Volgens Harm Wiersma in Dammen 69 van november 1991 (Het Wiersma-nummer) een van zijn mooiste partijen ooit:
Sjtsjogoljew - Wiersma 0 - 2
Volmac Vierkamp 1978
<APPLET CODEBASE = "http://www.damweb.nl/" CODE = "webdam.Viewer.class" NAME = "webdam" ARCHIVE ="webdam/Viewer.jar" WIDTH = 360 HEIGHT = 240 HSPACE = 0 VSPACE = 0 ALIGN = middle><PARAM NAME="options" VALUE="bgcolor: b0c0a0; notation:right]322819232819142333282332372810143933141944391621504421263430263741320510403410144440172228171122342906113024193035241117464113192413081941370308363107113228202429201524393411163832162143382127322117262817122138321822332822333127142027160914161108121106020732270409373126374231091327213338474119234137232831261419403520253429243348431923433233393731283731422328423713182117122126171823454039444034071149401122[/damweb_position]
De Match Sijbrands - Wiersma
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Kosmos wrote:De ellenlange forcing van Wiersma tegen Sijbrands
Wiersma - Sijbrands
Trainingstoernooi 1966 te huize Sijbrands
Zwart heeft zojuist de witte flankvoorpost verwijderd met 13-19x19. Wiersma begint met zijn volgende zet aan een forcing die tot het eind van de partij doorgaat!
35.29-23!! 2-8
Op 35... 19-24 volgt 23-19 26-21 en op 35... 11-16 volgt 37-31 annex 28-23 †.
36.23x14 20x9 37.37-31! 25-30
Zwart heeft nu op 38.32-27 de plakker 30-34 =. Met zijn volgende zet haalt wit deze plakker uit de stand.
38.48-43! 30-35 39.32-27!
De forcing is niet allen heel diep, maar ook elegant: Schijf 35 wordt ongemoeid gelaten.
39... 12-18 40.27-21! 8-12 41.31-27! 22x31 42.36x27 9-13
43.21-16!
Dankzij de door wit gecreëerde zetdwang moet zwart nu wel met schijf 35 spelen!
43... 35-40 44.16x7 12x1 45.39-34! 40x29 46.33x24
Wit staat nu positioneel gewonnen. De partij gaat puntig verder.
46... 6-11 47.38-33! 1-6 48.33-29! 17-22 49.28x17 11x31 50.26x37 6-11 51.37-31!
en zonder 51... 11-17 52.31-27! 17-22 53.29-23! 18x20 54.27x9 af te wachten gaf zwart het op.
Indrukwekkend!
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 22 december 2001
Dammen
door Rob Clerc
In de laatste rubriek van dit jaar past hét damtechnische hoogtepunt van 2001. Even heb ik nog gezocht naar een spectaculair fragment of een curiositeit en die zoektocht leverde op internet veel materiaal op. Zo kwam ik via de site http://dammen.pagina.nl/ terecht op 'Wonderlijk dammen'. Daar wordt de vraag beantwoord wat het maximale aantal dammen is dat vanuit de beginstand kan worden gehaald. Het verbluffende antwoord is 39 dammen. Via een animatie is te zien hoe wit 19 en zwart 20 dammen heeft na 459(!) zetten. Leuk om te zien.
In deze tijd van jaaroverzichten een korte terugblik op het roerige damjaar. Alexei Tsjizjov heroverde in Moskou de wereldtitel op Alexander Schwarzman in een toernooi waar ik het niet meer over zal hebben. De grote winnaar was echter Harm Wiersma, die het WK aan zich voorbij liet gaan. Vervolgens werd Wiersma, die 25 jaar geleden voor de eerste keer wereldkampioen werd, Nederlands kampioen na loting! Na zijn ontslag als bondscoach eiste Wiersma ook de open Nederlandse titel voor zich op. Knappe toernooizeges waren er verder voor onze landgenoten Auke Scholma (Nijmegen) en Kees Thijssen (Bijlmer).
Hoewel Wiersma mijn winstpartij tegen Wieger Wesselink in het NK karakteriseerde als 'De parel van Zwartsluis' is het onbetwiste hoogtepunt van dit jaar zijn overwinning op de Senegalese grootmeester Ndiaga Samb, die in de eerste match mens-machine computer Buggy de baas was. Het fragment stamt uit het open NK, dat in de zomer in Den Haag werd verspeeld.
Na Wiersma's 43ste zet 40-34! werd de diagramstand bereikt.
HARM WIERSMA - NDIAGA SAMB
<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="BMWP232425293437424748BP040913141617212236"><param name="notation"value="4034131924130918231217082923081337313627231813191812192412072430070130390106"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet> <applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="BMWP232425293437424748BP040913141617212236"><param name="notation"value="4034222725201425373117222318212642371621292304104842"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>
In de partij die volgde won wit geruisloos na 43. 13-19 44. 24x13 9x18 45. 23x12 17x8 46. 29-23 8-13(?) 47. 37-31! 36x27 48. 23-18! 13-19 49. 18-12 19-24 50. 12-7 24-30 51. 7-1 30x39 52. 1-6! en Samb gaf het op. Een betere verdediging voor zwart lijkt in de diagramstand 43. 22-27 en hierna kwamen Wiersma en wereldkampioen Tsjizjov tot de volgende schitterende offervariant 44. 25-20!! 14x25 45. 37-31 17-22 46. 23-18!! 21-26 47. 42-37 16-21 48. 29-23! 4-10 49. 48-42 en ondanks zijn schijf meer is zwart kansloos. Het hoogtepunt van dit jaar!
Copyright: Clerc, R.J.
Dammen
door Rob Clerc
In de laatste rubriek van dit jaar past hét damtechnische hoogtepunt van 2001. Even heb ik nog gezocht naar een spectaculair fragment of een curiositeit en die zoektocht leverde op internet veel materiaal op. Zo kwam ik via de site http://dammen.pagina.nl/ terecht op 'Wonderlijk dammen'. Daar wordt de vraag beantwoord wat het maximale aantal dammen is dat vanuit de beginstand kan worden gehaald. Het verbluffende antwoord is 39 dammen. Via een animatie is te zien hoe wit 19 en zwart 20 dammen heeft na 459(!) zetten. Leuk om te zien.
In deze tijd van jaaroverzichten een korte terugblik op het roerige damjaar. Alexei Tsjizjov heroverde in Moskou de wereldtitel op Alexander Schwarzman in een toernooi waar ik het niet meer over zal hebben. De grote winnaar was echter Harm Wiersma, die het WK aan zich voorbij liet gaan. Vervolgens werd Wiersma, die 25 jaar geleden voor de eerste keer wereldkampioen werd, Nederlands kampioen na loting! Na zijn ontslag als bondscoach eiste Wiersma ook de open Nederlandse titel voor zich op. Knappe toernooizeges waren er verder voor onze landgenoten Auke Scholma (Nijmegen) en Kees Thijssen (Bijlmer).
Hoewel Wiersma mijn winstpartij tegen Wieger Wesselink in het NK karakteriseerde als 'De parel van Zwartsluis' is het onbetwiste hoogtepunt van dit jaar zijn overwinning op de Senegalese grootmeester Ndiaga Samb, die in de eerste match mens-machine computer Buggy de baas was. Het fragment stamt uit het open NK, dat in de zomer in Den Haag werd verspeeld.
Na Wiersma's 43ste zet 40-34! werd de diagramstand bereikt.
HARM WIERSMA - NDIAGA SAMB
<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="BMWP232425293437424748BP040913141617212236"><param name="notation"value="4034131924130918231217082923081337313627231813191812192412072430070130390106"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet> <applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="BMWP232425293437424748BP040913141617212236"><param name="notation"value="4034222725201425373117222318212642371621292304104842"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>
In de partij die volgde won wit geruisloos na 43. 13-19 44. 24x13 9x18 45. 23x12 17x8 46. 29-23 8-13(?) 47. 37-31! 36x27 48. 23-18! 13-19 49. 18-12 19-24 50. 12-7 24-30 51. 7-1 30x39 52. 1-6! en Samb gaf het op. Een betere verdediging voor zwart lijkt in de diagramstand 43. 22-27 en hierna kwamen Wiersma en wereldkampioen Tsjizjov tot de volgende schitterende offervariant 44. 25-20!! 14x25 45. 37-31 17-22 46. 23-18!! 21-26 47. 42-37 16-21 48. 29-23! 4-10 49. 48-42 en ondanks zijn schijf meer is zwart kansloos. Het hoogtepunt van dit jaar!
Copyright: Clerc, R.J.
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad 18-11-2002
Een onvermurwbaar genie
Door Guus van Holland
Teunis Sijbrands
De regen sloeg tegen de ramen van café-restaurant De Twee Schimmels in Voorst. Tegenover me aan het tafeltje met het pluchen kleedje zat hij aan zijn baard te plukken. Hij sprak met zachte stem. Hij sprak over vroeger, hoe hij als twaalfjarige al de wereld verbaasde door zijn damspel. Over nu, hoe hij zich wilde voorbereiden op een tweekamp om het wereldkampioenschap. En over de toekomst, of hij zich wel staande zou kunnen houden te midden van het groeiende lawaai en de groeiende hardheid in de wereld.
Somebody will know someday, kwam ik hem tegemoet. Verwijzend naar een lied van zijn vriend Harrie Muskee, zanger van Cuby , the Blizzards, zijn favoriete groep, die de avond tevoren haar afscheidsoptreden had gegeven. Ton was net veertig. ,,Ach'', zei hij, ,,je wilt iets van het leven maken. Maar ik heb altijd dat sombere levensgevoel gehad, dat soms trieste en dat zoeken.''
Het was januari 1990. We kenden elkaar al zo'n vijftien jaar. Hij was een lieve man, met een neiging tot neerslachtigheid vooral wanneer in zijn omgeving mensen zijn bedaarde ritme verstoorden, bijvoorbeeld met onophoudelijk geklets over nieuwe dingen in de damsport. Drukke mensen, mensen die zich uitsloven, gaan hardlopen of fietsen om fitter achter het dambord te kunnen zitten, zoals zijn rivaal Harm Wiersma deed. De hoogste vorm van zelfdiscipline die hij zichzelf zou kunnen opleggen, zei hij, is minder te eten en te drinken. Hij ging altijd laat naar bed, zo had hij zijn leven nu eenmaal ingedeeld. En dan te bedenken dat hij in de jeugd van Ajax voetbalde.
De laatste jaren beweegt Ton nauwelijks meer, behoudens een noodzakelijke wandeling. Hij houdt zich elke dag bezig met het analyseren van damstellingen en daarover schrijven. Zo nu en dan komt hij uit zijn studeerkamer en meldt hij zich voor een toernooi waar een titel op het spel staat. Dan toont hij weer zijn geniale vermogen als het meezit. Maar soms ook haakt de meervoudige wereldkampioen, Europees kampioen en Nederlands kampioen al af voordat het toernooi is begonnen. Geen zin, mentale druk, te veel ophef of gewoon geen startgeld, zoals tijdens het EK dat nu zonder hem wordt gespeeld.
Hij wordt moe van misplaatste opwinding. Het liefst speelt hij zonder publiek, zonder camera's, met damschijven die vanonder beplakt zijn met vilt, zodat je ze niet hoort slaan of schuiven. Liever een partij simultaan blinddammen. Dan neemt hij spinnend van genot plaats in een afgesloten ruimte, zonder dambord, zonder partijnotaties. Het twintigtal tegenstanders zit achter hun damborden in een andere ruimte. Een arbiter geeft de zetten door via een intercom. Het is niet te beschrijven wat zich dan allemaal in zijn hoofd afspeelt. Een miljoen zetten of meer. Om gek van te worden.
Drie jaar geleden brak hij zijn eigen wereldrecord. Hij versloeg zeventien van de twintig tegenstanders (nationale subtop) en speelde tegen drie remise. Met blinddammen is Ton in zijn element. Volgende maand gaat hij proberen tweeëntwintig tegenstanders te verslaan. Het is de uitdaging van een genie. Benieuwd zijn naar wat hij wel kan en wat niet. Want het heeft wel iets als je het signaal memory full in je hoofd voelt en dan toch kijken of er nog een paar bytes bij kunnen.
Volgend jaar mag Ton meespelen in het wereldkampioenschap in Zwartsluis. De hoofdsponsor heeft hem uitgenodigd als gastdeelnemer, want op basis van de wereldranglijst zou hij niet mogen meespelen. Hij zal het als een eer beschouwen dat men hem nog zo graag ziet komen. Maar dan een toernooi zonder gedoe. Gewoon dammen, desnoods tot de dood erop volgt. Het zou mooi zijn als Ton als 53-jarige weer de wereldtitel won. De mooiste beloning voor een onvermurwbaar genie.
Een onvermurwbaar genie
Door Guus van Holland
Teunis Sijbrands
De regen sloeg tegen de ramen van café-restaurant De Twee Schimmels in Voorst. Tegenover me aan het tafeltje met het pluchen kleedje zat hij aan zijn baard te plukken. Hij sprak met zachte stem. Hij sprak over vroeger, hoe hij als twaalfjarige al de wereld verbaasde door zijn damspel. Over nu, hoe hij zich wilde voorbereiden op een tweekamp om het wereldkampioenschap. En over de toekomst, of hij zich wel staande zou kunnen houden te midden van het groeiende lawaai en de groeiende hardheid in de wereld.
Somebody will know someday, kwam ik hem tegemoet. Verwijzend naar een lied van zijn vriend Harrie Muskee, zanger van Cuby , the Blizzards, zijn favoriete groep, die de avond tevoren haar afscheidsoptreden had gegeven. Ton was net veertig. ,,Ach'', zei hij, ,,je wilt iets van het leven maken. Maar ik heb altijd dat sombere levensgevoel gehad, dat soms trieste en dat zoeken.''
Het was januari 1990. We kenden elkaar al zo'n vijftien jaar. Hij was een lieve man, met een neiging tot neerslachtigheid vooral wanneer in zijn omgeving mensen zijn bedaarde ritme verstoorden, bijvoorbeeld met onophoudelijk geklets over nieuwe dingen in de damsport. Drukke mensen, mensen die zich uitsloven, gaan hardlopen of fietsen om fitter achter het dambord te kunnen zitten, zoals zijn rivaal Harm Wiersma deed. De hoogste vorm van zelfdiscipline die hij zichzelf zou kunnen opleggen, zei hij, is minder te eten en te drinken. Hij ging altijd laat naar bed, zo had hij zijn leven nu eenmaal ingedeeld. En dan te bedenken dat hij in de jeugd van Ajax voetbalde.
De laatste jaren beweegt Ton nauwelijks meer, behoudens een noodzakelijke wandeling. Hij houdt zich elke dag bezig met het analyseren van damstellingen en daarover schrijven. Zo nu en dan komt hij uit zijn studeerkamer en meldt hij zich voor een toernooi waar een titel op het spel staat. Dan toont hij weer zijn geniale vermogen als het meezit. Maar soms ook haakt de meervoudige wereldkampioen, Europees kampioen en Nederlands kampioen al af voordat het toernooi is begonnen. Geen zin, mentale druk, te veel ophef of gewoon geen startgeld, zoals tijdens het EK dat nu zonder hem wordt gespeeld.
Hij wordt moe van misplaatste opwinding. Het liefst speelt hij zonder publiek, zonder camera's, met damschijven die vanonder beplakt zijn met vilt, zodat je ze niet hoort slaan of schuiven. Liever een partij simultaan blinddammen. Dan neemt hij spinnend van genot plaats in een afgesloten ruimte, zonder dambord, zonder partijnotaties. Het twintigtal tegenstanders zit achter hun damborden in een andere ruimte. Een arbiter geeft de zetten door via een intercom. Het is niet te beschrijven wat zich dan allemaal in zijn hoofd afspeelt. Een miljoen zetten of meer. Om gek van te worden.
Drie jaar geleden brak hij zijn eigen wereldrecord. Hij versloeg zeventien van de twintig tegenstanders (nationale subtop) en speelde tegen drie remise. Met blinddammen is Ton in zijn element. Volgende maand gaat hij proberen tweeëntwintig tegenstanders te verslaan. Het is de uitdaging van een genie. Benieuwd zijn naar wat hij wel kan en wat niet. Want het heeft wel iets als je het signaal memory full in je hoofd voelt en dan toch kijken of er nog een paar bytes bij kunnen.
Volgend jaar mag Ton meespelen in het wereldkampioenschap in Zwartsluis. De hoofdsponsor heeft hem uitgenodigd als gastdeelnemer, want op basis van de wereldranglijst zou hij niet mogen meespelen. Hij zal het als een eer beschouwen dat men hem nog zo graag ziet komen. Maar dan een toernooi zonder gedoe. Gewoon dammen, desnoods tot de dood erop volgt. Het zou mooi zijn als Ton als 53-jarige weer de wereldtitel won. De mooiste beloning voor een onvermurwbaar genie.
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad 08-03-1993
ENIGE ZAKENMAN ONDER DE DAMMERS
Door Remmelt Otten
Zijn naamsbekendheid opent deuren in Minsk en Moskou. Als zesvoudig wereldkampioen dammen handelt Harm Wiersma in relaties. Op jacht naar zijn zevende wereldtitel speelt hij deze week in Friesland tegen Clerc en Baljakin.
Een kampioen moet spelen. Dat willen de fans, dat hebben de bond en de sport nodig. De beide Nederlandse oud-wereldkampioenen Harm Wiersma en Ton Sijbrands lasten een pauze in, maar keerden terug. Sijbrands kroop in 1988 weer achter het bord. Wiersma speelt al weer bijna een jaar. "Om wat leven in de brouwerij te brengen."
De 39-jarige Wiersma heeft zoveel talent dat hij zonder serieuze studie opnieuw wereldkampioen zou kunnen worden. Hij won de hoogste titel al zes maal, voor het eerst in 1976. Acht jaar later nam hij afscheid, deed hij afstand van de wereldtitel. In Surhuisterveen begon vorig jaar zijn terugkeer die hem rechtstreeks een plaats aan de top opleverde. Hij won er het Nederlands kampioenschap en werd in het najaar met Sijbrands, Clerc en de Witrus Baljakin gedeeld tweede achter kampioen Tsjizjov op het wereldkampioenschap in Toulon.
Om te bepalen wie Tsjizjov mag uitdagen moesten die spelers een herkamp spelen. In Toulon leken de spelers zich uit te spreken voor een systeem met matches, maar Clerc veranderde van gedachten. Hij verkoos de bestaande reglementen van de internationale dambond, waarna Sijbrands zich terugtrok uit de herkamp. Wiersma, Clerc en Baljakin treffen elkaar ieder driemaal. Wiersma won de eerste partij van de Witrus, daarna eindigden de andere vier partijen eindigden in remise.
De driekamp wordt gespeeld in Zaal Hollema, een cafe met biljart in Surhuisterveen, een dorp met zesduizend inwoners dat halverwege Heerenveen en Groningen ligt. Achter het cafe begint het zalencentrum, zoals dat overal in Nederland te vinden is voor amateurtoneel, bruiloften en denksporten: met harde houten stoelen en Perzisch tapijt op tafel, met vetplanten in de vensterbank, met meegebrachte broodtrommels en minidambordjes.
Vijftien toeschouwers keken in de speelzaal naar het demonstratiebord, een houten tafel, twee simpele bureaustoelen en de spelers. De Rabobank gaf zijn naam aan de match, de plaatstelijke middenstanders mogen om de beurt hun naambordje aan de speeltafel hangen: de modezaak, het broekenhuis, de vleeswarenwinkel en de garage.
De organisatie en de commentaarzaal waren te vinden op de eerst verdieping. "Laarzen en klompen uit s.v.p.', meldde een bordje naast de trap. Boven gaf de Witrus Gantwarg uitleg over de partij. Zijn gebrekkige uitspraak van het Engels deerde niemand, dammers communiceren op het bord, met zetten. Gantwarg zei niet veel, schoof af en toe met schijven. Twintig dammers koesterden het grote, stille en diepe peinzen. Het prijzengeld van de Rabomatch is tienduizend gulden.
Zaterdag viel er nog geen beslissing. Ook de tweede partij tussen de beide Nederlandse spelers eindigde in remise. Wiersma blijft aan kop staan met vijf punten uit vier duels, Clerc volgt met drie uit drie en de Witrus Baljakin uit Minsk staat derde met twee uit drie. "Je kan niet altijd op winst spelen. Daar moet je je klaar voor voelen, en dat gevoel ontbrak vandaag. Dan kan je maar beter niet te veel willen", liet Wiersma zich na de partij ontvallen.
Hij damt om weer het hoogste te bereiken. "Als ik speel loop ik het risico dat ik mijn reputatie verspeel. Het is niet vrijblijvend. Maar de bond, sponsors, organisatoren en de dammers willen graag dat ik weer meedoe. Daarbij is de publiciteit een prettige bijkomstigheid is."
Hij stopt nog niet veel tijd in het dammen. De voorbereiding op deze driekamp, het bestuderen van de partijen van zijn tegenstanders, deed hij even tussendoor: "Ik heb wel een computer met 100.000 partijen, maar die allemaal naspelen is wat veel werk."
Zijn relatief gemakkelijke terugkeer naar de top doet daarom vermoeden dat de damtop wat mager en smal is. Dat ontkent Wiersma: "Het is nu niet makkelijker of moeilijker dan vijftien jaar geleden, maar het aantal concurrenten is wel groter." Hij redt het met talent. "Ik denk dat ik meer talent heb voor dammen dan Jan Timman voor schaken, hoewel ik moet zeggen dat hij een geweldige schaker is."
Als Wiersma de driekamp zou winnen, zal hij meer tijd vrijmaken voor het dammen. Hij weet van zichzelf dat hij nog wat tekortkomingen weg moet werken in de opening en door het gebrek aan wedstrijdritme nog te traag speelt.''
Wiersma is het afgelopen decennium zijn wilde haren kwijtgeraakt. In het verleden heeft hij rare stunts uitgehaald om zijn sport en zijn eigen persoon onder de aandacht te brengen. Zo stond hij ooit als elfde op de verkiezingslijst voor de Boerenpartij. "Dat zijn van die dingen waar je later liever niet aan herinnert wordt", lacht Wiersma. "Wilde jaren, wilde streken. De belangen van het platteland verdedigen. Ik zou op de tweede plaats terecht komen. Maar ze hebben me toen genaaid. Ik in de politiek, dat was toch een mooie grap geeest."
Tegenwoordig is Wiersma zakenman met velerlei samenwerkingsverbanden met personen en instellingen. Voor deze driekamp wordt hij gesponsord door een Russisch-Nederlandse joint-venture en een onderneming uit de Oekraine. Hij fungeert als intermediair tussen het Nederlandse bedrijfsleven en dat in de westelijke staten van de voormalige Sovjet-Unie, in Rusland en Witrusland. In die republieken, waar 100.000 wedstrijddammers geregistreerd stonden en miljoenen het spel beheersten, is hij bekender dan in Nederland waar de bond bijna negenduizend leden telt.
Hij is bijna iedere maand wel een paar dagen in het Oosten. Vorige week was hij nog op een gigantisch feest _ kosten 200.000 dollar _ dat relaties van hem gaven omdat ze de Stolichnaya-wodka-fabrieken hadden overgenomen. Daar liep de creme de la creme van het Moskouse zakenleven, Wiersma was genodigde aan de hoofdtafel. "Het gaat bij die zaken om wederzijds vertrouwen. Het Nederlandse zakenleven heeft een te afwachtende houding. Het laat kansen liggen."
Voor de wodkafabriek onderzoekt Wiersma bijvoorbeeld de toevoer van glazen flessen, waarvan er een tekort is. Wiersma is in zijn enthousiasme de afgelopen jaren ook wel eens teleurgesteld. "Dan heb ik de kastanjes uit het vuur gehaald, en word ik in de deal gepasseerd, omdat er geen goed contract is." Relaties is een vluchtige business.
Wiersma betreurt het nog altijd dat dammers minder worden betaald dan schakers. Als schakende wereldkampioen had hij ruim kunnen leven van zijn sport, bij dammen is het zakenleven een aantrekkelijk alternatief.
"Hij is geen miljonair, maar hij is de einige zakenman onder de dammers. Hij leeft ook niet van water en brood", vertelt organisator Rein van der Wal, gemeenteraadslid van Surhuisterveen, bord 1 van de plaatselijke damclub Troch Tinken Sterk die in de Friese hoofdklasse speelt.
Kor Dijk is als bestuurslid van de Koninklijke Nederlandse Dambond (KNDB) bij de organisatie betrokken. Wiersma is favoriet in de driekamp, legt Dijk uit: "Clerc is een degelijke en sobere speler, die een klein voordeeltje langzaam tot winst kan voeren. Wiersma heeft veel minder voorbereiding nodig. Hij bedenkt achter het bord geniale dingen. Hij houdt een enorm archief bij, maar doet waarschijnlijk niet veel aan echte training. De stijl van Baljakin _ topscorer in de Nederlandse clubconmpetitie met tien achtereenvolgende overwinningen _ zit daar tussenin."
Als Wiersma de driekamp wint, mag hij Tsjizjov uitdagen. Daar speelt hij voor, zegt de grootmeester. Dijk en Van der Wal vertellen glunderend dat er in Friesland al wordt gewerkt om de match te mogen organiseren. Gantwarg geeft Wiersma zelfs goed kansen tegen Tsjizjov, die hij helemaal niet mag. "Harm kan het beste rekenen van alle spelers in de wereld. Hij maakt nu nog foutjes in de opening, hij moet studeren om een actiever repertoire te krijgen. Tsjizjov is een uitstekend toernooispeler, waarbij hij heel vaak geluk heeft. Wiersma is de betere matchspeler. Maar er is niet veel verschil in speelsterkte tussen Wiersma en Tsjizjov. Dammen is een smalle brug, een verkeerde stap en je valt eraf."
De zakelijke activiteiten van Wiersma zijn voor Gantwarg een bewijs voor zijn grote mogelijkheden: "Ik begrijp niet waar hij nu de energie vandaan haalt. Als hij alles op dammen gooit, kan er heel veel gebeuren."
<center>
Harm Wiersma: "Ik denk dat ik meer talent heb voor dammen dan Jan Timman voor schaken." </center>
ENIGE ZAKENMAN ONDER DE DAMMERS
Door Remmelt Otten
Zijn naamsbekendheid opent deuren in Minsk en Moskou. Als zesvoudig wereldkampioen dammen handelt Harm Wiersma in relaties. Op jacht naar zijn zevende wereldtitel speelt hij deze week in Friesland tegen Clerc en Baljakin.
Een kampioen moet spelen. Dat willen de fans, dat hebben de bond en de sport nodig. De beide Nederlandse oud-wereldkampioenen Harm Wiersma en Ton Sijbrands lasten een pauze in, maar keerden terug. Sijbrands kroop in 1988 weer achter het bord. Wiersma speelt al weer bijna een jaar. "Om wat leven in de brouwerij te brengen."
De 39-jarige Wiersma heeft zoveel talent dat hij zonder serieuze studie opnieuw wereldkampioen zou kunnen worden. Hij won de hoogste titel al zes maal, voor het eerst in 1976. Acht jaar later nam hij afscheid, deed hij afstand van de wereldtitel. In Surhuisterveen begon vorig jaar zijn terugkeer die hem rechtstreeks een plaats aan de top opleverde. Hij won er het Nederlands kampioenschap en werd in het najaar met Sijbrands, Clerc en de Witrus Baljakin gedeeld tweede achter kampioen Tsjizjov op het wereldkampioenschap in Toulon.
Om te bepalen wie Tsjizjov mag uitdagen moesten die spelers een herkamp spelen. In Toulon leken de spelers zich uit te spreken voor een systeem met matches, maar Clerc veranderde van gedachten. Hij verkoos de bestaande reglementen van de internationale dambond, waarna Sijbrands zich terugtrok uit de herkamp. Wiersma, Clerc en Baljakin treffen elkaar ieder driemaal. Wiersma won de eerste partij van de Witrus, daarna eindigden de andere vier partijen eindigden in remise.
De driekamp wordt gespeeld in Zaal Hollema, een cafe met biljart in Surhuisterveen, een dorp met zesduizend inwoners dat halverwege Heerenveen en Groningen ligt. Achter het cafe begint het zalencentrum, zoals dat overal in Nederland te vinden is voor amateurtoneel, bruiloften en denksporten: met harde houten stoelen en Perzisch tapijt op tafel, met vetplanten in de vensterbank, met meegebrachte broodtrommels en minidambordjes.
Vijftien toeschouwers keken in de speelzaal naar het demonstratiebord, een houten tafel, twee simpele bureaustoelen en de spelers. De Rabobank gaf zijn naam aan de match, de plaatstelijke middenstanders mogen om de beurt hun naambordje aan de speeltafel hangen: de modezaak, het broekenhuis, de vleeswarenwinkel en de garage.
De organisatie en de commentaarzaal waren te vinden op de eerst verdieping. "Laarzen en klompen uit s.v.p.', meldde een bordje naast de trap. Boven gaf de Witrus Gantwarg uitleg over de partij. Zijn gebrekkige uitspraak van het Engels deerde niemand, dammers communiceren op het bord, met zetten. Gantwarg zei niet veel, schoof af en toe met schijven. Twintig dammers koesterden het grote, stille en diepe peinzen. Het prijzengeld van de Rabomatch is tienduizend gulden.
Zaterdag viel er nog geen beslissing. Ook de tweede partij tussen de beide Nederlandse spelers eindigde in remise. Wiersma blijft aan kop staan met vijf punten uit vier duels, Clerc volgt met drie uit drie en de Witrus Baljakin uit Minsk staat derde met twee uit drie. "Je kan niet altijd op winst spelen. Daar moet je je klaar voor voelen, en dat gevoel ontbrak vandaag. Dan kan je maar beter niet te veel willen", liet Wiersma zich na de partij ontvallen.
Hij damt om weer het hoogste te bereiken. "Als ik speel loop ik het risico dat ik mijn reputatie verspeel. Het is niet vrijblijvend. Maar de bond, sponsors, organisatoren en de dammers willen graag dat ik weer meedoe. Daarbij is de publiciteit een prettige bijkomstigheid is."
Hij stopt nog niet veel tijd in het dammen. De voorbereiding op deze driekamp, het bestuderen van de partijen van zijn tegenstanders, deed hij even tussendoor: "Ik heb wel een computer met 100.000 partijen, maar die allemaal naspelen is wat veel werk."
Zijn relatief gemakkelijke terugkeer naar de top doet daarom vermoeden dat de damtop wat mager en smal is. Dat ontkent Wiersma: "Het is nu niet makkelijker of moeilijker dan vijftien jaar geleden, maar het aantal concurrenten is wel groter." Hij redt het met talent. "Ik denk dat ik meer talent heb voor dammen dan Jan Timman voor schaken, hoewel ik moet zeggen dat hij een geweldige schaker is."
Als Wiersma de driekamp zou winnen, zal hij meer tijd vrijmaken voor het dammen. Hij weet van zichzelf dat hij nog wat tekortkomingen weg moet werken in de opening en door het gebrek aan wedstrijdritme nog te traag speelt.''
Wiersma is het afgelopen decennium zijn wilde haren kwijtgeraakt. In het verleden heeft hij rare stunts uitgehaald om zijn sport en zijn eigen persoon onder de aandacht te brengen. Zo stond hij ooit als elfde op de verkiezingslijst voor de Boerenpartij. "Dat zijn van die dingen waar je later liever niet aan herinnert wordt", lacht Wiersma. "Wilde jaren, wilde streken. De belangen van het platteland verdedigen. Ik zou op de tweede plaats terecht komen. Maar ze hebben me toen genaaid. Ik in de politiek, dat was toch een mooie grap geeest."
Tegenwoordig is Wiersma zakenman met velerlei samenwerkingsverbanden met personen en instellingen. Voor deze driekamp wordt hij gesponsord door een Russisch-Nederlandse joint-venture en een onderneming uit de Oekraine. Hij fungeert als intermediair tussen het Nederlandse bedrijfsleven en dat in de westelijke staten van de voormalige Sovjet-Unie, in Rusland en Witrusland. In die republieken, waar 100.000 wedstrijddammers geregistreerd stonden en miljoenen het spel beheersten, is hij bekender dan in Nederland waar de bond bijna negenduizend leden telt.
Hij is bijna iedere maand wel een paar dagen in het Oosten. Vorige week was hij nog op een gigantisch feest _ kosten 200.000 dollar _ dat relaties van hem gaven omdat ze de Stolichnaya-wodka-fabrieken hadden overgenomen. Daar liep de creme de la creme van het Moskouse zakenleven, Wiersma was genodigde aan de hoofdtafel. "Het gaat bij die zaken om wederzijds vertrouwen. Het Nederlandse zakenleven heeft een te afwachtende houding. Het laat kansen liggen."
Voor de wodkafabriek onderzoekt Wiersma bijvoorbeeld de toevoer van glazen flessen, waarvan er een tekort is. Wiersma is in zijn enthousiasme de afgelopen jaren ook wel eens teleurgesteld. "Dan heb ik de kastanjes uit het vuur gehaald, en word ik in de deal gepasseerd, omdat er geen goed contract is." Relaties is een vluchtige business.
Wiersma betreurt het nog altijd dat dammers minder worden betaald dan schakers. Als schakende wereldkampioen had hij ruim kunnen leven van zijn sport, bij dammen is het zakenleven een aantrekkelijk alternatief.
"Hij is geen miljonair, maar hij is de einige zakenman onder de dammers. Hij leeft ook niet van water en brood", vertelt organisator Rein van der Wal, gemeenteraadslid van Surhuisterveen, bord 1 van de plaatselijke damclub Troch Tinken Sterk die in de Friese hoofdklasse speelt.
Kor Dijk is als bestuurslid van de Koninklijke Nederlandse Dambond (KNDB) bij de organisatie betrokken. Wiersma is favoriet in de driekamp, legt Dijk uit: "Clerc is een degelijke en sobere speler, die een klein voordeeltje langzaam tot winst kan voeren. Wiersma heeft veel minder voorbereiding nodig. Hij bedenkt achter het bord geniale dingen. Hij houdt een enorm archief bij, maar doet waarschijnlijk niet veel aan echte training. De stijl van Baljakin _ topscorer in de Nederlandse clubconmpetitie met tien achtereenvolgende overwinningen _ zit daar tussenin."
Als Wiersma de driekamp wint, mag hij Tsjizjov uitdagen. Daar speelt hij voor, zegt de grootmeester. Dijk en Van der Wal vertellen glunderend dat er in Friesland al wordt gewerkt om de match te mogen organiseren. Gantwarg geeft Wiersma zelfs goed kansen tegen Tsjizjov, die hij helemaal niet mag. "Harm kan het beste rekenen van alle spelers in de wereld. Hij maakt nu nog foutjes in de opening, hij moet studeren om een actiever repertoire te krijgen. Tsjizjov is een uitstekend toernooispeler, waarbij hij heel vaak geluk heeft. Wiersma is de betere matchspeler. Maar er is niet veel verschil in speelsterkte tussen Wiersma en Tsjizjov. Dammen is een smalle brug, een verkeerde stap en je valt eraf."
De zakelijke activiteiten van Wiersma zijn voor Gantwarg een bewijs voor zijn grote mogelijkheden: "Ik begrijp niet waar hij nu de energie vandaan haalt. Als hij alles op dammen gooit, kan er heel veel gebeuren."
<center>
Harm Wiersma: "Ik denk dat ik meer talent heb voor dammen dan Jan Timman voor schaken." </center>
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad 06-04-1998
Revolutionair aan het dambord
Door Robèrt Misset
Bij zijn rentree op het Nederlands kampioenschap dammen ontsnapte Harm Wiersma aan een nederlaag tegen Johan Krajenbrink. Achter de schermen werkt de 43-jarige Fries aan een veel grotere missie: de organisatie van een alternatief WK.
Zijn mobiele telefoon piept nog net niet tijdens de partijen, maar dammer Harm Wiersma lijkt altijd tijd te kort te komen. De rusteloosheid straalde ook uit zijn ogen toen hij een uur te laat het Oranjehotel in Leeuwarden binnenrende. Een bouwproject, een gast die veel aandacht vraagt en tussendoor ook nog het NK in Hoogezand-Sappemeer, waar alle ogen zaterdag op hem waren gericht. Geen wonder eigenlijk dat Wiersma bij zijn rentree op eieren moest lopen om een blamage tegen Johan Krajenbrink te voorkomen.
Gastcommentator Ton Sijbrands voorspelde tijdens het middenspel dat zijn oude rivaal alleen nog op remise mocht hopen. "Maar Harm heeft in dit soort standen wel vaker kans gezien nog te ontsnappen." Dat gebeurde dan ook en gisteren had de zesvoudig wereldkampioen geen kind aan debutant Alex Mathijsen, waardoor hij één punt achter koploper Gérard Jansen staat. Eindelijk kan Wiersma zich weer geheel concentreren op zijn oorspronkelijke beroep, want de afgelopen jaren had hij zich voornamelijk als zakenman gemanifesteerd. Vier jaar geleden combineerde Wiersma het eerste deel van zijn tweekamp met titelhouder Tsjizjov in Rusland met de handel. Zo moest de damgrootmeester even bellen om één miljoen flessen wodka uit de haven van Riga los te krijgen en exporteerde hij afgekeurde gokautomaten naar Moskou waar ze op menig metrostation zijn geïnstalleerd. Wiersma heeft die activiteiten nu op een laag pitje gezet. "Omdat ik het dammen er op een gegeven ogenblik maar een beetje bij deed en dat kon onmogelijk de bedoeling zijn."
Hoewel ook Wiersma ontdekte dat Moskou momenteel veel weg heeft van het Chicago uit de jaren twintig waar de miljoenen voor het oprapen liggen, dreigde hij ook verstrikt te raken in de bureaucratie. "Van de mafia heb ik in elk geval weinig last gehad. Wel van de ondoorzichtige regelgeving, de douane en noem maar op. Die zaken kostten me te veel energie." Hij vond in Rusland wel zijn nieuwe liefde. Wiersma: "De mentaliteit van de mensen in het Oostblok heeft me altijd aangetrokken. Het zijn niet zulke druktemakers als de Amerikanen. De Russen hebben charisma, gevoel voor cultuur én historisch besef. Daarom heb ik in het verleden ook graag in Rusland gespeeld."
Nu komt hij er nog zelden. Sinds zijn ongeluk in 1996 heeft Wiersma zijn werkterrein afgebakend. De sportman wint het nu weer van de zakenman. Twee jaar geleden werd hij plotseling onwel, zakte in elkaar en kwam zo ongelukkig terecht dat hij er een schedelbasisfractuur aan overhield. Wiersma: "Het was in feite een onbenullig incident. Ik had iets verkeerds gegeten en ik werd beroerd. Ik kwam zo hard op mijn kop terecht dat de revalidatie bijna twee jaar heeft geduurd. Ik functioneer pas sinds kort weer voor honderd procent. Zelfs mijn karakter is door het ongeluk veranderd, dat was een bizarre ervaring."
Soms herkende Wiersma zichzelf niet meer. "De neuroloog had me al gewaarschuwd. Ik reageerde feller en scherper dan ik van mezelf gewend was. Ik was voortdurend met mezelf in debat. Als ik ergens kwaad om werd, vroeg ik me af of dat voor dat ongeval ook zou zijn gebeurd. Tegelijkertijd heb ik een scherper oog gekregen voor mijn omgeving. Een barst in je kop is niet bevorderlijk voor het dammen. Toch heb ik het idee dat ik de beschikking heb gekregen over een tweede bewustzijn. Ik ben benieuwd of mijn spel er een nieuwe dimensie door kan krijgen."
Maar of Wiersma het dammen ooit een beter imago kan bezorgen? Blijft zijn sport niet het stiefkind van het schaken? Om zijn beroep een professioneel aanzien te geven, onderstreept de bondscoach vooral zijn marktwaarde. "Dammen mag van mij best elitair zijn en voor exclusiviteit moet worden betaald", zegt Wiersma. "Daarom heb ik bij de bond ook startgeld bedongen alvorens me beschikbaar te stellen voor het NK. Het grote publiek denkt helaas nog steeds dat dammen een spelletje is, een beetje schuiven met die stenen. De diepgang van het damspel gaat aan de meeste mensen voorbij."
Zo vreemd is dat ook niet in een sport die wordt ondermijnd door de geringe winstmarges. Wiersma, instemmend: "Misschien is het spel wel zo ondoorgrondelijk dat zelfs de weg naar de overwinning bijna niet te vinden is. Zeker aan de top zijn de niveauverschillen zo klein dat remises vaak onvermijdelijk zijn. Nou en? Sinds wanneer is een gelijkspel minderwaardig? Het is dus onze taak de schoonheid van een remise uit te leggen. Je moet voorzichtig zijn met het invoeren van nieuwe spelregels."
Die nieuwlichterij doet hem huiveren. "Ook dammers spelen al sets in plaats van partijen en er is zelfs gedacht aan het toekennen van bonuspunten voor het behalen van een dam", zegt hij, bijna verontwaardigd. "Maar ik vind dat een versneld speeltempo niet tot excessen mag leiden. Het is toch bespottelijk dat een wereldtitel schaken wordt beslist in vluggertjes van vijf minuten? Ik kan een dergelijk WK niet serieus nemen. De schaakgrootmeesters hebben zich wel erg snel neergelegd bij dit potsierlijke concept, omdat ze vorstelijk kregen betaald. Maar het is een gevaarlijke tendens dat de sponsor tevens bepaalt welke spelregels worden gehanteerd. Straks heeft een bokser zijn partij pas verloren als hij dood neervalt, omdat de geldschieters dat het leukste vinden."
Hoewel Wiersma zich verzet tegen een te grote invloed van de commercie is het zakenleven zijn onmisbare partner in de door hem ontworpen revolutie. Zij het een fluwelen revolutie waarvan vooral de elite moet profiteren. Wiersma droomt van een alternatief voor het huidige wereldkampioenschap, omdat hij niet langer wenst te worden omringd door krullenjongens of notoire remiseschuivers. Twee jaar geleden sneuvelde de zesvoudig wereldkampioen op het WK in Ivoorkust al in de voorronde en verloor hij zelfs van de enige vrouwelijke deelneemster Goloebjeva.
"De topspelers worden onvoldoende beschermd in de huidige opzet", klaagt Wiersma. "In Ivoorkust deden wel veertig spelers mee van wie de meeste niet op een WK thuishoren. Het systeem met groepen slaat nergens op, als die formule wordt gehandhaafd doe ik niet meer mee. Ik sta niet alleen in die kritiek. Zelfs Rob Clerc, die toch tweede werd in Ivoorkust, had moeite met het systeem. Ook bij het schaken kon iedereen een maand lang meedoen om de wereldtitel, ik vind dat niet geloofwaardig."
Wiersma hoopt binnenkort zijn variant op het WK te presenteren. "Zonder dat ik zoals Kasparov een nieuwe bond wil oprichten, want daar komt heel veel bij kijken. Natuurlijk heb ik wel eens met die gedachte gespeeld. Maar ik vind ook weer niet dat alleen enkele toppers het voor het zeggen moeten hebben. Waar het mij om gaat is een wereldkampioenschap te ontwerpen dat ook commercieel aantrekkelijk is." Het idee is simpel. Zet de beste twaalf dammers van de wereldranglijst bij elkaar en iedereen begrijpt dat de winnaar zich in theorie wereldkampioen zou mogen noemen.
Wiersma: "Ik noem mijn toernooi bewust geen WK, maar een toptoernooi voor de wereldtop. Ik heb wel de garantie dat alle topspelers, waaronder Tsjizjov, Schwarzmann, Valneris, Sijbrands, Clerc, enkele Afrikanen en ik, zullen deelnemen. Ik kan slechts een tipje van de sluier oplichten, maar dit toernooi zal nog dit jaar plaatsvinden. Je kunt het prijzengeld nog niet vergelijken met de bedragen die in het schaken omgaan. Het dammen kent geen steenrijke voorzitter als FIDE-president Iljoemzjinov. Maar als mijn toernooi een succes wordt en tot een alternatief WK kan uitgroeien, heb ik daar uiteraard geen problemen mee. Al is het storend dat zo'n initiatief moet komen van een speler die daar eigenlijk helemaal geen tijd voor heeft."
Revolutionair aan het dambord
Door Robèrt Misset
Bij zijn rentree op het Nederlands kampioenschap dammen ontsnapte Harm Wiersma aan een nederlaag tegen Johan Krajenbrink. Achter de schermen werkt de 43-jarige Fries aan een veel grotere missie: de organisatie van een alternatief WK.
Zijn mobiele telefoon piept nog net niet tijdens de partijen, maar dammer Harm Wiersma lijkt altijd tijd te kort te komen. De rusteloosheid straalde ook uit zijn ogen toen hij een uur te laat het Oranjehotel in Leeuwarden binnenrende. Een bouwproject, een gast die veel aandacht vraagt en tussendoor ook nog het NK in Hoogezand-Sappemeer, waar alle ogen zaterdag op hem waren gericht. Geen wonder eigenlijk dat Wiersma bij zijn rentree op eieren moest lopen om een blamage tegen Johan Krajenbrink te voorkomen.
Gastcommentator Ton Sijbrands voorspelde tijdens het middenspel dat zijn oude rivaal alleen nog op remise mocht hopen. "Maar Harm heeft in dit soort standen wel vaker kans gezien nog te ontsnappen." Dat gebeurde dan ook en gisteren had de zesvoudig wereldkampioen geen kind aan debutant Alex Mathijsen, waardoor hij één punt achter koploper Gérard Jansen staat. Eindelijk kan Wiersma zich weer geheel concentreren op zijn oorspronkelijke beroep, want de afgelopen jaren had hij zich voornamelijk als zakenman gemanifesteerd. Vier jaar geleden combineerde Wiersma het eerste deel van zijn tweekamp met titelhouder Tsjizjov in Rusland met de handel. Zo moest de damgrootmeester even bellen om één miljoen flessen wodka uit de haven van Riga los te krijgen en exporteerde hij afgekeurde gokautomaten naar Moskou waar ze op menig metrostation zijn geïnstalleerd. Wiersma heeft die activiteiten nu op een laag pitje gezet. "Omdat ik het dammen er op een gegeven ogenblik maar een beetje bij deed en dat kon onmogelijk de bedoeling zijn."
Hoewel ook Wiersma ontdekte dat Moskou momenteel veel weg heeft van het Chicago uit de jaren twintig waar de miljoenen voor het oprapen liggen, dreigde hij ook verstrikt te raken in de bureaucratie. "Van de mafia heb ik in elk geval weinig last gehad. Wel van de ondoorzichtige regelgeving, de douane en noem maar op. Die zaken kostten me te veel energie." Hij vond in Rusland wel zijn nieuwe liefde. Wiersma: "De mentaliteit van de mensen in het Oostblok heeft me altijd aangetrokken. Het zijn niet zulke druktemakers als de Amerikanen. De Russen hebben charisma, gevoel voor cultuur én historisch besef. Daarom heb ik in het verleden ook graag in Rusland gespeeld."
Nu komt hij er nog zelden. Sinds zijn ongeluk in 1996 heeft Wiersma zijn werkterrein afgebakend. De sportman wint het nu weer van de zakenman. Twee jaar geleden werd hij plotseling onwel, zakte in elkaar en kwam zo ongelukkig terecht dat hij er een schedelbasisfractuur aan overhield. Wiersma: "Het was in feite een onbenullig incident. Ik had iets verkeerds gegeten en ik werd beroerd. Ik kwam zo hard op mijn kop terecht dat de revalidatie bijna twee jaar heeft geduurd. Ik functioneer pas sinds kort weer voor honderd procent. Zelfs mijn karakter is door het ongeluk veranderd, dat was een bizarre ervaring."
Soms herkende Wiersma zichzelf niet meer. "De neuroloog had me al gewaarschuwd. Ik reageerde feller en scherper dan ik van mezelf gewend was. Ik was voortdurend met mezelf in debat. Als ik ergens kwaad om werd, vroeg ik me af of dat voor dat ongeval ook zou zijn gebeurd. Tegelijkertijd heb ik een scherper oog gekregen voor mijn omgeving. Een barst in je kop is niet bevorderlijk voor het dammen. Toch heb ik het idee dat ik de beschikking heb gekregen over een tweede bewustzijn. Ik ben benieuwd of mijn spel er een nieuwe dimensie door kan krijgen."
Maar of Wiersma het dammen ooit een beter imago kan bezorgen? Blijft zijn sport niet het stiefkind van het schaken? Om zijn beroep een professioneel aanzien te geven, onderstreept de bondscoach vooral zijn marktwaarde. "Dammen mag van mij best elitair zijn en voor exclusiviteit moet worden betaald", zegt Wiersma. "Daarom heb ik bij de bond ook startgeld bedongen alvorens me beschikbaar te stellen voor het NK. Het grote publiek denkt helaas nog steeds dat dammen een spelletje is, een beetje schuiven met die stenen. De diepgang van het damspel gaat aan de meeste mensen voorbij."
Zo vreemd is dat ook niet in een sport die wordt ondermijnd door de geringe winstmarges. Wiersma, instemmend: "Misschien is het spel wel zo ondoorgrondelijk dat zelfs de weg naar de overwinning bijna niet te vinden is. Zeker aan de top zijn de niveauverschillen zo klein dat remises vaak onvermijdelijk zijn. Nou en? Sinds wanneer is een gelijkspel minderwaardig? Het is dus onze taak de schoonheid van een remise uit te leggen. Je moet voorzichtig zijn met het invoeren van nieuwe spelregels."
Die nieuwlichterij doet hem huiveren. "Ook dammers spelen al sets in plaats van partijen en er is zelfs gedacht aan het toekennen van bonuspunten voor het behalen van een dam", zegt hij, bijna verontwaardigd. "Maar ik vind dat een versneld speeltempo niet tot excessen mag leiden. Het is toch bespottelijk dat een wereldtitel schaken wordt beslist in vluggertjes van vijf minuten? Ik kan een dergelijk WK niet serieus nemen. De schaakgrootmeesters hebben zich wel erg snel neergelegd bij dit potsierlijke concept, omdat ze vorstelijk kregen betaald. Maar het is een gevaarlijke tendens dat de sponsor tevens bepaalt welke spelregels worden gehanteerd. Straks heeft een bokser zijn partij pas verloren als hij dood neervalt, omdat de geldschieters dat het leukste vinden."
Hoewel Wiersma zich verzet tegen een te grote invloed van de commercie is het zakenleven zijn onmisbare partner in de door hem ontworpen revolutie. Zij het een fluwelen revolutie waarvan vooral de elite moet profiteren. Wiersma droomt van een alternatief voor het huidige wereldkampioenschap, omdat hij niet langer wenst te worden omringd door krullenjongens of notoire remiseschuivers. Twee jaar geleden sneuvelde de zesvoudig wereldkampioen op het WK in Ivoorkust al in de voorronde en verloor hij zelfs van de enige vrouwelijke deelneemster Goloebjeva.
"De topspelers worden onvoldoende beschermd in de huidige opzet", klaagt Wiersma. "In Ivoorkust deden wel veertig spelers mee van wie de meeste niet op een WK thuishoren. Het systeem met groepen slaat nergens op, als die formule wordt gehandhaafd doe ik niet meer mee. Ik sta niet alleen in die kritiek. Zelfs Rob Clerc, die toch tweede werd in Ivoorkust, had moeite met het systeem. Ook bij het schaken kon iedereen een maand lang meedoen om de wereldtitel, ik vind dat niet geloofwaardig."
Wiersma hoopt binnenkort zijn variant op het WK te presenteren. "Zonder dat ik zoals Kasparov een nieuwe bond wil oprichten, want daar komt heel veel bij kijken. Natuurlijk heb ik wel eens met die gedachte gespeeld. Maar ik vind ook weer niet dat alleen enkele toppers het voor het zeggen moeten hebben. Waar het mij om gaat is een wereldkampioenschap te ontwerpen dat ook commercieel aantrekkelijk is." Het idee is simpel. Zet de beste twaalf dammers van de wereldranglijst bij elkaar en iedereen begrijpt dat de winnaar zich in theorie wereldkampioen zou mogen noemen.
Wiersma: "Ik noem mijn toernooi bewust geen WK, maar een toptoernooi voor de wereldtop. Ik heb wel de garantie dat alle topspelers, waaronder Tsjizjov, Schwarzmann, Valneris, Sijbrands, Clerc, enkele Afrikanen en ik, zullen deelnemen. Ik kan slechts een tipje van de sluier oplichten, maar dit toernooi zal nog dit jaar plaatsvinden. Je kunt het prijzengeld nog niet vergelijken met de bedragen die in het schaken omgaan. Het dammen kent geen steenrijke voorzitter als FIDE-president Iljoemzjinov. Maar als mijn toernooi een succes wordt en tot een alternatief WK kan uitgroeien, heb ik daar uiteraard geen problemen mee. Al is het storend dat zo'n initiatief moet komen van een speler die daar eigenlijk helemaal geen tijd voor heeft."
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad, 30 april 2003
Ton Sijbrands na elf jaar terug bij WK dammen
`Die nachtmerries zullen wel weer komen'
Door Pieter de Vries
MUIDEN, 30 APRIL. Ton Sijbrands (53) maakt vrijdag na elf jaar zijn rentree bij het WK dammen in Zwartsluis. Hij is bang voor de tijdsdruk en zijn gebrek aan wedstrijdritme. ,,Vaak zit ik te lang te dubben.''
Door de deelname van de kersverse Russische wereldkampioen Alexander Georgiev én vijf voormalige wereldkampioenen wordt het wereldkampioenschap dammen in Zwartsluis (1 tot en met 23 mei) betiteld als het `sterkst bezette toernooi uit de geschiedenis'. Grote vraag is of negenvoudig wereldkampioen Tsjizjov zich revancheert voor de in maart verloren tweekamp om de wereldtitel tegen zijn landgenoot Georgiev. Het Nederlandse publiek is benieuwd naar het optreden van Ton Sijbrands, die na elf jaar zijn rentree maakt op een WK. Aan de tweevoudig wereldkampioen is een sponsorplaats toegewezen.
De verwachtingen zijn hoog gespannen sinds Nederlands meest illustere dammer in december het wereldrecord blind simultaan dammen tegen 22 nationale subtoppers verbeterde. Sijbrands wist zonder hulp van borden of notaties 17 partijen `uit zijn hoofd' te winnen en vijfmaal remise te spelen. Een prestatie die alom respect afdwong. ,,Ik ben er heel trots op. Maar het zegt niets over mijn eventuele prestaties op dit WK, ben ik bang. Veel Nederlandse dammers ontlenen hoge verwachtingen aan dat record, ik moet hen teleurstellen. Bij dit WK spelen heel andere aspecten een rol'', relativeert `analyticus' Sijbrands in een restaurant in zijn woonplaats Muiden, tegenover de Oude Zeesluis.
Hij doelt op de spanning en tijdsdruk tijdens grote toernooien waarmee hij in het verleden grote moeite had. De geboren Amsterdammer won op jonge leeftijd vijf nationale, vier Europese en twee wereldtitels. Voor Sijbrands leek een glanzende damcarrière weggelegd. Maar hij was niet langer bereid `de stress rond wedstrijden op de koop toe te nemen'. ,,Ik voelde me niet prettig door die spanning. Een goed ijkpunt is mijn jaarlijkse uitstapje naar de Matthäus Passion van Bach. Als ik daar niet van kan genieten zonder het volgende toernooi in mijn achterhoofd te hebben, zit het niet goed.''
Van 1973 tot 1988 hield hij zich daarom verre van het wedstrijdcircuit en maakte hij furore als publicist en analyticus. Na elf jaar afwezigheid op het hoogste toneel - in 1988, 1990 en 1992 eindigde Sijbrands als gedeeld tweede op het WK - moet nu blijken of hij bestand is tegen de druk. ,,Het beslisproces kost me veel tijd. Vaak zit ik te lang te dubben'', erkent hij.
Sijbrands, door de organisatie bestempeld als de belangrijkste Nederlandse titelkandidaat, laat zich niet verleiden tot uitspraken over zijn kansen. ,,Ik heb absoluut geen idee wat ik moet verwachten. Dit is een dermate sterk bezet toernooi dat de uitkomst totaal onvoorspelbaar is. Ik zie alle spelers uit de voormalige Sovjet-Unie als kanshebbers. Maar de Nederlanders (Clerc, Jansen en Thijssen, red.) zijn ook niet kansloos. Zelf vrees ik mijn gebrek aan wedstrijdritme. En naarmate de jaren gaan tellen, wordt je geest minder scherp'', houdt hij, zoals wel vaker, vele slagen om de arm.
Sijbrands heeft zich minder intensief voorbereid op dit toernooi dan op het Europees kampioenschap in Hoogezand, waar hij in 1999 als tweede eindigde. ,,Ik wil waken voor overconcentratie. Wel heb ik deze week een paar trainingspartijen gespeeld.'' Hij hoopt dat zijn bestudering van het spel van de andere topdammers, zijn theoretische kennis en zijn talent compensatie bieden voor de bescheiden voorbereiding.
Een week voor aanvang van het toernooi oogt hij met een sigaartje in de hand tamelijk ontspannen. Naarmate de eerste wedstrijdronde (vrijdag) nadert, gaan de zenuwen hem parten spelen. ,,Voor de blind simultaan heb ik nog nachtmerries gehad. Die zullen nu ook wel weer komen'', voorspelt Sijbrands, die in het verleden tijdens grote toernooien last had van faalangst.
Hij zegt zich niet te schamen. ,,Die faalangst houd je altijd. Zeker als je ouder wordt en weet wat er allemaal mis kan gaan. Vroeger speelde ik veel sneller, nu twijfel ik langer bij zetten. Ik ben een bewonderaar van Jacques Brel. Die was bloednerveus voor een optreden. Volgens hem waren mensen die geen angst kenden gevaarlijke gekken die ogenblikkelijk opgesloten moesten worden'', glimlacht Sijbrands, die het eens is met de Belgische chansonnier.
Ondanks het besef dat zijn deelname aan het WK een onzekere sprong in het diepe betekent, heeft Sijbrands zich toch laten strikken. ,,Wat voor mij heel zwaar woog, was dat het WK in Nederland wordt gespeeld'', doelt hij op het slecht georganiseerde WK in Moskou (2000), dat pas in 2001 werd gespeeld. Evenals landgenoot Harm Wiersma deed Sijbrands niet mee aan dit toernooi. ,,De Nederlanders moesten zelfs de tijdklokken, borden en stukken meenemen in het vliegtuig. Ik had geen zin in die chaos in Rusland.''
Een goede organisatie en de verzekering van een prijzenpot deden Sijbrands besluiten in Zwartsluis wel mee te doen. Hij kan niet ontkennen dat de sportieve eer - nog nooit streed zo'n sterk deelnemersveld om de wereldtitel - ook een belangrijke rol heeft gespeeld. ,,Eerzucht heb ik nog wel. Ik ben er een paar keer heel dichtbij geweest. In 1990 heb ik op dramatische wijze de titel net gemist in een tweekamp met Tsjizjov. Ik had de hele match een voorsprong, tot de achttiende partij.''
Voor Sijbrands valt er dus nog het een en ander recht te zetten op dit WK. ,,Een titel zou me echt wel wat doen. Ik heb namelijk een abonnement op de tweede plaats'', weet de voetballiefhebber die als tienjarige een seizoen bij de welpen van Ajax speelde. In het zicht van de haven stranden, wat Sijbrands in zijn damloopbaan meermaals overkwam, doet hem denken aan het Nederlands voetbalelftal in de jaren '70. ,,Denk aan de bal van Rensenbrink tegen de paal, net voor tijd (verloren WK-finale tegen Argentinië in 1978, red.). Of de verloren finale van 1974. Ik ken dat gevoel goed.''
Of hij in de toekomst weer bezwijkt voor de verleiding om mee te doen op het allerhoogste niveau betwijfelt Sijbrands. Analyses en beschouwingen zijn meer zijn handelsmerk geworden dan spelen op grote toernooien. ,,In principe is dit eenmalig. Maar ik heb wel vaker gedacht dat ik mijn laatste toernooi speelde. Zeg dus nooit `nooit'. Maar ik beschouw het schrijven en publiceren over dammen als mijn voornaamste bezigheid. Dat loopt als een rode draad door mijn damleven.''
Ton Sijbrands na elf jaar terug bij WK dammen
`Die nachtmerries zullen wel weer komen'
Door Pieter de Vries
MUIDEN, 30 APRIL. Ton Sijbrands (53) maakt vrijdag na elf jaar zijn rentree bij het WK dammen in Zwartsluis. Hij is bang voor de tijdsdruk en zijn gebrek aan wedstrijdritme. ,,Vaak zit ik te lang te dubben.''
Door de deelname van de kersverse Russische wereldkampioen Alexander Georgiev én vijf voormalige wereldkampioenen wordt het wereldkampioenschap dammen in Zwartsluis (1 tot en met 23 mei) betiteld als het `sterkst bezette toernooi uit de geschiedenis'. Grote vraag is of negenvoudig wereldkampioen Tsjizjov zich revancheert voor de in maart verloren tweekamp om de wereldtitel tegen zijn landgenoot Georgiev. Het Nederlandse publiek is benieuwd naar het optreden van Ton Sijbrands, die na elf jaar zijn rentree maakt op een WK. Aan de tweevoudig wereldkampioen is een sponsorplaats toegewezen.
De verwachtingen zijn hoog gespannen sinds Nederlands meest illustere dammer in december het wereldrecord blind simultaan dammen tegen 22 nationale subtoppers verbeterde. Sijbrands wist zonder hulp van borden of notaties 17 partijen `uit zijn hoofd' te winnen en vijfmaal remise te spelen. Een prestatie die alom respect afdwong. ,,Ik ben er heel trots op. Maar het zegt niets over mijn eventuele prestaties op dit WK, ben ik bang. Veel Nederlandse dammers ontlenen hoge verwachtingen aan dat record, ik moet hen teleurstellen. Bij dit WK spelen heel andere aspecten een rol'', relativeert `analyticus' Sijbrands in een restaurant in zijn woonplaats Muiden, tegenover de Oude Zeesluis.
Hij doelt op de spanning en tijdsdruk tijdens grote toernooien waarmee hij in het verleden grote moeite had. De geboren Amsterdammer won op jonge leeftijd vijf nationale, vier Europese en twee wereldtitels. Voor Sijbrands leek een glanzende damcarrière weggelegd. Maar hij was niet langer bereid `de stress rond wedstrijden op de koop toe te nemen'. ,,Ik voelde me niet prettig door die spanning. Een goed ijkpunt is mijn jaarlijkse uitstapje naar de Matthäus Passion van Bach. Als ik daar niet van kan genieten zonder het volgende toernooi in mijn achterhoofd te hebben, zit het niet goed.''
Van 1973 tot 1988 hield hij zich daarom verre van het wedstrijdcircuit en maakte hij furore als publicist en analyticus. Na elf jaar afwezigheid op het hoogste toneel - in 1988, 1990 en 1992 eindigde Sijbrands als gedeeld tweede op het WK - moet nu blijken of hij bestand is tegen de druk. ,,Het beslisproces kost me veel tijd. Vaak zit ik te lang te dubben'', erkent hij.
Sijbrands, door de organisatie bestempeld als de belangrijkste Nederlandse titelkandidaat, laat zich niet verleiden tot uitspraken over zijn kansen. ,,Ik heb absoluut geen idee wat ik moet verwachten. Dit is een dermate sterk bezet toernooi dat de uitkomst totaal onvoorspelbaar is. Ik zie alle spelers uit de voormalige Sovjet-Unie als kanshebbers. Maar de Nederlanders (Clerc, Jansen en Thijssen, red.) zijn ook niet kansloos. Zelf vrees ik mijn gebrek aan wedstrijdritme. En naarmate de jaren gaan tellen, wordt je geest minder scherp'', houdt hij, zoals wel vaker, vele slagen om de arm.
Sijbrands heeft zich minder intensief voorbereid op dit toernooi dan op het Europees kampioenschap in Hoogezand, waar hij in 1999 als tweede eindigde. ,,Ik wil waken voor overconcentratie. Wel heb ik deze week een paar trainingspartijen gespeeld.'' Hij hoopt dat zijn bestudering van het spel van de andere topdammers, zijn theoretische kennis en zijn talent compensatie bieden voor de bescheiden voorbereiding.
Een week voor aanvang van het toernooi oogt hij met een sigaartje in de hand tamelijk ontspannen. Naarmate de eerste wedstrijdronde (vrijdag) nadert, gaan de zenuwen hem parten spelen. ,,Voor de blind simultaan heb ik nog nachtmerries gehad. Die zullen nu ook wel weer komen'', voorspelt Sijbrands, die in het verleden tijdens grote toernooien last had van faalangst.
Hij zegt zich niet te schamen. ,,Die faalangst houd je altijd. Zeker als je ouder wordt en weet wat er allemaal mis kan gaan. Vroeger speelde ik veel sneller, nu twijfel ik langer bij zetten. Ik ben een bewonderaar van Jacques Brel. Die was bloednerveus voor een optreden. Volgens hem waren mensen die geen angst kenden gevaarlijke gekken die ogenblikkelijk opgesloten moesten worden'', glimlacht Sijbrands, die het eens is met de Belgische chansonnier.
Ondanks het besef dat zijn deelname aan het WK een onzekere sprong in het diepe betekent, heeft Sijbrands zich toch laten strikken. ,,Wat voor mij heel zwaar woog, was dat het WK in Nederland wordt gespeeld'', doelt hij op het slecht georganiseerde WK in Moskou (2000), dat pas in 2001 werd gespeeld. Evenals landgenoot Harm Wiersma deed Sijbrands niet mee aan dit toernooi. ,,De Nederlanders moesten zelfs de tijdklokken, borden en stukken meenemen in het vliegtuig. Ik had geen zin in die chaos in Rusland.''
Een goede organisatie en de verzekering van een prijzenpot deden Sijbrands besluiten in Zwartsluis wel mee te doen. Hij kan niet ontkennen dat de sportieve eer - nog nooit streed zo'n sterk deelnemersveld om de wereldtitel - ook een belangrijke rol heeft gespeeld. ,,Eerzucht heb ik nog wel. Ik ben er een paar keer heel dichtbij geweest. In 1990 heb ik op dramatische wijze de titel net gemist in een tweekamp met Tsjizjov. Ik had de hele match een voorsprong, tot de achttiende partij.''
Voor Sijbrands valt er dus nog het een en ander recht te zetten op dit WK. ,,Een titel zou me echt wel wat doen. Ik heb namelijk een abonnement op de tweede plaats'', weet de voetballiefhebber die als tienjarige een seizoen bij de welpen van Ajax speelde. In het zicht van de haven stranden, wat Sijbrands in zijn damloopbaan meermaals overkwam, doet hem denken aan het Nederlands voetbalelftal in de jaren '70. ,,Denk aan de bal van Rensenbrink tegen de paal, net voor tijd (verloren WK-finale tegen Argentinië in 1978, red.). Of de verloren finale van 1974. Ik ken dat gevoel goed.''
Of hij in de toekomst weer bezwijkt voor de verleiding om mee te doen op het allerhoogste niveau betwijfelt Sijbrands. Analyses en beschouwingen zijn meer zijn handelsmerk geworden dan spelen op grote toernooien. ,,In principe is dit eenmalig. Maar ik heb wel vaker gedacht dat ik mijn laatste toernooi speelde. Zeg dus nooit `nooit'. Maar ik beschouw het schrijven en publiceren over dammen als mijn voornaamste bezigheid. Dat loopt als een rode draad door mijn damleven.''
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656470943.png">
TON SIJBRANDS - GEERT VAN DIJK,
BRINTATOERNOOI 1969
STAND NA 35...8-12
Andreas Kuyken in de Haagse Post van 29 december 1971 [partij 104 in Ton Sijbrands, dammer]:
36.28-23! 17x19 37.26x8 13-18
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656478166.png">
38.32-28!!!
Wie tot op dit moment de originaliteit van deze partij meent te moeten aanvechten, zal bij het naspelen van het schitterende verloop van jaloezie verstommen. Hoe kan men vermoeden dat wit met een schijf minder nog magistraal gaat winnen? In plaats van het schijnoffer geeft 8-3 na [2-8] etc. niet meer dan remise, terwijl zwart
29-23 en 8-3 met (25-30! 24-29 20x29 18-22 beantwoordt.
38...2x13 39.38-32 11-17 40.36-31
Zeer terecht laat Sijbrands 32-27 achterwege, omdat dezelfde afwikkeling als in de partij - dus (17-22 25-30 19-23) etc. waarschijnlijk remise geeft.
Het getuigt van Sijbrands' buitengewoon knappe taxatievermogen, dat hij deze afwikkeling, die met de schijven 36 op 26 en 6 op 16 wèl winnend is, eerst twee zetten later uitlokt.
40...6-11 41.32-27 11-16 42.31-26 17-22 43.28x17 25-30
44.34x25 19-23 45.39-34! 24-30 46.44-39 35x44 47.39x50 30x28
48.17-12! 23x34 49.12x32 20-24 50.26-21 24-29 51.21-17 15-20
52.32-28! 20-24 53.28-22! 24-30 54.17-12! 14-20 55.25x14 13-19
56.14x23 29x7 57.22-17! 30-35 58.17-11 7-12 59.11-6 34-40
60.6-1 40-45 61.1x29 35-40 62.29-33
en zwart gaf op.
Er is een tijd geweest, toen de 'soul-music' nog niet in de commerciële consumptiesfeer getrokken was maar nog echt leefde, dat men al 'high' werd louter en alleen van het luisteren ernaar. Tegenwoordig gebruikt men drugs; voor damliefhebbers echter zijn er altijd de in hun rechtlijnigheid geperfectioneerde Sijbrands-partijen."
Andreas Kuyken
TON SIJBRANDS - GEERT VAN DIJK,
BRINTATOERNOOI 1969
STAND NA 35...8-12
Andreas Kuyken in de Haagse Post van 29 december 1971 [partij 104 in Ton Sijbrands, dammer]:
36.28-23! 17x19 37.26x8 13-18
<img src="http://fmjd.org/dias/save/10656478166.png">
38.32-28!!!
Wie tot op dit moment de originaliteit van deze partij meent te moeten aanvechten, zal bij het naspelen van het schitterende verloop van jaloezie verstommen. Hoe kan men vermoeden dat wit met een schijf minder nog magistraal gaat winnen? In plaats van het schijnoffer geeft 8-3 na [2-8] etc. niet meer dan remise, terwijl zwart
29-23 en 8-3 met (25-30! 24-29 20x29 18-22 beantwoordt.
38...2x13 39.38-32 11-17 40.36-31
Zeer terecht laat Sijbrands 32-27 achterwege, omdat dezelfde afwikkeling als in de partij - dus (17-22 25-30 19-23) etc. waarschijnlijk remise geeft.
Het getuigt van Sijbrands' buitengewoon knappe taxatievermogen, dat hij deze afwikkeling, die met de schijven 36 op 26 en 6 op 16 wèl winnend is, eerst twee zetten later uitlokt.
40...6-11 41.32-27 11-16 42.31-26 17-22 43.28x17 25-30
44.34x25 19-23 45.39-34! 24-30 46.44-39 35x44 47.39x50 30x28
48.17-12! 23x34 49.12x32 20-24 50.26-21 24-29 51.21-17 15-20
52.32-28! 20-24 53.28-22! 24-30 54.17-12! 14-20 55.25x14 13-19
56.14x23 29x7 57.22-17! 30-35 58.17-11 7-12 59.11-6 34-40
60.6-1 40-45 61.1x29 35-40 62.29-33
en zwart gaf op.
Er is een tijd geweest, toen de 'soul-music' nog niet in de commerciële consumptiesfeer getrokken was maar nog echt leefde, dat men al 'high' werd louter en alleen van het luisteren ernaar. Tegenwoordig gebruikt men drugs; voor damliefhebbers echter zijn er altijd de in hun rechtlijnigheid geperfectioneerde Sijbrands-partijen."
Andreas Kuyken
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad 18-09-1999
Meesterbrein werkt als vanouds
Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
HOOGEZAND, 18 SEPT. Ton Sijbrands is blikvanger bij het Europees kampioen- schap dammen in Hooge- zand. De 49-jarige speler heeft meer bedenktijd nodig dan voorheen, maar staat na tien ronden op de gedeelde eerste plaats.
In de woonplaats van de olympische schaatskampioene Marianne Timmer zetelt een gemeentehuis dat in Legoland geen gek figuur zou slaan. De witte blokkendoos lijkt geschapen voor de damsport met z'n stoffige imago. De wandelgangen vormen een labyrint waarin het eenvoudig verdwalen is. De raadszaal blijkt pas na een lange zoektocht te traceren. De hoogste ambtenaren van Hoogezand legen hun broodtrommel. De beste dammers van Europa zijn in gepeins verzonken.
De sfeer is ontspannen en vriendschappelijk. De meeste spelers logeren in een hotel in Stadskanaal. Alleen Ton Sijbrands en Harm Wiersma hebben voor afzondering gekozen. Wiersma rijdt bijna elke avond naar zijn woonplaats Leeuwarden. Sijbrands zetelt in zijn vaste vakantieverblijf in het Drentse dorp Zeegse. Hij wordt vergezeld door een nieuwe levenspartner die hem na zijn scheiding op de been heeft geholpen. Sijbrands spreekt over een nieuwe fase in zijn privéleven die medebepalend is geweest voor zijn zoveelste terugkeer op het hoogste niveau.
De drie Nederlandse deelnemers lopen voor aanvang van de partijen kriskras door de speelzaal. Rob Clerc schudt de hand van Wiersma, met wie hij afgelopen week nog naar de bioscoop is geweest. Wiersma viel tijdens de film in slaap en maakt nog steeds een dromerige indruk. ,,Ik ben te veel bezig met andere zaken'', verklaart de zakenman die elke dag een artikel in De Telegraaf schrijft. ,,Ik heb weinig nachtrust, maar dat kan ook goed uitpakken. Gisteren had ik een bepaald soort scherpte die mij goed van pas kwam.''
Voor aanvang van de negende speelronde maakt Wiersma een joviaal gebaar naar Sijbrands. Maar Clerc en Sijbrands keuren elkaar geen blik waardig. Ze koesteren een oude vete die Sijbrands ,,in mijn graf wil meenemen''. Clerc noemt het ,,een uitstekend idee'' en acht een poging tot verzoening gedoemd te mislukken. ,,Wie moet wat bijleggen? Dat wordt een discussie zonder eind'', verwacht Clerc. Hij noemt Sijbrands ,,een introverte figuur met verschijnselen van paranoia''. Sijbrands weigert de naam van zijn aartsvijand uit te spreken. ,,Ik wil niets over hem zeggen'', verduidelijkt hij zijn standpunt.
Afgelopen week zaten beide dammers voor het eerst sinds jaren tegenover elkaar. Clerc speelt twintig jaar zonder tussenpozen op de grote toernooien. Hij is een internationale subtopper die triomfen vierde op nationaal niveau. Sijbrands was in de jaren zestig net als Wiersma een wonderkind met een encyclopedisch geheugen. Sijbrands behaalde vier Europese titels en twee wereldtitels. Hij is de `Heintje Davids' van de damsport. Hij nam twee keer afscheid en maakte even vaak een rentree. Zijn recente terugkeer was mede ingegeven door de gastvrijheid van de organisatie. De wethouder van de gemeente Hoogezand-Sappemeer bracht Sijbrands hoogstpersoonlijk naar het station.
,,Voor de damsport is het mooi dat een speler van zijn kaliber aan zulke evenementen deelneemt'', erkent Clerc. Wiersma is dezelfde mening toegedaan en roemt het ,,analytisch vermogen'' van Sijbrands. ,,Ik speel misschien frivoler dan Ton. Al zijn zetten hebben een eigen verhaal.'' De drie onderlinge partijen in Hoogezand eindigden in remise. Volgens de betrokkenen waren het geen verplichte vluggertjes. ,,Er stond een hoop prestige op het spel'', zegt Wiersma. ,,De klok kon meteen in werking, want we hebben elkaar natuurlijk geen hand gegeven. Het was leuk om te zien dat Sijbrands ook nerveus was'', glimlacht Clerc.
Volgens Clerc is de ruzie met Sijbrands ontstaan bij het WK in 1976, toen hij het spel van Wiersma als creatiever bestempelde dan het spel van Sijbrands. Bij de eerstvolgende ontmoeting weigerde Sijbrands de hand van Clerc te schudden. Na een verzoenend gebaar van Sijbrands reageerde Clerc op rancuneuze wijze. Jaren later werd Clerc door Sijbrands ,,een onsportieve speler'' genoemd die opzettelijk partijen tegen derden verloor om zijn rivaal een hak te zetten. Clerc lacht om het verwijt van Sijbrands. ,,Ik weet wie het zegt. Ik kan me ook nog wel een toernooi herinneren waarin hij heel eenvoudig won van een speler met wie hij daarvóór in training was geweest.''
Sijbrands bewaart goede herinneringen aan Hoogezand, dat in de jaren zestig bekend stond als het Nederlandse dammekka. Sijbrands maakte op veertienjarige leeftijd furore bij het Brinta-toernooi in Hoogezand. Hij speelde daar in 1963 voor het eerst tegen Wiersma, die vier jaar jonger was en nauwelijks boven de tafel van het dambord uitstak.
Beide spelers tilden de damsport in de jaren zeventig en tachtig naar een hoger plan. ,,Wij hebben destijds een trend gezet en baanbrekend werk verricht'', meent Wiersma. ,,Daar plukken de jongere spelers nog steeds de vruchten van. Ik teer nu op mijn ervaring. Maar ik heb tegelijktijd moeite met de motivatie. Daarom overweeg ik een rustpauze. Ik ben een studie economie begonnen en twijfel hevig aan het vervolg van mijn carrière.''
Sijbrands is positief verrast door zijn huidige spel. Ondanks de toegenomen concurrentie - als gevolg van de sterke spelers uit de voormalige Sovjet-Unie die nu onder een andere vlag in grotere aantallen mogen deelnemen - handhaaft hij zich schijnbaar moeiteloos aan de kop van de ranglijst. Maar de schijn bedriegt, meent Sijbrands. ,,Elke winstpartij kan de laatste zijn en de euforie temperen. Ik heb ook meer bedenktijd nodig dan vroeger. Het weifelen breng mij vaak in tijdnood.''
Sijbrands' sportieve toekomst is ongewis. Hij kan zich in Hoogezand plaatsen voor het WK. Maar die gedachte komt niet in hem op. ,,Ik weet niet hoe mijn toekomst eruit ziet. Laat staan dat ik mijn plannen in de openbaarheid kan brengen.''
Meesterbrein werkt als vanouds
Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
HOOGEZAND, 18 SEPT. Ton Sijbrands is blikvanger bij het Europees kampioen- schap dammen in Hooge- zand. De 49-jarige speler heeft meer bedenktijd nodig dan voorheen, maar staat na tien ronden op de gedeelde eerste plaats.
In de woonplaats van de olympische schaatskampioene Marianne Timmer zetelt een gemeentehuis dat in Legoland geen gek figuur zou slaan. De witte blokkendoos lijkt geschapen voor de damsport met z'n stoffige imago. De wandelgangen vormen een labyrint waarin het eenvoudig verdwalen is. De raadszaal blijkt pas na een lange zoektocht te traceren. De hoogste ambtenaren van Hoogezand legen hun broodtrommel. De beste dammers van Europa zijn in gepeins verzonken.
De sfeer is ontspannen en vriendschappelijk. De meeste spelers logeren in een hotel in Stadskanaal. Alleen Ton Sijbrands en Harm Wiersma hebben voor afzondering gekozen. Wiersma rijdt bijna elke avond naar zijn woonplaats Leeuwarden. Sijbrands zetelt in zijn vaste vakantieverblijf in het Drentse dorp Zeegse. Hij wordt vergezeld door een nieuwe levenspartner die hem na zijn scheiding op de been heeft geholpen. Sijbrands spreekt over een nieuwe fase in zijn privéleven die medebepalend is geweest voor zijn zoveelste terugkeer op het hoogste niveau.
De drie Nederlandse deelnemers lopen voor aanvang van de partijen kriskras door de speelzaal. Rob Clerc schudt de hand van Wiersma, met wie hij afgelopen week nog naar de bioscoop is geweest. Wiersma viel tijdens de film in slaap en maakt nog steeds een dromerige indruk. ,,Ik ben te veel bezig met andere zaken'', verklaart de zakenman die elke dag een artikel in De Telegraaf schrijft. ,,Ik heb weinig nachtrust, maar dat kan ook goed uitpakken. Gisteren had ik een bepaald soort scherpte die mij goed van pas kwam.''
Voor aanvang van de negende speelronde maakt Wiersma een joviaal gebaar naar Sijbrands. Maar Clerc en Sijbrands keuren elkaar geen blik waardig. Ze koesteren een oude vete die Sijbrands ,,in mijn graf wil meenemen''. Clerc noemt het ,,een uitstekend idee'' en acht een poging tot verzoening gedoemd te mislukken. ,,Wie moet wat bijleggen? Dat wordt een discussie zonder eind'', verwacht Clerc. Hij noemt Sijbrands ,,een introverte figuur met verschijnselen van paranoia''. Sijbrands weigert de naam van zijn aartsvijand uit te spreken. ,,Ik wil niets over hem zeggen'', verduidelijkt hij zijn standpunt.
Afgelopen week zaten beide dammers voor het eerst sinds jaren tegenover elkaar. Clerc speelt twintig jaar zonder tussenpozen op de grote toernooien. Hij is een internationale subtopper die triomfen vierde op nationaal niveau. Sijbrands was in de jaren zestig net als Wiersma een wonderkind met een encyclopedisch geheugen. Sijbrands behaalde vier Europese titels en twee wereldtitels. Hij is de `Heintje Davids' van de damsport. Hij nam twee keer afscheid en maakte even vaak een rentree. Zijn recente terugkeer was mede ingegeven door de gastvrijheid van de organisatie. De wethouder van de gemeente Hoogezand-Sappemeer bracht Sijbrands hoogstpersoonlijk naar het station.
,,Voor de damsport is het mooi dat een speler van zijn kaliber aan zulke evenementen deelneemt'', erkent Clerc. Wiersma is dezelfde mening toegedaan en roemt het ,,analytisch vermogen'' van Sijbrands. ,,Ik speel misschien frivoler dan Ton. Al zijn zetten hebben een eigen verhaal.'' De drie onderlinge partijen in Hoogezand eindigden in remise. Volgens de betrokkenen waren het geen verplichte vluggertjes. ,,Er stond een hoop prestige op het spel'', zegt Wiersma. ,,De klok kon meteen in werking, want we hebben elkaar natuurlijk geen hand gegeven. Het was leuk om te zien dat Sijbrands ook nerveus was'', glimlacht Clerc.
Volgens Clerc is de ruzie met Sijbrands ontstaan bij het WK in 1976, toen hij het spel van Wiersma als creatiever bestempelde dan het spel van Sijbrands. Bij de eerstvolgende ontmoeting weigerde Sijbrands de hand van Clerc te schudden. Na een verzoenend gebaar van Sijbrands reageerde Clerc op rancuneuze wijze. Jaren later werd Clerc door Sijbrands ,,een onsportieve speler'' genoemd die opzettelijk partijen tegen derden verloor om zijn rivaal een hak te zetten. Clerc lacht om het verwijt van Sijbrands. ,,Ik weet wie het zegt. Ik kan me ook nog wel een toernooi herinneren waarin hij heel eenvoudig won van een speler met wie hij daarvóór in training was geweest.''
Sijbrands bewaart goede herinneringen aan Hoogezand, dat in de jaren zestig bekend stond als het Nederlandse dammekka. Sijbrands maakte op veertienjarige leeftijd furore bij het Brinta-toernooi in Hoogezand. Hij speelde daar in 1963 voor het eerst tegen Wiersma, die vier jaar jonger was en nauwelijks boven de tafel van het dambord uitstak.
Beide spelers tilden de damsport in de jaren zeventig en tachtig naar een hoger plan. ,,Wij hebben destijds een trend gezet en baanbrekend werk verricht'', meent Wiersma. ,,Daar plukken de jongere spelers nog steeds de vruchten van. Ik teer nu op mijn ervaring. Maar ik heb tegelijktijd moeite met de motivatie. Daarom overweeg ik een rustpauze. Ik ben een studie economie begonnen en twijfel hevig aan het vervolg van mijn carrière.''
Sijbrands is positief verrast door zijn huidige spel. Ondanks de toegenomen concurrentie - als gevolg van de sterke spelers uit de voormalige Sovjet-Unie die nu onder een andere vlag in grotere aantallen mogen deelnemen - handhaaft hij zich schijnbaar moeiteloos aan de kop van de ranglijst. Maar de schijn bedriegt, meent Sijbrands. ,,Elke winstpartij kan de laatste zijn en de euforie temperen. Ik heb ook meer bedenktijd nodig dan vroeger. Het weifelen breng mij vaak in tijdnood.''
Sijbrands' sportieve toekomst is ongewis. Hij kan zich in Hoogezand plaatsen voor het WK. Maar die gedachte komt niet in hem op. ,,Ik weet niet hoe mijn toekomst eruit ziet. Laat staan dat ik mijn plannen in de openbaarheid kan brengen.''
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad 07-11-1994
'De vele remises hebben het dammen geen goed gedaan'
Door onze redacteur REMMELT OTTEN
De 29-jarige Rus Alexei Tsjizjov verdedigt de komende drie weken in Den Haag zijn wereldtitel dammen. Andere favorieten zijn de Nederlanders Harm Wiersma en Rob Clerc, de Wit-Rus Baljakin en de Rus Schwarzman. De twintig deelnemers spelen tot en met 27 november iedere dag vanaf 13.00 uur in de oude raadzaal aan de Javastraat. Vanaf 15.00 uur geeft Ton Sijbrands of Jannes van der Wal commentaar. Er zijn rustdagen op 11, 18 en 23 november. De eerste prijs is 15.000 gulden, nummer twee en drie krijgen respectievelijk 10.000 en 5.000 gulden. De overige deelnemers verdienen 250 gulden met iedere overwinning.
DEN HAAG, 7 NOV. In zes van de tien partijen uit de eerste ronde van het WK-dammen viel een beslissing. Het remise-percentage kwam daarmee uit op een bijzonder lage score van veertig procent. De Rus Alexei Tsjizjov, die in Den Haag zijn wereldtitel verdedigt, was gisteren een van de spelers die niet verder kwamen dan remise. Hij deelde het punt met de solide opererende Nederlander Rob Clerc. Toch is de verwachting dat uiteindelijk Tsjizjov in Den Haag de meeste zeges zal behalen.
Voor buitenstaanders is een dampartij op topniveau een synoniem voor remise. Dat is vooral te danken aan de laatste WK-match tussen Tsjizjov en Wiersma. Voor kenners zeer interessant, door buitenstaanders met achttien remises en twee overwinningen van Tsjizjov afgedaan als saai. "Eén remise kan nog", zegt Clerc. "Maar bij de tweede remise staat er in de krant al: 'weer remise'. Dat heeft het dammen bij het grote publiek geen goed gedaan."
Een mogelijke oorzaak is dat de remise-marge bij dammen groot is. Op een verder leeg bord zijn vier witte dammen nodig om één zwarte dam te vangen. Drie tegen één is niet te winnen. Maar dammers wijzen er op dat alleen de krachtsverschillen tussen de allerbeste spelers van de wereld zo klein zijn dat hun partijen regelmatig in remise eindigen. Op het WK, met een aantal zwakke broeders onder de twintig deelnemers, zal zeker dertig procent beslist worden. Schoolkinderen bijvoorbeeld spelen hooguit een op de honderd partijen remise.
Bijna iedere sport probeert de laatste jaren met regelwijzigingen het spel aantrekkelijker te maken. Zaterdag besloot het congres van de werelddambond (FMJD) de WK-cyclus te veranderen. Tot nu toe werden om het jaar een WK-toernooi en een match tussen de wereldkampioen en een uitdager gespeeld. Vanaf 1996 is dat om de twee jaar. Bovendien is de uitdager niet meer de nummer twee van het toernooi, maar komt er een systeem van kandidatenmatches dat is te vergelijken met dat bij schaken.
Daarnaast wil de dambond meer beslissingen forceren. De WK-match over twintig partijen wordt opgedeeld in vijf mini-matches van vier partijen, die eventueel eindigen in een tie-break met partijen in een versneld tempo. Winnaar is degene die drie mini-matches wint. De FMJD heeft ook besloten dat de wereldtoppers tijdens het WK pas tot remise mogen beslissen na de veertigste zet of nadat beide spelers anderhalf uur bedenktijd hebben gebruikt.
De meeste grootmeesters kunnen zich vinden in een groot deel van de wijzigingen. Alleen het remise-verbod vòòr de veertigste zet leidde tot grote ergernis. In sommige stellingen zit nu eenmaal geen spel meer. Dan is het onzinnig om topspelers door te laten spelen. "Het is alsof een bestuurder naast je bord komt staan en zegt: Doe een zet!", verwoordt Clerc zijn afkeur. "Dat kan pas als we per zet betaald zouden worden."
De regel om in de tie-breaks met een versneld tempo te spelen valt wel in goede aarde. De aard van het spel wordt niet aangetast, maar kortere bedenktijd leidt waarschijnlijk tot meer fouten en daarom tot meer beslissingen. In de toekomst zullen de reglementen wellicht nog verder aangepast kunnen worden. Hans Jansen, één van de vier Nederlandse deelnemers, is een voorstander van experimenten met een gewijzigde puntentelling. Hij wil bijvoorbeeld een eindstand van drie tegen één dam anders waarderen dan een volledig gelijke stand. "De remise-marge valt wel mee", zegt Jansen na enig nadenken. "Als je even een foutje maakt, verlies je nog. Maar het is ook een bepaalde esthetica. Voordeel en nadeel moeten vertaald kunnen worden in de uitslag."
Ook Rob Clerc pleit er voor dat zo'n alternatieve puntentelling binnenkort eens uitgeprobeerd wordt in een tweekamp. "De tie-break en zo'n telling zijn concessies aan het grote publiek. Maar dat is nodig om het toegankelijker te maken. Een sponsor heeft niets aan remises. En er zijn veel sponsors verdwenen. Vroeger waren er regelmatig invitatie-toernooien waar de topspelers tegen elkaar aantraden. Tegenwoordig zijn we vrijwel uitsluitend aangewezen op het wereldkampioenschap."
'De vele remises hebben het dammen geen goed gedaan'
Door onze redacteur REMMELT OTTEN
De 29-jarige Rus Alexei Tsjizjov verdedigt de komende drie weken in Den Haag zijn wereldtitel dammen. Andere favorieten zijn de Nederlanders Harm Wiersma en Rob Clerc, de Wit-Rus Baljakin en de Rus Schwarzman. De twintig deelnemers spelen tot en met 27 november iedere dag vanaf 13.00 uur in de oude raadzaal aan de Javastraat. Vanaf 15.00 uur geeft Ton Sijbrands of Jannes van der Wal commentaar. Er zijn rustdagen op 11, 18 en 23 november. De eerste prijs is 15.000 gulden, nummer twee en drie krijgen respectievelijk 10.000 en 5.000 gulden. De overige deelnemers verdienen 250 gulden met iedere overwinning.
DEN HAAG, 7 NOV. In zes van de tien partijen uit de eerste ronde van het WK-dammen viel een beslissing. Het remise-percentage kwam daarmee uit op een bijzonder lage score van veertig procent. De Rus Alexei Tsjizjov, die in Den Haag zijn wereldtitel verdedigt, was gisteren een van de spelers die niet verder kwamen dan remise. Hij deelde het punt met de solide opererende Nederlander Rob Clerc. Toch is de verwachting dat uiteindelijk Tsjizjov in Den Haag de meeste zeges zal behalen.
Voor buitenstaanders is een dampartij op topniveau een synoniem voor remise. Dat is vooral te danken aan de laatste WK-match tussen Tsjizjov en Wiersma. Voor kenners zeer interessant, door buitenstaanders met achttien remises en twee overwinningen van Tsjizjov afgedaan als saai. "Eén remise kan nog", zegt Clerc. "Maar bij de tweede remise staat er in de krant al: 'weer remise'. Dat heeft het dammen bij het grote publiek geen goed gedaan."
Een mogelijke oorzaak is dat de remise-marge bij dammen groot is. Op een verder leeg bord zijn vier witte dammen nodig om één zwarte dam te vangen. Drie tegen één is niet te winnen. Maar dammers wijzen er op dat alleen de krachtsverschillen tussen de allerbeste spelers van de wereld zo klein zijn dat hun partijen regelmatig in remise eindigen. Op het WK, met een aantal zwakke broeders onder de twintig deelnemers, zal zeker dertig procent beslist worden. Schoolkinderen bijvoorbeeld spelen hooguit een op de honderd partijen remise.
Bijna iedere sport probeert de laatste jaren met regelwijzigingen het spel aantrekkelijker te maken. Zaterdag besloot het congres van de werelddambond (FMJD) de WK-cyclus te veranderen. Tot nu toe werden om het jaar een WK-toernooi en een match tussen de wereldkampioen en een uitdager gespeeld. Vanaf 1996 is dat om de twee jaar. Bovendien is de uitdager niet meer de nummer twee van het toernooi, maar komt er een systeem van kandidatenmatches dat is te vergelijken met dat bij schaken.
Daarnaast wil de dambond meer beslissingen forceren. De WK-match over twintig partijen wordt opgedeeld in vijf mini-matches van vier partijen, die eventueel eindigen in een tie-break met partijen in een versneld tempo. Winnaar is degene die drie mini-matches wint. De FMJD heeft ook besloten dat de wereldtoppers tijdens het WK pas tot remise mogen beslissen na de veertigste zet of nadat beide spelers anderhalf uur bedenktijd hebben gebruikt.
De meeste grootmeesters kunnen zich vinden in een groot deel van de wijzigingen. Alleen het remise-verbod vòòr de veertigste zet leidde tot grote ergernis. In sommige stellingen zit nu eenmaal geen spel meer. Dan is het onzinnig om topspelers door te laten spelen. "Het is alsof een bestuurder naast je bord komt staan en zegt: Doe een zet!", verwoordt Clerc zijn afkeur. "Dat kan pas als we per zet betaald zouden worden."
De regel om in de tie-breaks met een versneld tempo te spelen valt wel in goede aarde. De aard van het spel wordt niet aangetast, maar kortere bedenktijd leidt waarschijnlijk tot meer fouten en daarom tot meer beslissingen. In de toekomst zullen de reglementen wellicht nog verder aangepast kunnen worden. Hans Jansen, één van de vier Nederlandse deelnemers, is een voorstander van experimenten met een gewijzigde puntentelling. Hij wil bijvoorbeeld een eindstand van drie tegen één dam anders waarderen dan een volledig gelijke stand. "De remise-marge valt wel mee", zegt Jansen na enig nadenken. "Als je even een foutje maakt, verlies je nog. Maar het is ook een bepaalde esthetica. Voordeel en nadeel moeten vertaald kunnen worden in de uitslag."
Ook Rob Clerc pleit er voor dat zo'n alternatieve puntentelling binnenkort eens uitgeprobeerd wordt in een tweekamp. "De tie-break en zo'n telling zijn concessies aan het grote publiek. Maar dat is nodig om het toegankelijker te maken. Een sponsor heeft niets aan remises. En er zijn veel sponsors verdwenen. Vroeger waren er regelmatig invitatie-toernooien waar de topspelers tegen elkaar aantraden. Tegenwoordig zijn we vrijwel uitsluitend aangewezen op het wereldkampioenschap."
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad, 17-10-1992
Wiersma bekroont rentree met gedeelde tweede plaats
Door REMMELT OTTEN
ROTTERDAM, 16 OKT. Harm Wiersma heeft gisteren zijn rentree in de damwereld bekroond met een gedeelde tweede plaats in het wereldkampioenschap in Toulon. Hij versloeg de Belg Hubner en eindigde met Ton Sijbrands, Rob Clerc en de Rus Baljakin op vier punten achter winnaar Alexander Tsjizjov. Het viertal zal in een barrage uitmaken wie volgend jaar het recht krijgt op een match om de titel tegen Tsjizjov. Als de spelers hun zin krijgen, mag ook Gantwarg die als zesde eindigde, aan die herkansing meedoen.
<center>
Harm Wiersma in Toulon 1992</center>
Wiersma is de laatste Nederlander die wereldkampioen is geweest. Hij nam in 1983 de titel over van Jannes van der Wal, maar keerde in 1984 het wedstrijddammen de rug toe. Sindsdien moesten de Nederlanders genoegen nemen met ten hoogste een tweede plaats in het wereldkampioenschap. Gantwarg en Dibman waren even de sterkste, vanaf 1988 heerst de inmiddels ongenaakbare Aleksej Tsjizjov.
Tsjizjov, toen 24 jaar oud, won in 1988 het WK in Parimaribo en hield in de revanchematch Sijbrands op 20-20. In 1990 bevestigde hij zijn suprematie op het WK in Groningen en het jaar daarop verpletterde hij de Let Valneris met 21-13. Ook de afgelopen vier weken in Toulon was hij verreweg de sterkste en meest strijdlustige speler.
De remisemarge bij dammen is groter dan bij schaken. Misschien dankzij een premie van duizend Franse frank voor een winstpartij viel in Toulon in 137 van de 276 partijen een beslissing. Toch blijft het een kunst het evenwicht in een partij beslissend te verstoren. Winnaar in het toernooi met 24 deelnemers werd degene die de meeste zwakke broeders (uit Frankrijk, Brazilië, Ivoorkust of België) versloeg. Terwijl de Nederlanders Clerc, Sijbrands en Wiersma in diverse partijen hun voordeel niet in winst wisten om te zetten, kende Tsjizjov geen genade.
<center>
Sijbrands - Tsjizjov, WK 1992 in Toulon</center>
"Een groot aantal spelers verschilt nauwelijks van elkaar in speelsterkte", zegt Wiersma. "Maar alleen Tsjizjov is in staat de mindere spelers er eenvoudig af te poetsen. Hij heeft een heldere stijl, speelt snel en neemt gemakkelijk beslissingen. Hij kan ook winnen in simpele standen, in stellingen waar niet veel aan de hand lijkt te zijn."
Wiersma stopte zes jaar geleden omdat hij te vaak - zes maal - het hoogste had bereikt. "Sommige matches waren niet meer om door te komen. Tegenstanders gingen op remise spelen. Daardoor verdween de spirit." Hij werd trainer en trad als bondscoach in dienst van de Nederlandse dambond. Daarnaast maakt hij gebruik van zijn naamsbekendheid als oud-wereldkampioen in de landen van de voormalig Sovjet-Unie. Daar legt hij de contacten voor Nederlandse bedrijven. Zelfs tijdens het WK hielden vijf medewerkers hem vanuit de Oekraïne per fax op de hoogte en de ochtend voor de laatste partij wijdde hij aan een zakelijk bespreking.
De 39-jarige Fries plaatste zich voor het WK door dit jaar het Nederlands kampioenschap op zijn naam te schrijven. Hij heeft zich door tijdgebrek nauwelijks voorbereid op het WK, maar bleek de kunst niet verleerd te zijn. "Ik hoor nog steeds bij de wereldtop", concludeerde Wiersma. "Dat wist ik ook wel." Alleen het wedstrijdritme ontbrak, waardoor hij zijn kansen tegen Auke Scholma overschatte en tegen een onverwachte nederlaag opliep.
Het is nog onduidelijk wanneer de strijd voor Wiersma een vervolg krijgt. De nummer twee in het toernooi heeft het recht de wereldkampioen uit te dagen. Een aantal deelnemers aan het WK, onder wie alle toppers, heeft eerder deze week geprobeerd die formule te wijzigen. Zij willen dat de nummers twee tot en met zes in matches uitmaken wie tegen Tsjizov mag spelen. Maar het congres van de werelddambond wilde het voorstel van de spelers niet behandelen. Het congres hield, vast aan het "uiterst formalistische" standpunt dat alleen nationale bonden voorstellen mogen indienen, zei de teleurgestelde nieuwe voorzitter, de Nederlander Wouter van Beek.
Wiersma stelt dat het voorstel niet besproken is en dus ook nog niet van tafel is. "We zullen zoeken naar een oplossing, die ook voorziet in deelname van Gantwarg, de nummer zes. Het komt nu handig uit: vier spelers in een barrage lijkt op wat we voorstelden. Maar ik vindt dat we vast moeten houden aan het oorspronkelijke idee." De Franse organisatie heeft het eerste recht op de barrage, maar voorzitter Van Beek liet doorschemeren dat, met drie Nederlanders in de strijd, het voor de hand zou liggen als de vervolg in Nederland zou plaatsvinden.
Wiersma acht zichzelf of Sijbrands in een eventuele match tegen 28-jarige Tsjizjov niet kansloos. Hij geeft toe dat hij dan wel zijn speelstijl zal moeten aanpassen. "Ton en ik proberen steeds de perfecte zet te vinden. Dat kost veel energie. Tsjizjov is conditioneel en fysiek sterk en speelt met een luchtiger aanpak. Dat blijkt uitstekend te werken."
Wiersma bekroont rentree met gedeelde tweede plaats
Door REMMELT OTTEN
ROTTERDAM, 16 OKT. Harm Wiersma heeft gisteren zijn rentree in de damwereld bekroond met een gedeelde tweede plaats in het wereldkampioenschap in Toulon. Hij versloeg de Belg Hubner en eindigde met Ton Sijbrands, Rob Clerc en de Rus Baljakin op vier punten achter winnaar Alexander Tsjizjov. Het viertal zal in een barrage uitmaken wie volgend jaar het recht krijgt op een match om de titel tegen Tsjizjov. Als de spelers hun zin krijgen, mag ook Gantwarg die als zesde eindigde, aan die herkansing meedoen.
<center>
Harm Wiersma in Toulon 1992</center>
Wiersma is de laatste Nederlander die wereldkampioen is geweest. Hij nam in 1983 de titel over van Jannes van der Wal, maar keerde in 1984 het wedstrijddammen de rug toe. Sindsdien moesten de Nederlanders genoegen nemen met ten hoogste een tweede plaats in het wereldkampioenschap. Gantwarg en Dibman waren even de sterkste, vanaf 1988 heerst de inmiddels ongenaakbare Aleksej Tsjizjov.
Tsjizjov, toen 24 jaar oud, won in 1988 het WK in Parimaribo en hield in de revanchematch Sijbrands op 20-20. In 1990 bevestigde hij zijn suprematie op het WK in Groningen en het jaar daarop verpletterde hij de Let Valneris met 21-13. Ook de afgelopen vier weken in Toulon was hij verreweg de sterkste en meest strijdlustige speler.
De remisemarge bij dammen is groter dan bij schaken. Misschien dankzij een premie van duizend Franse frank voor een winstpartij viel in Toulon in 137 van de 276 partijen een beslissing. Toch blijft het een kunst het evenwicht in een partij beslissend te verstoren. Winnaar in het toernooi met 24 deelnemers werd degene die de meeste zwakke broeders (uit Frankrijk, Brazilië, Ivoorkust of België) versloeg. Terwijl de Nederlanders Clerc, Sijbrands en Wiersma in diverse partijen hun voordeel niet in winst wisten om te zetten, kende Tsjizjov geen genade.
<center>
Sijbrands - Tsjizjov, WK 1992 in Toulon</center>
"Een groot aantal spelers verschilt nauwelijks van elkaar in speelsterkte", zegt Wiersma. "Maar alleen Tsjizjov is in staat de mindere spelers er eenvoudig af te poetsen. Hij heeft een heldere stijl, speelt snel en neemt gemakkelijk beslissingen. Hij kan ook winnen in simpele standen, in stellingen waar niet veel aan de hand lijkt te zijn."
Wiersma stopte zes jaar geleden omdat hij te vaak - zes maal - het hoogste had bereikt. "Sommige matches waren niet meer om door te komen. Tegenstanders gingen op remise spelen. Daardoor verdween de spirit." Hij werd trainer en trad als bondscoach in dienst van de Nederlandse dambond. Daarnaast maakt hij gebruik van zijn naamsbekendheid als oud-wereldkampioen in de landen van de voormalig Sovjet-Unie. Daar legt hij de contacten voor Nederlandse bedrijven. Zelfs tijdens het WK hielden vijf medewerkers hem vanuit de Oekraïne per fax op de hoogte en de ochtend voor de laatste partij wijdde hij aan een zakelijk bespreking.
De 39-jarige Fries plaatste zich voor het WK door dit jaar het Nederlands kampioenschap op zijn naam te schrijven. Hij heeft zich door tijdgebrek nauwelijks voorbereid op het WK, maar bleek de kunst niet verleerd te zijn. "Ik hoor nog steeds bij de wereldtop", concludeerde Wiersma. "Dat wist ik ook wel." Alleen het wedstrijdritme ontbrak, waardoor hij zijn kansen tegen Auke Scholma overschatte en tegen een onverwachte nederlaag opliep.
Het is nog onduidelijk wanneer de strijd voor Wiersma een vervolg krijgt. De nummer twee in het toernooi heeft het recht de wereldkampioen uit te dagen. Een aantal deelnemers aan het WK, onder wie alle toppers, heeft eerder deze week geprobeerd die formule te wijzigen. Zij willen dat de nummers twee tot en met zes in matches uitmaken wie tegen Tsjizov mag spelen. Maar het congres van de werelddambond wilde het voorstel van de spelers niet behandelen. Het congres hield, vast aan het "uiterst formalistische" standpunt dat alleen nationale bonden voorstellen mogen indienen, zei de teleurgestelde nieuwe voorzitter, de Nederlander Wouter van Beek.
Wiersma stelt dat het voorstel niet besproken is en dus ook nog niet van tafel is. "We zullen zoeken naar een oplossing, die ook voorziet in deelname van Gantwarg, de nummer zes. Het komt nu handig uit: vier spelers in een barrage lijkt op wat we voorstelden. Maar ik vindt dat we vast moeten houden aan het oorspronkelijke idee." De Franse organisatie heeft het eerste recht op de barrage, maar voorzitter Van Beek liet doorschemeren dat, met drie Nederlanders in de strijd, het voor de hand zou liggen als de vervolg in Nederland zou plaatsvinden.
Wiersma acht zichzelf of Sijbrands in een eventuele match tegen 28-jarige Tsjizjov niet kansloos. Hij geeft toe dat hij dan wel zijn speelstijl zal moeten aanpassen. "Ton en ik proberen steeds de perfecte zet te vinden. Dat kost veel energie. Tsjizjov is conditioneel en fysiek sterk en speelt met een luchtiger aanpak. Dat blijkt uitstekend te werken."
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad, 08-04-1993
Sijbrands trekt zich terug uit lawaaiïg damtoernooi
Door onze sportredactie
ROTTERDAM, 8 APRIL. Ton Sijbrands is vanmiddag niet komen opdagen voor de vijfde ronde van het Nederlands kampioenschap dammen. De bemiddelingspoging van de overige deelnemers aan het toernooi om hem vandaag weer te laten spelen heeft geen succes gehad.
Oud-wereldkampioen Sijbrands zorgde gisteren in de vierde ronde voor grote opschudding door na bijna drie uur in het stadhuis van Apeldoorn zijn partij tegen Peter Hoopman te onderbreken, omdat het lawaai van timmerende hamers dat tot de speelzaal doordrong hem irriteerde. Toen bleek dat daaraan weinig kon worden gedaan, stapte de grootmeester op en maakte hij bekend dat hij zich uit het toernooi terugtrok.
De overige spelers, waaronder Harm Wiersma en Hein Meijer, hebben gisteren geprobeerd Sijbrands op andere gedachten te brengen. De spelers zouden er, hoewel de reglementen daar niet in voorzien, mee akkoord gaan dat de partij van Sijbrands van gisteren op een later tijdstip zou worden overgespeeld. Bovendien heeft de organisatie voor elkaar gekregen dat er tijdens het toernooi niet meer rond de raadszaal van net opgeleverde stadhuis van Apeldoorn zal worden verbouwd en getimmerd. Van de lawaaiïge deuren rond de speelzaal, zal degene die het meest kraakt worden dichtgeplakt en blijven de anderen openstaan.
De 43-jarige Sijbrands staat bekend als een principieel man, een perfectionist die het dammen niet alleen als sport maar vooral ook als kunst en wetenschap ziet. Elk detail is van belang. Toen Sijbrands vijf jaar geleden zijn rentree in het nationale kampioenschap maakte, verzocht hij de dambond de schijven aan de onderkant te voorzien van viltjes. Sindsdien vindt iedereen het de gewoonste zaak van de wereld. Door die viltjes worden krassen op de borden voorkomen.
De raadszaal van het nieuwe Apeldoornse gemeentehuis leek een zeer geschikt onderkomen. In de praktijk bleek de omgeving van de speelzaal bepaald niet rustgevend. Er moesten in het gebouw nogal wat laatste werkzaamheden worden verricht. Maandag werden de vloeren afgekit en werden er tapijtcleaners gebruikt. Na overleg werden die werkzaamheden opgeschort.
Gisteren was het de dag om het tapijt vaster te leggen. Sijbrands zat juist in een belangrijke fase van zijn duel toen de herrie losbarstte. Hij stoorde zich en vroeg de arbiter zijn klok stil te zetten terwijl werd geprobeerd een einde aan het lawaai te maken. Toen de assistent-arbiter terug kwam zei hij "dat men zachter zou gaan timmeren". Dat gaf voor de getergde Sijbrands doorslag. Hij deed zijn tegenstander het voorstel de partij gewonnen te geven, maar Hoopman wilde daarvan niets weten. Sijbrands besloot zich vervolgens uit het toernooi terug te trekken.
Sijbrands trekt zich terug uit lawaaiïg damtoernooi
Door onze sportredactie
ROTTERDAM, 8 APRIL. Ton Sijbrands is vanmiddag niet komen opdagen voor de vijfde ronde van het Nederlands kampioenschap dammen. De bemiddelingspoging van de overige deelnemers aan het toernooi om hem vandaag weer te laten spelen heeft geen succes gehad.
Oud-wereldkampioen Sijbrands zorgde gisteren in de vierde ronde voor grote opschudding door na bijna drie uur in het stadhuis van Apeldoorn zijn partij tegen Peter Hoopman te onderbreken, omdat het lawaai van timmerende hamers dat tot de speelzaal doordrong hem irriteerde. Toen bleek dat daaraan weinig kon worden gedaan, stapte de grootmeester op en maakte hij bekend dat hij zich uit het toernooi terugtrok.
De overige spelers, waaronder Harm Wiersma en Hein Meijer, hebben gisteren geprobeerd Sijbrands op andere gedachten te brengen. De spelers zouden er, hoewel de reglementen daar niet in voorzien, mee akkoord gaan dat de partij van Sijbrands van gisteren op een later tijdstip zou worden overgespeeld. Bovendien heeft de organisatie voor elkaar gekregen dat er tijdens het toernooi niet meer rond de raadszaal van net opgeleverde stadhuis van Apeldoorn zal worden verbouwd en getimmerd. Van de lawaaiïge deuren rond de speelzaal, zal degene die het meest kraakt worden dichtgeplakt en blijven de anderen openstaan.
De 43-jarige Sijbrands staat bekend als een principieel man, een perfectionist die het dammen niet alleen als sport maar vooral ook als kunst en wetenschap ziet. Elk detail is van belang. Toen Sijbrands vijf jaar geleden zijn rentree in het nationale kampioenschap maakte, verzocht hij de dambond de schijven aan de onderkant te voorzien van viltjes. Sindsdien vindt iedereen het de gewoonste zaak van de wereld. Door die viltjes worden krassen op de borden voorkomen.
De raadszaal van het nieuwe Apeldoornse gemeentehuis leek een zeer geschikt onderkomen. In de praktijk bleek de omgeving van de speelzaal bepaald niet rustgevend. Er moesten in het gebouw nogal wat laatste werkzaamheden worden verricht. Maandag werden de vloeren afgekit en werden er tapijtcleaners gebruikt. Na overleg werden die werkzaamheden opgeschort.
Gisteren was het de dag om het tapijt vaster te leggen. Sijbrands zat juist in een belangrijke fase van zijn duel toen de herrie losbarstte. Hij stoorde zich en vroeg de arbiter zijn klok stil te zetten terwijl werd geprobeerd een einde aan het lawaai te maken. Toen de assistent-arbiter terug kwam zei hij "dat men zachter zou gaan timmeren". Dat gaf voor de getergde Sijbrands doorslag. Hij deed zijn tegenstander het voorstel de partij gewonnen te geven, maar Hoopman wilde daarvan niets weten. Sijbrands besloot zich vervolgens uit het toernooi terug te trekken.
