De Match Sijbrands - Wiersma

[Hanco Elenbaas]

Deslauriers - Wiersma 0 - 2
WK 1972 Hengelo
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]3228192328191423332823323728101435302025302416212419143238160510393310144439182341371218464117223127223136271117433806114943131938320812413617225044223136270913433811174741040941361722484322313627121733281721342923344029142038330308454019232819132440341823[/damweb_position]

[Hanco Elenbaas]

Koeperman - Wiersma 0 - 2
KSH 1971
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]32281923281914233732101441371419332817222817112239331217464106113228233237281621383211163127223136271822271813224338071234302024413712183329243328390107302419303524071232282233382905103933101449431722332822332938081343391217403418234540172239331319241309184035141934292334332822333840182244391923403402083933081333291318292421275044162144392126393304093530030830250914423808123429233448422631372627323827223126373440423840443731182338321217332823292433444931274944272244492211490728220712474115204136124522174550[/damweb_position]

[Hanco Elenbaas]

En de stand in de onderlinge partijen van Sijbrands tegen Wiersma is 24-18 in het voordeel van Sijbrands, dus waarom zou hij spelen. Deze cijfers zijn toch duidelijk genoeg. En eerlijker want ze dateren uit de tijd dat ze beiden in hun toptijd zaten.

Inderdaad staat het nu 24-18 voor Sijbrands, volgens de gegevens van Turbo Dambase. Maar Sijbrands (van december 1949) is 3½ jaar ouder dan Wiersma (mei 1953) en 18 van hun 21 partijen hebben Sijbrands en Wiersma gespeeld tussen 1964 en 1972, toen het leeftijdsverschil vanzelfsprekend een zeer grote rol speelde.
De beste tijd van Harm Wiersma was 1975 - 1986 en in die periode hebben Wiersma en Sijbrands geen officiële partijen met elkaar gespeeld.

Tussen 1974 en 2003 heeft Harm Wiersma talloze keren Ton Sijbrands uitgedaagd voor een match, maar altijd heeft Sijbrands geweigerd.
Als die match er niet komt is het de hoogste tijd om Sijbrands tot verliezer uit te roepen. Maar de grootste verliezer is dan natuurlijk de damsport.
Kijk naar hoe regelmatig Sijbrands en Wiersma door de pers iets gevraagd worden over die match.

[Hanco Elenbaas]

<center>
Ton Sijbrands blijft bang voor Harm Wiersma </center>

Ton Sijbrands in een interview met Jan Wielaard in Dammen 137/138 van augustus 1999:

Sijbrands: "Ik denk dat verliezen op zich - ik heb het nu een paar keer meegemaakt, dit jaar nog in een bekerwedstrijd tegen Laurens Fijn van Draat - allerminst een onoverkomelijke gebeurtenis is. Maar het vooruitzicht van verliezen, dat is geloof ik datgene waar ik het meest mee worstel."

Ton Sijbrands (15.12.1949) heeft slechts twee keer verloren van Harm Wiersma (13.05.1953). Dat het bij twee nederlagen is gebleven, komt vooral doordat Sijbrands tussen 1973 en 1988 nauwelijks in toernooien is uitgekomen. De laatste confrontatie tussen De Grote Twee vond plaats in Hoogezand in 1999. Harm Wiersma werd toen Kampioen van Europa; Ton Sijbrands eiste de tweede plaats op, maar won wel van de huidige wereldkampioen Aleksander Georgiev, die op een gedeelde 7de plaats eindigde. Ook Harm Wiersma versloeg Georgiev op het EK 1999.

Hieronder de eerste van de twee zeges van Wiersma op Sijbrands.

Harm Wiersma - Ton Sijbrands 2 - 0
Trainingstoernooi bij Sijbrands thuis in Amsterdam 11 augustus 1966
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]32281822373212184137071246410107342919232819143440291014353020253024142044400510322816213126111637322127322116274237273238272242473807113832101443381419403519303524091445400410504514194035193035241014454014194035193035240309494409144440141940351930352418224137131924130819292302082314200937312530484330353227121827210812312722313627091321163540160712013934402933240611383301063329172228171131263706113731[/damweb_position]

Harm Wiersma - Ton Sijbrands 2 - 0
Turkstratoernooi Leeuwarden 13 april 1968
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]33282025393315204439101531270510373120244137152027221827312210153429162140342126373126373241121850441827282319283331243339280712413712183833141942380107373207124641091444400409413720244339182349431218474217213429233440201524282218273122212632280812393424303524193943340208332912184540182737312637422208123631141931271218292318293414092040340308383308124843202443391218342924303934303933442530282330342312342344392329120813022218[/damweb_position]

[Hanco Elenbaas]

Henri van der Steen interview het echtpaar Sijbrands in BN/De Stem van 4 april 2005. Een fragment:



Voor oproepen om mee te doen aan het WK dammen, had Sijbrands jarenlang niet bepaald een absoluut gehoor. "Ik heb tot 1973 alles meegedaan, toen ben ik heel drastisch gestopt, vijftien jaar lang." Waarom? Schema? Faalangst? "In 2003 heb ik weer meegedaan, toen verloor ik trouwens voor het eerst in jaren weer eens een partij, van de latere winnaar. Maar uit de laatste vier partijen, haalde ik zeven punten, op m'n enorme wedstrijdmentaliteit." Hij grijnst licht, het is ironie.

Hetty: "En dan moet je weten wat er op de eerste speeldag gebeurde, 's morgens om kwart over zeven in de hotelkamer. Zegt-ie ineens: "Ik moet je iets vertellen. Ik doe niet mee.2 Wat doe je dan? Een enorme faalangst, dat was het."

[Hanco Elenbaas]

Wiersma - Sijbrands 0 - 2
Suikertoernooi Amsterdam 22 december 1970
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]312718233328202436311318413617222817112227211627322109133430061121161520383210153126121746410409302508123631242939342024322722282721020834301822423813183832081344391420251409203025293325143344503919104338101441361420484305104034101447422429322729404534202438331319423815203832202543381420494325303414191035302435332923343930352432231829271812232112071816070112433923282621243021162934383334433313121731273035272117261611434911064916373216430601433001233002230502130523132723340309340709130723272223071319071619231607232807292227290728330716270416433540[/damweb_position]

[Hanco Elenbaas]

<center> Wim de Jong (1970)

<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 10 VSPACE = 10 ALIGN = middle> <PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right"> <PARAM NAME="position" VALUE="WMBP010305070809111214151718192223242829WP162125263031353738404243444546484950"> <PARAM NAME="notation" VALUE="37322837312722312520143443393432353024354843373944043544261917260406"> </APPLET> </center>

[Hanco Elenbaas]

<center>

Het weekblad De Spiegel van 8 april 1967 over de 13-jarige Wiersma
die als derde eindigde op het NK, achter de 17-jarige Sijbrands, die voor
het eerst kampioen werd, en oud-wereldkampioen Piet Roozenburg.

Sijbrands in Ton Sijbrands Dammer: "Het kampioenschap van Nederland 1967 was het toernooi van de definitieve doorbraak van de jeugd, of beter gezegd: van Wiersma en mij, hoewel ook Van Leeuwen en Weerheijm tot uitstekende prestaties kwamen. Harm startte dit toernooi met de droom-score van acht uit vier, maar viel door nederlagen tegen Bom en mij enigszins terug. Onderstaande partij is niet bepaald fraai te noemen, maar zij was van vitaal belang voor de einduitslag.
Normaal gesproken zou de partij na 27...15x24 remise moeten lopen, maar in de komende opbouwfase begaat Wiersma enige onnauwkeurigheden.
35...18-23 Is nog niet de definitieve fout, maar 18-22 en 12x23 had toch meer voor de hand gelegen. Tijdnood, van beide kanten overigens, zal echter een belangrijke rol gaan spelen.
Na 39...13-18? valt er aan verlies niet meer te ontkomen. Ook 9-14 was vanwege 35-30 en 33-29 fout geweest, maar na 39...12-18 40.27-21 16x27 41.32x12 23x43 42.12x3 43-49 43.3-14 49-38 had wit niet meer gewonnen."

Sijbrands - Wiersma 2 - 0
NK Apeldoorn 25 maart 1967
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]32281722281711223732121741370611464101063429081240342024292014254540101450450308312722313627051041361722373119234237111747420711342923343930253440290207433917213126223126171122362722313726142035302024301913242920152442370913494310144842131932270611373211173328081339330409433918234440142040342025454007114035131842370913373116212707120131270106272118222112222732212343394824303524192821172833120733390702[/damweb_position]
</center>

[Hanco Elenbaas]

Ton Sijbrands in een interview met Jan Wielaard in Dammen 137/138 van augustus 1999:

Sijbrands: "Ik denk dat verliezen op zich - ik heb het nu een paar keer meegemaakt, dit jaar nog in een bekerwedstrijd tegen Laurens Fijn van Draat - allerminst een onoverkomelijke gebeurtenis is. Maar het vooruitzicht van verliezen, dat is geloof ik datgene waar ik het meest mee worstel."

Harm Wiersma vertelde vorige week dat hij met Ton Sijbrands zou kunnen afspreken om bijvoorbeeld de helft van het prijzengeld van de match Sijbrands - Wiersma in een fonds te storten dat allerlei activiteiten in de damwereld zou kunnen financieren.
Maar Harm was er zo goed als zeker van dat ook die conditie Ton niet zou kunnen overhalen de match te spelen.

Harm Wiersma moest heel hard lachen om dat verhaal van Ton over dat hij verliezen op zich niet zo onoverkomelijk vindt als het vooruitzicht van verliezen. [img]images/smilies/icon_cool.gif[/img]

[Kosmos]

Ton Sijbrands in een interview met Jan Wielaard in Dammen 137/138 van augustus 1999:

Sijbrands: "Ik denk dat verliezen op zich - ik heb het nu een paar keer meegemaakt, dit jaar nog in een bekerwedstrijd tegen Laurens Fijn van Draat - allerminst een onoverkomelijke gebeurtenis is. Maar het vooruitzicht van verliezen, dat is geloof ik datgene waar ik het meest mee worstel."

Harm Wiersma vertelde vorige week dat hij met Ton Sijbrands zou kunnen afspreken om bijvoorbeeld de helft van het prijzengeld van de match Sijbrands - Wiersma in een fonds te storten dat allerlei activiteiten in de damwereld zou kunnen financieren.
Maar Harm was er zo goed als zeker van dat ook die conditie Ton niet zou kunnen overhalen de match te spelen.

Harm Wiersma moest heel hard lachen om dat verhaal van Ton over dat hij verliezen op zich niet zo onoverkomelijk vindt als het vooruitzicht van verliezen. [img]images/smilies/icon_cool.gif[/img]

Hij die niet verliezen kan, kan niet leven.

[Hanco Elenbaas]

Ton Sijbrands in een interview met Jan Wielaard in Dammen 137/138 van augustus 1999:

Sijbrands: "Ik denk dat verliezen op zich - ik heb het nu een paar keer meegemaakt, dit jaar nog in een bekerwedstrijd tegen Laurens Fijn van Draat - allerminst een onoverkomelijke gebeurtenis is. Maar het vooruitzicht van verliezen, dat is geloof ik datgene waar ik het meest mee worstel."

Harm Wiersma vertelde vorige week dat hij met Ton Sijbrands zou kunnen afspreken om bijvoorbeeld de helft van het prijzengeld van de match Sijbrands - Wiersma in een fonds te storten dat allerlei activiteiten in de damwereld zou kunnen financieren.
Maar Harm was er zo goed als zeker van dat ook die conditie Ton niet zou kunnen overhalen de match te spelen.

Harm Wiersma moest heel hard lachen om dat verhaal van Ton over dat hij verliezen op zich niet zo onoverkomelijk vindt als het vooruitzicht van verliezen. [img]images/smilies/icon_cool.gif[/img]

Hij die niet verliezen kan, kan niet leven.

Als Ton nou eens flink op zijn donder zou krijgen in de match met Harm, misschien worstelt hij daarna niet meer met het vooruitzicht van verliezen en is de bijbehorende depressie ook meteen over.

[Hanco Elenbaas]

<center> Harm Wiersma - Ton Sijbrands 2 - 0
Trainingstoernooi bij Sijbrands thuis in Amsterdam 11 augustus 1966
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]32281822373212184137071246410107342919232819143440291014353020253024142044400510322816213126111637322127322116274237273238272242473807113832101443381419403519303524091445400410504514194035193035241014454014194035193035240309494409144440141940351930352418224137131924130819292302082314200937312530484330353227121827210812312722313627091321163540160712013934402933240611383301063329172228171131263706113731[/damweb_position]

</center>

De ellenlange forcing van Wiersma tegen Sijbrands



Wiersma - Sijbrands
Trainingstoernooi 1966 te huize Sijbrands

Zwart heeft zojuist de witte flankvoorpost verwijderd met 13-19x19. Wiersma begint met zijn volgende zet aan een forcing die tot het eind van de partij doorgaat!

35.29-23!! 2-8

Op 35... 19-24 volgt 23-19 26-21 en op 35... 11-16 volgt 37-31 annex 28-23 †.

36.23x14 20x9 37.37-31! 25-30

Zwart heeft nu op 38.32-27 de plakker 30-34 =. Met zijn volgende zet haalt wit deze plakker uit de stand.

38.48-43! 30-35 39.32-27!

De forcing is niet allen heel diep, maar ook elegant: Schijf 35 wordt ongemoeid gelaten.

39... 12-18 40.27-21! 8-12 41.31-27! 22x31 42.36x27 9-13



43.21-16!

Dankzij de door wit gecreëerde zetdwang moet zwart nu wel met schijf 35 spelen!

43... 35-40 44.16x7 12x1 45.39-34! 40x29 46.33x24

Wit staat nu positioneel gewonnen. De partij gaat puntig verder.

46... 6-11 47.38-33! 1-6 48.33-29! 17-22 49.28x17 11x31 50.26x37 6-11 51.37-31!

en zonder 51... 11-17 52.31-27! 17-22 53.29-23! 18x20 54.27x9 af te wachten gaf zwart het op.

Indrukwekkend!

[Hanco Elenbaas]

de Volkskrant, 10 september 2005

Een heus vluggertje, op verzoek van de fotograaf

Ton Sijbrands

Een kleine twee maanden geleden schoot mij een voorval te binnen dat té opmerkelijk is om u te onthouden. Hoewel het bijna veertig jaar geleden is dat een en ander zich afspeelde en ik er - bij mijn weten - tot dusver nooit over heb geschreven, staat het mij nog tamelijk helder voor de geest.

<center>
Sijbrands - Koeperman, bord 1 USSR - Nederland,
8 augustus 1967</center>


Zondag 6 augustus 1967 vond in Moskou de allereerste ontmoeting plaats tussen de tientallen van de Sovjet-Unie en Nederland. In die met veel spanning tegemoet geziene interlandwedstrijd voerde de toenmalige wereldkampioen Iser Koeperman het Sovjet-Russische team aan. Als kersvers Nederlands kampioen mocht ik, ondanks mijn 17 jaar, het eerste bord bezetten.

Ik zal de lezer niet vermoeien met het verloop van de interland, die voor Nederland in een desastreuze 40-20 nederlaag eindigde. Waar het mij om gaat, is wat er vlak voor aanvang van die eerste ronde gebeurde. Waarschijnlijk op verzoek van een fotograaf namen Koeperman en ik iets eerder plaats achter ons bord en begonnen een heuse sneldampartij te spelen.

Een dergelijke afwijking van het protocol, die vanzelfsprekend een ernstige verstoring van de concentratie met zich meebrengt, zou vandaag de dag ondenkbaar zijn; in elk geval zou ík mij er onder geen beding (meer) voor lenen. Toch bedriegt mijn geheugen mij níet: Koeperman en ik waren werkelijk aan het 'vluggeren'!

Maar wat dit voorval pas echt pikant maakte, is dat er in dat sneldampartijtje geen obligate ruilvariant of zo op het bord kwam, doch een haarscherpe openingsvariant die zelfs anno 2005 nog intrigeert. De opening van ons vluggertje verliep namelijk als volgt:

<center>K o e p e r m a n - S i j b r a n d s,
blitz 6 augustus 1967

1.31-26 19-23 2.36-31 14-19 3.41-36 10-14 4.46-41 5-10 5.31-27 20-24 6.34-30 15-20 7.30-25 10-15 8.36-31 17-21 9.26x17 12x21 10.33-28 21-26 11.38-33 7-12 12.42-38 12-17

<img src="http://fmjd.org/dias2/save/11265669286.png">

Dat zwart hier beter 12...11-17!, 13...17-22! en 14...12x21 (met mogelijke overgang naar Tsjizjov-Schwarzman 2005!) kan doen, kon ik destijds niet weten: Scholma-Dibman, Kislovodsk 1982 (zie de rubriek van 23 juli jongstleden), moest nog gespeeld worden.

13.39-34!? 17-22 14.28x17 11x22 15.34-29!? 23x34 16.40x29

<img src="http://fmjd.org/dias2/save/11265617269.png">

Of er vanuit de stand van dit diagram nog méér zetten zijn gedaan, zou ik niet meer weten. Mogelijk had de fotograaf inmiddels voldoende plaatjes geschoten en werden de schijven weer in hun aanvangsposities opgesteld. Het laat echter onverlet dat de bereikte stelling buitengewoon spannend is. Zo luidt een denkbaar vervolg:

16...8-12 17.41-36 1-7

(hier komt ook 17...22-28 18.32x23 19x39 19.44x33 1-7 sterk in aanmerking)

18.48-42!?

(schakelt 18...22-28 uit en belet 18...6-11? door 19.33-28!, 20.32-28 en 21.43-39 enz.)

18...3-8

<img src="http://fmjd.org/dias2/save/11265618453.png">

(want na 18...2-8? 19.43-39 6-11 20.49-43 kan zwart 20...11-17?? niet doorzetten vanwege de damzet 21.35-30!, 22.33-28 en 23.27-21 +)

19.43-39 6-11 20.45-40 11-17 21.40-34 17-21?

(gedwongen is 21...24-30 22.35x24 19x30)

22.34-30!

<img src="http://fmjd.org/dias2/save/11265619483.png">

In deze diagramstand, waarin de spanningen tot een maximum zijn opgevoerd, kan zwart niet meer aan (materiaal)verlies ontkomen. Het is immers wit die, dankzij het feit dat hij slechts een keer in voorwaartse richting heeft geruild en zwart tweemaal, over de meeste tempi beschikt! Weliswaar kan zwart met 12-17, 7-11 en 8-12 de dreiging(?) 26...22-28 in de stand vlechten, maar als wit tijdig veld 41 (en eventueel nog 43) dicht, komt 26/28...22-28 op pure zelfmoord neer!

Er resteren nog zeer veel vragen, die in dit korte bestek onmogelijk alle beantwoord kunnen worden. Maar de boeiendste vraag is voor mij nog steeds, waar Koeperman zijn kennis van deze scherpe openingsvariant (want klaarblijkelijk was hij van alle relevante finesses op de hoogte) vandaan haalde.

Die vraag wordt des te intrigerender wanneer men bedenkt dat Koeperman deze variant gedurende zijn gehele, ruim vijftig jaar omspannende carrière niet één enkele maal op het bord heeft gehad! Alleen tegen de Italiaan Debelli (EK 1965) deed zich de stand na 10...21-26 voor. Maar in plaats van 11.38-33 en 12.42-38 speelde Koeperman toen 11.41-36 7-12 12.39-33; na Debelli's 12...11-17 (veel energieker is 12...12-17!?) 13.27-22 enz. had de partij haar openings-theoretische belang alweer verloren.

Het wachten is op Koepermans damtechnische memoires. . . </center>

Copyright: Sijbrands, T.

<center>
Sijbrands - Koeperman,
Brintatoernooi Hoogezand-Sappemeer, 9 mei 1967</center>

[Hanco Elenbaas]

Omslag Dammen 101, februari 1995:

<center>
Ton Sijbrands (1994)
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 10 VSPACE = 10 ALIGN = middle> <PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right"> <PARAM NAME="position" VALUE="WMBP0408101217181922232428WP2115313235373843444750"> <PARAM NAME="notation" VALUE="4339172638330813332923433205434805282233312748223530243544403544501918221913222813090413151013181004182304102631101431371420"> </APPLET> </center>

[Hanco Elenbaas]

<center> Aleksander Georgiev - Harm Wiersma 1 - 1
Rusland - Nederland
Varazze, 22 september 2005
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle> <PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right"> <PARAM NAME="position" VALUE="WMWP3132333435363738394041424344454647484950BP0102030405060708091011121314151617181920"> <PARAM NAME="notation" VALUE="32281722281712213732071234290107403419234137141933282024292015243127101439331117443921265044172228171221444005104944071234292334402014253328192328191324393310143328091337312637423102074742212643392637423104093933141946410711312618234137121737312329444025302721162732120817312711163832293832431318433809134843030938331823262117262722233222181322363126373329243335042228041533394334374134304146154746373024"> </APPLET>











</center>