Algemeen Dagblad, 3 mei 2005
Harm Wiersma, dammer, actievoerder, oud-Tweede Kamerlid
Harm Wiersma: Nooit rust in 't hoofd
Door Vincent Ronnes
Harm Wiersma, rasechte Fries, veelvoudig wereldkampioen dammen, voormalig Tweede-Kamerlid voor de LPF, actievoerder, ondernemer. Harm Wiersma, deze week deelnemer aan het WK blinddammen in Schiedam, is een fenomeen. Die, als hij er maar even tijd voor kan vinden, graag een handje wil helpen om Nederland te veranderen. Een mooi land, vindt hij, maar hij weet ook zeker dat we nog te vaak worden bedonderd.
Zinloos? Nee, zeker niet, die negen maanden als Kamerlid heeft hij heel wat geleerd. Hij is geschrokken, dat wel, van de oneerlijkheid van mensen. En dat de LPF nou voor die grote ommezwaai heeft kunnen zorgen die ze voor ogen hadden, nou nee, dat is er niet van gekomen. Die ervaring in Den Haag heeft hem op zijn minst wel gesterkt in zijn idee dat er nog heel wat moet veranderen.
Hoe kan hij, Harm Wiersma, eraan bijdragen dat Jan met de Pet het idee krijgt dat hij nog meetelt. Dat hij grip kan hebben op gebeurtenissen om hem heen?
,,Dat hele politieke spel is me wel tegengevallen. Het is op en top manipulatie. Die taartsmijters krijgen nu subsidie om actie te voeren tegen de Europese grondwet. Waarom? Om ervoor te zorgen dat de tegenstanders van die grondwet niet serieus genomen worden. Manipulatie dus.''
Harm Wiersma en Ron Heusdens luisteren naar Rob Clerc
De bank thuis in Goutum, dorp en nieuwbouwwijk leunend tegen Leeuwarden, is voor deze gelegenheid zijn praatstoel. Hij redeneert, weidt uit over hoofd- en bijzaken, laat stiltes vallen als hij moet nadenken, als een dammer die de tijd neemt voor de volgende zet. Wordt met regelmaat ongeduldig als hij niet het juiste woord kan vinden.
Dat van die ongrijpbaarheid van de macht, dát zit hem dwars.
Een voorbeeld, we moeten hem niet verkeerd begrijpen, maar het gaat om het idee. ,,Ik moest in Schiedam zijn. Een voorbespreking voor het WK blinddammen. De weg was opengebroken. Ik rijd daar, was me van geen kwaad bewust. Maar ik ben gefotografeerd, een proces-verbaal. Maar hoe kan ik me verdedigen? Een andere keer moest ik de parkeermeter betalen met de chipknip. Heb ik niet. Alle andere parkeerautomaten waren kapot. Ik kon niet betalen. Maar ik krijg wel een bon.
Rechtsongelijkheid
,,Anderen zijn er getuigen van dat ik mijn best heb gedaan om te betalen. Een apparaat doet het niet en iemand anders wordt er het slachtoffer van. Dit is nog maar een kleinigheidje. Dit overkomt mensen in veel grotere zaken. De rechtsongelijkheid in dit land wordt steeds groter.'' Wat hij er als Tweede-Kamerlid aan heeft kunnen doen, is maar beperkt. ,,Ik heb gelezen dat ze vonden dat ik onwennig was in het Haagse circuit. Dat was kritiek. Maar ikzelf zie dat als compliment. Moest ik dan gaan meedraaien op de manier zoals zij dat wilden? Ik ben eerder teleurgesteld in het proces. Je wordt bedolven onder de dossiers. Je wordt gek van de mailtjes die je krijgt. Ik heb mijn telefoonnummer destijds moeten laten wijzigen, omdat ik suf werd gebeld. Die drukte is nauwelijks bij te benen. Ik kwam om in het werk.''
De belangrijkste les van die negen maanden? ,,Je kunt ergens helemaal voor gaan, vol ambitie zijn, maar dan is dat soms toch nog niet voldoende. Wij werden gezien als gevaar. Ze zijn erin geslaagd om de mensen die vernieuwing wilden, die kans niet te geven. Dat is de tekortkoming van de politiek.
,,Voor de tijd van Fortuyn ben ik niet echt actief geweest in de politiek. Ik ben wel groot gebracht met een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. Toen Fortuyn kwam, heb ik mezelf gemeld. Van tevoren volgde ik veel zaken oppervlakkig. Toen ben ik me erin gaan verdiepen. Ik houd van nadenken over allerlei zaken. Fortuyn kon het wel heel goed brengen.''
Blijft natuurlijk de vraag waarom het met zijn partij helemaal is misgelopen. Wiersma zegt het precieze antwoord ook niet te weten, ook al heeft hij de ontwikkelingen van binnenuit meegemaakt. ,,Op een bepaald moment werd een stuk onvrede gemobiliseerd, de partij ontstond, maar ik vind niet dat het alleen maar een protestpartij was. Dan komt er binnen die partij een strijd op gang tussen mensen die meer aandacht willen. Mensen willen het woordvoerderschap voor bepaalde onderwerpen en meer van dat soort strijd. Er ontstaan kleine groepjes die de koers willen bepalen, anderen worden op een zijspoor gerangeerd. Daar hoorde ik ook bij.
,,Ik zat in negen commissies, dat was veel te veel. Mijn interesse was breed, ik kreeg het woordvoerderschap voor de sport, maar verder was ik in dat hele proces toch niet zo heel erg haantje de voorste. Ik had dat niet zo. Het was misschien het probleem van het groeiproces. Mensen gaven elkaar daar de ruimte niet zo voor.''
Na de ineenstorting van zijn partij heeft Harm Wiersma stevig afstand genomen van de politiek, zelfs afscheid genomen van de LPF. Dammen was op de achtergrond geraakt. Veel meer dan deelnemen aan de Nederlandse competitie deed hij niet. Het wereldkampioenschap blinddammen is nu een van de handvatten voor het aanhalen van zijn banden met de damwereld. ,,Ik ben me nu aan het voorbereiden op het WK'', vertelt hij een paar dagen voor de start van het toernooi. De laptop staat paraat op de tafel in de huiskamer. ,,Vannacht heb ik nog tot twee uur zitten trainen.''
Systematiek
Wiersma toont een programma waarmee het blinddammen kan worden getraind. Eén druk op de knop en de stenen verdwijnen van het scherm. Doet hij een zet, dan meldt de computer wat de tegenzet is. Maar in beeld verschijnt niets meer. De oud-wereldkampioen legt uit hoe je dat dan allemaal in je eigen hoofd opslaat, hoe je er systematiek in moet aanbrengen, hoe je bepaalde zetten weer kunt terughalen. Voor de buitenstaander nauwelijks te bevatten hoe iemand het allemaal weet te onthouden. ,,Het gaat om fantasie. Je moet veel in je hoofd kunnen opslaan, een groot voorstellingsvermogen hebben. Ach, het is hetzelfde als politiek, het is een soort avontuur.''
De politicus Wiersma is dezer dagen weer op en top topsporter. ,,Ik heb er geen idee van op welk niveau ik nu mee kan'', zegt hij. ,,Wat ik wel weet, is dat de rol van topsport nu weer even helemaal voorrang heeft gekregen in mijn leven.'' Hij zegt er geen idee van te hebben of die rol weer permanent wordt. Was hij maar die eenzijdige sporter, het zou zijn leven overzichtelijker maken. Maar zeker ook minder afwisselend, minder spannend. Zei hij niet al: ,,Ik houd van nadenken over allerlei zaken.'' Dat maakt het immer onrustig, daar boven in het hoofd van de sporter, in het hoofd van de politicus. In het hoofd ook van de bevlogene, zó bevlogen was het kandidaat-kamerlid dat hij destijds in zijn verkiezingsprogramma vermeldde dat het Nederlands voetbalelftal wereldkampioen diende te worden in 2006.
Er is dus nog hoop voor Harm Wiersma.
