Wie kan me helpen aan de stand van C. Alix waar Rob Clerc het in februari over had?
Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 14 februari 2004
Dammen
door Rob Clerc
Ik heb iemand gekend die lyrisch was over de 'Turkse slag'. Nadat hij deze combinatie had gezien, kon hij dagenlang niet slapen. Hij vertrouwde me toe: �Altijd als ik in bed lig denk ik aan de Coup Turc en dan is het gedaan met de slaap!�
Inderdaad is dit type combinatie zonder twijfel de spectaculairste van het damspel. Bij deze slagzet lijkt het immers of de uitvoerende partij al zijn stukken weggeeft. Dat is niet zo, omdat de combinatie stoelt op de spelregel dat de stukken pas van het bord genomen mogen worden nadat de slag is uitgevoerd. Bovendien mag niet twee keer hetzelfde stuk worden geslagen. Over het beroemde plaatje ter illustratie zei G.L. Gortmans in 1915:
'Ik kan U uit ervaring verzekeren, dat men met dit stukje altijd het grootste succes heeft bij menschen, die minachtend op het damspel neerzien, of bij pas beginners.'
<img src="
http://fmjd.org/dias/save/11042235189.png">
De zes schijven winnen van de zes dammen met behulp van de Coup Turc:
1. 39-33 14x46 2. 29-24 13x29! 3. 34x5!!+. De compositie staat op naam van de Fransman Ch. Alix die de positie in 1867 publiceerde. Het slagmechanisme moet toen al ruim een eeuw bekend zijn geweest, aldus Arie van der Stoep in zijn boek
De Turkse Slag (1989). De geleerden zijn het niet eens over de herkomst van de naam.
Een versie meldt dat halverwege de achttiende eeuw een Turk de combinatie heeft bedacht in het Parijse café van de legendarische Manoury. Het kan in elk geval niet afkomstig zijn van het Turkse damspel, omdat in die damspelvariëteit elk stuk onmiddellijk wordt verwijderd nadat het is geslagen. Ook sterke verhalen met Turkse kromzwaarden doen de ronde, maar volgens Van der Stoep heeft Manoury de naam zelf bedacht. Net zo duister is de reden dat ons internationale spel van origine Pools dammen heet.
Copyright: Clerc, R.J.