten waargenomen tussen Fischers positie in de schaakwereld en de positie, die men mij in de damwereld toedenkt. Of liever gezegd: Fischer zou de Sijbrands van de schaakwereld zijn, een eervolle kwalificatie die ik de Amerikaan natuurlijk allerminst misgun!"

"Mij overkomt het dagelijks dat ik gekomplimenteerd -jazeker: gekomplimenteerd!- wordt voor de wijze, waarop ik de psychologische strijd met de Russen zou hebben aangebonden (zoals bekend heb ik Andreiko en Koeperman beschuldigd van kombine). Anders gezegd: men gaat er van uit dat ik van mijn beschuldigingen niets gemeend heb, maar dat ik die uitsluitend geuit zou hebben om Andreiko uit zijn evenwicht te brengen. Het verbijsterende is dat men een dergelijke strijdwijze kennelijk als vanzelfsprekend beschouwt, en het mij als een verdienste aanrekent. Met gevoelens van droefenis, maar ook van walging, moet ik dan telkens maar weer uitleggen dat ik mijn beschuldiging destijds enkel en alleen geuit heb, omdat ik oprecht van mening was dat Koeperman zijn landgenoot had laten winnen, en dat naar mijn mening nog steeds de volle waarheid is. Maar daar schijnen maar bedroevend weinig mensen in geïnteresseerd te zijn."
<center>

[Jacques PERMAL]

TON SIJBRANDS - LUCIEN LEBOURG : 2-0

SIMULTANNEE / LE MANS / 07 AOUT 1993

<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 380 HEIGHT = 280 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]34291721403421264540111732280711383201074338172149431117282319283311061739331419443910143228182329181232372826374132051036312126312717214641192328191423332809142819142338331318423807123430202550452534402923343930121730250813454003094034101443391722413622313627182227181322322802082817211234301218332816213933182228172112383226314842081333291319322812183024193035240913282318222419[/damweb_position]

[Eric van Dusseldorp]

TON SIJBRANDS - LUCIEN LEBOURG : 2-0

SIMULTANNEE / LE MANS / 07 AOUT 1993

<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 380 HEIGHT = 280 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]34291721403421264540111732280711383201074338172149431117282319283311061739331419443910143228182329181232372826374132051036312126312717214641192328191423332809142819142338331318423807123430202550452534402923343930121730250813454003094034101443391722413622313627182227181322322802082817211234301218332816213933182228172112383226314842081333291319322812183024193035240913282318222419[/damweb_position]

2-0??

(4-9/10-14) et (15-20) et partie nulle!

[Jelmer Martens]

You're right, Eric, in the end it's a draw. But Sijbrands threw away the victory before that:

Black's last move 44..12-18 was a mistake, that should have been 12-17=. Sijbrands played 45.30-24x24? instead of the winning move 45.42-37x38. For example 4-10 47.30-24x24 9-13 49.38-32 and 14-19 is forbidden due to 29-23. Or 9-13 47.38-32 4-9 48.30-24x24 and again 14-19 is forbidden.

A ce moment, le grand maitre doit été très fatigué!

[Jacques PERMAL]

TON SIJBRANDS - LUCIEN LEBOURG : 2-0

SIMULTANNEE / LE MANS / 07 AOUT 1993

<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 380 HEIGHT = 280 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]34291721403421264540111732280711383201074338172149431117282319283311061739331419443910143228182329181232372826374132051036312126312717214641192328191423332809142819142338331318423807123430202550452534402923343930121730250813454003094034101443391722413622313627182227181322322802082817211234301218332816213933182228172112383226314842081333291319322812183024193035240913282318222419[/damweb_position]

2-0??

(4-9/10-14) et (15-20) et partie nulle!

LUCIEN LEBOURG aurait perdu à cause du chronomètre : dépassement de temps.

[Jacques PERMAL]

http://damlog.over-blog.com/

O. LOGNON a eu le privilège de recevoir une analyse du GMI néerlandais T. SIJBRANDS de la partie jouée en simultanée (T. SIJBRANDS-O. LOGNON / 2-0)en AOUT 2004 à COMPIEGNE.
A conseiller sans modération.

[Hanco Elenbaas]

Brintatoernooi januari 1964 in Hoogezand
Sijbrands en Wiersma met zittend grootmeester Wim de Jong
en achter Gournier (Fra), Cazemier (Zwi) en Maes (Bel).

[Luteijn]

Wat vinden we eigenlijk van de eindstand van deze Challenge in combinatie met de twee door Hanco getoonde winstpartijen van Koeperman?

Het staat me niet bij dat er destijds veel ophef was over deze twee duels.

Het is een beetje merkwaardig met de genoemde partijen. De eerste partij is namelijk volgens Turbo dambase de partij Sijbrands - Agliardi. Gantwarg trof de ten onrechte aan hem toegeschreven partij toevallig aan en is daar heel erg ontstemd over. Het gaat om partijen, die gespeeld zijn op een moment, dat de meeste van de aanwezigen op dit forum nog niet eens geboren waren. Hij heeft in dat toernooi werkelijk de sterren van de hemel gespeeld. Zonder beide nederlagen tegen Koeperman had hij het toernooi gewonnen. De juiste notatie van de eerste partij is volgens Turbo dambase:

Koeperman,I. - Gantwarg,A. Wch ql, 10-06-1970

1.32-28 20-24 2.34-30 18-23 3.30-25 23x32 4.37x28 13-18 5.41-37 16-21 6.31-26 11-16 7.46-41 18-22 8.37-31 7-11 9.40-34 1-7 10.45-40 21-27 11.50-45 8-13 12.42-37 16-21 13.48-42 13-18 14.34-29 11-16 15.29x20 15x24 16.37-32 9-13 17.41-37 4-9 18.40-34 18-23 19.34-29 23x34 20.39x30 12-18 21.43-39 18-23 22.39-34 7-11 23.44-40 10-15 24.34-29 23x34 25.40x20 15x24 26.45-40 5-10 27.40-34 3-8 28.49-44 8-12 29.34-29 2-8 30.29x20 19-23 31.28x19 13x15 32.33-29 14-19 33.29-24 2-0 (1.32/1.56)

Gantwarg is altijd een grote tegenstander geweest van combines. Naar ik van hem heb begrepen heeft hij daar dan ook nooit aan meegedaan. Wel hebben volgens hem Andreiko en Koeperman bij enkele gelegenheden enorme druk op hem uitgeoefend om hen ter wille te zijn. Hij heeft daar niet aan toegegeven. Ook niet Monaco.