Algemeen Dagblad, 19 december 2004
Ton Sijbrands verbetert zijn wereldrecord na 1037 zetten uit het hoofd
Geslaagde missie van een magisch brein
Door Pim Sedee
Het is officieel: het geheugen van Ton Sijbrands is een vrijplaats voor meesterlijke gedachten.
Ton Sijbrands.
De getallen zijn duizelingwekkend. In ruim 24 uur, na 1037 zetten, behaalt de dammer uit het hoofd tegen 24 tegenstanders 20 overwinningen en vier remises. Reconstructie van een wonderlijk etmaal.
(vrijdag)- Een groot spandoek met de tekst 'wereldrecordpoging blindsimultaandammen 2004' siert het hoofdkantoor van sponsor Wildkamp in het gehucht Lutten. HÃÂér moet het gebeuren. HÃÂér moet de 55-jarige Ton Sijbrands 24 opponenten uit zijn hoofd weerstaan. Vrijdagmiddag, nog voordat de dammer het gebouw heeft betreden, staat alles al in het teken van de koning van het blindsimultaandammen. Er hangt een heuse Sijbrands-klok aan de wand. En bij de ingang liggen de Sijbrands-sleutelhangers voor het grijpen.
Ton Sijbrands wandelt het gebouw binnen. De dammer - schoenen gepoetst, nette broek, zwart overhemd en keurig colbertje - zegt niet al te veel. Behalve: ,,We gaan het proberen.''
Sijbrands wandelt de trap op en gaat zitten achter een tafel met een microfoon in een donker en klein hok. Daar zal hij de komende 24 uur verblijven. Op een tweede tafel staan etenswaren, zoals zes gevulde koeken.
De 55-jarige grootmeester geeft de eerste zet door via de microfoon. De arbiter krijgt de seintjes van Sijbrands steeds door en doet, beneden in de kamer met de andere dammers, daadwerkelijk de zetten. Na de eerste zetten is het spel van Sijbrands voor de leek al niet meer te volgen.
Op zijn zachtst gezegd is een wereldrecordpoging blindsimultaandammen niet echt spectaculair. Gelukkig gaan de bierpompen open. In het enorme magazijn van het gebouw is een verplaatsbare bar neergezet. Het is er koud en leeg, maar drankjes én haring zijn voorradig. In een andere ruimte houdt de wereldkampioen dammen, Alexander Georgiev, een aanschuifsimultaan.
Een moment van verwarring. Sijbrands heeft een zet gedaan en vraagt direct of hij die ongedaan mag maken. ,,Dit is geen huis-tuin-en-keuken-simultaan'', zegt de arbiter streng. Sijbrands neemt een trek van zijn sigaar en richt zijn gedachten op het volgende bord.
(zaterdag) - Veel damliefhebbers hebben inmiddels de voorkeur gegeven aan hun bed. Slechts enkele bewonderaars blijven trouw aanwezig en dwingen zichzelf de ogen open te houden. De vrouw van Sijbrands houdt het voor gezien. ,,Tot over een uur of zeven'', zegt ze nog.
Sijbrands hoort verdachte geluiden. Hij vraagt de arbiter wat er aan de hand is. Die gaat op onderzoek uit, maar vindt niets. Onze blindsimultaandammer besluit daarop zelf ook maar op speurtocht te gaan en neemt een pauze. De toegenomen wind blijkt uiteindelijk de veroorzaker van het extra geluid te zijn. Sijbrands is gerustgesteld en vervolgt zijn missie.
De 30-jarige Pascal Stil valt als eerste opponent af. Gelaten accepteert hij de nederlaag, maar hij wil wel tot het einde aanwezig blijven.
Een ogenschijnlijk moeilijk moment. De blindsimultaandammer denkt 25 minuten na over één zet. De hoofdarbiter vraagt zorgelijk of er iets aan de hand is. De dammer antwoordt dat er 'gewoon erg veel mogelijkheden zijn'.
Eén foute zet van Sijbrands. Op bord 19 geeft hij een onmogelijke instructie door. De dammer is met zijn gedachten verder dan de werkelijkheid. In zijn hoofd heeft hij een zet al gemaakt, alleen is die op het bord nog niet uitgevoerd. De dammer mag op het betreffende bord nog één fout maken. In totaal mag hij vijf verkeerde meldingen doorgeven, bij een zesde is het over.
Alexander Georgiev is de gehele nacht uiterst geconcentreerd aanwezig geweest. Toch heeft hij nu nog fut voor een nieuwe aanschuifsimultaan. Sijbrands' vrouw is inmiddels teruggekeerd.
De onwaarschijnlijke inspanningen eisen hun tol bij de uitdagers van Sijbrands. Eerst wordt Jacob Poortinga onwel. De EHBO voert hem af en brengt hem weer bij zinnen in een aparte ruimte. Poortinga besluit te stoppen. Drie kwartier later geeft ook Evert Zwiers zich gewonnen, ondanks het feit dat zijn positie op het bord nog redelijk is. Hij lijkt op, en wil even geen schijf meer zien.
De blindsimultaandammer kan de stand op het derde bord niet meer voor de geest halen. De arbiter helpt Sijbrands een handje, wel ten koste van het tweede strafpunt.
De grote zaal stroomt vol. Het wereldrecord komt in zicht. Ineens verdwijnen de tegenstanders van Sijbrands als sneeuw voor de zon. Nummer vier, vijf, zes, zeven, acht én negen hebben er de brui aan gegeven. Als dammer tien én dammer 11 zich ook bij het rijtje afvallers voegen, schampert Sijbrands: ,,Vanwaar deze haast. Het is allemaal wat vroeg.'' Als de dammer niet meer verliest, kan het record hem niet meer ontgaan.
Sijbrands zit nu een etmaal in zijn hok. En het gaat goed. Tegenstander 12 tot en met 16 geven zich gewonnen. De blindsimultaandammer voelt zich steeds sterker en fitter. Het is onvoorstelbaar en fascinerend: na 24 uur! De opponenten die nog achter het bord zitten, ogen murw geslagen.
De eerste remise. Sijbrands heeft nog één punt nodig voor zijn record.
Hij is er. Na de tweede remise heeft Sijbrands 34 punten. Het vereiste winstpercentage van 70 is gehaald. ,,Wat als ik de laatste zes verlies?'', vraagt Sijbrands nog. Maar hij hoeft niet meer te vrezen.
Ton Sijbrands beëindigt zijn missie. Eindscore: 20 zeges, vier remises én een nieuw majestueus wereldrecord blindsimultaandammen.
