Tsjizjov domineert Bijlmer-toernooi
de Volkskrant, Denksport, 15 november 2003
Wedstrijdverslag
Ton Sijbrands
Een kleine maand geleden eindigde in Amsterdam-Zuidoost de zevende editie van het Bijlmer-toernooi. Evenals vorig jaar ging de zege naar Alexeï Tsjizjov. In een klein maar zeer sterk bezet deelnemersveld scoorde de Russische oud-wereldkampioen 13 punten uit 9 partijen. Daarmee bleef Tsjizjov de damredacteur van de Volkskrant één punt vóór.
Op twee punten afstand van ondergetekende deelden (in volgorde van rating) Vadim Virni, Kees Thijssen, Hans Jansen en Jeroen van den Akker (allen 10 punten) de derde plaats. Voor het overige zag de eindstand er als volgt uit: 7. Ndjofang 9; 8/9. Goloebjeva en Van Ballegooijen beiden 6; 10. Samb 4 punten.
Tsjizjovs overwinning was ten volle verdiend. Slechts in zijn ontmoeting met de verrassende hekkensluiter Samb was hij in zóverre fortuinlijk dat de Senegalees in remise-stand zijn vlag liet vallen. Maar op de overige (drie) winstpartijen van Tsjizjov viel in het geheel niets aan te merken. En het was vooral in zijn remise-partijen dat de toernooiwinnaar zich van zijn belangrijkste concurrent onderscheidde.
Zo was Tsjizjov in zijn ontmoetingen met Ndjofang en Jansen zeer dicht bij de winst; de twee punten die hij er uiteindelijk aan overhield, vormden beslist een (te) karige beloning. Sijbrands daarentegen, die een moeizame eerste toernooihelft kende (5 uit 5), won weliswaar drie goede partijen op rij (waarover later méér) maar liet voor het overige weinig bijzonders zien: enkel en alleen tegen Thijssen (1ste ronde) produceerde hij een puntendeling die aanspraak op het predikaat 'publicabel' kon maken.
Hieronder de gestroomlijnde aanvalspartij die Tsjizjov op de openingsdag van Mari van Ballegooijen won. De Brabantse hoofdklasser, als winnaar van de Bgroep van 2002 tot de A-groep van dit jaar toegelaten, debuteerde zeer verdienstelijk door onder meer een drietal grootmeesters op remise te houden.
Tsjizjov-Van Ballegooijen Bijlmer-toernooi 2003
1.34-29 18-22 2.32-28 16-21 3.40-34 12-18 4.38-32
Tsjizjov bedient zich van een voortzetting waarmee hij zélf tweemaal eerder is geconfronteerd.
4...22-27 5.31x22 18x38 6.43x32 21-26
Er is nu een spelbeeld ontstaan dat grote gelijkenis met de Schwarzman-variant vertoont; het enige verschil is dat schijf 12 naar veld 6 verhuisd is.
7.45-40 20-25 8.42-38 15-20 9.49-43 19-24
Formeert een onvoltooide hekstelling. In de 6de matchpartij Wiersma-Tsjizjov om het WK 1993 (waarin wit overigens 44-40 in plaats van 45-40 had gedaan) werd de zet 19-24 tot een later moment uitgesteld.
10.50-45 17-21 11.36-31 14-19 12.31-27 11-16 13.28-23!?
Dit is één van de twee scherpe methodes waarmee wit de zwarte opzet kan bestrijden. De andere bestaat uit 13.29-23 10-14 14.34-29, zoals Wiersma -maar dan met 47 al op 42 en 6 op 12 -in de interland Nederland-Senegal 1992 tegen Macodou N'Diaye speelde.
13...19x28 14.32x23 21x32 15.37x28 13-19
De meest voor de hand liggende reactie. Desondanks vraag ik mij af of het haarscherpe 15...9-14?!! werkelijk te hoog gegrepen was. Met verwisselde kleuren, 44 nog op 50 en extra stukken op 42 en 12, speelde Samb zo in zijn (gewonnen!) partij tegen Kalmakov, Bijlmer-toernooi 2001. Al gebiedt de eerlijkheid te erkennen dat de Senegalees na 38-32 alsnog voor 14-19x19 koos: kennelijk leek een opstelling met 13-19 zelfs hem te gortig! (Zie de rubriek van 1 december 2001.)
16.23x14 10x19 17.41-37
Opmerkelijk genoeg doet Tsjizjov in de fase tussen de 16de en 22e zet geen nieuwe pogingen de vijandelijke hekstelling als het ware op te blazen met acties als 29-23 (9-14) gevolgd door 34-29 dan wel 34-30x30. De tijdelijke desorganisatie van de zwarte stand blijft daardoor zonder gevolgen.
17...8-13 18.46-41 9-14 19.41-36 5-10 20.38-32 6-11 21.36-31 16-21(?)
Pas na deze (over)ambitieuze zet raakt Van Ballegooijen zijn greep op het spel kwijt. Realistischer was 21...7-12, bijvoorbeeld 22.31-27 10-15(!) 23.43-38 4-9 [of ook meteen 23...2-8] 24.48-43 2-8 en zwart staat geenszins minder!
22.31-27(!) 11-16 Zie diagram 1
<img src="
http://fmjd.org/dias/save/10695728088.png">
23.28-23(!)
Tsjizjov verbreekt de hekstelling ten gunste van een Ghestem-opstelling. De opbouwproblemen die een dergelijke decorwisseling vaak met zich meebrengt, zal de witspeler behendig weten op te lossen.
23...19x28 24.33x22 24x33 25.39x28 10-15 26.44-39 2-8 27.34-30! 25x34 28.39x30!
Zie de vorige aantekening. Bezetting van de velden 33 en/of 29 zou alleen maar in zwarts voordeel hebben gewerkt.
28...4-9 29.43-39 14-19 30.30-25 19-24
Geen zet die men voor zijn plezier doet. Maar nu 10 al op 15 staat, zal de zwartspeler in 30...20-24 nog minder fiducie hebben gehad.
31.25x14 9x20 32.40-34 3-9 33.48-43 7-11
Verdere decentralisering van het zwarte materiaal is niet goed meer te voorkomen.
Overigens: met hoeveel gevoel voor de positionele nuances Tsjizjov zijn stelling heeft ingericht, moge blijken uit het feit dat de stand vrijwel identiek is aan de blindpartij Sijbrands-A. van Mourik uit de record-simultaan van Lutten 2002! (De Volkskrant, 4-1-2003.) Maar beiden zijn wij bovenal schatplichtig jegens Koeperman, die al in het WK 1960(!) een soortgelijke, helaas nog nimmer in deze rubriek behandelde partij van de Fransman Verse won.
34.34-30! 1-6 35.30x19 13x24 36.45-40 8-13 37.40-34 9-14 38.39-33 14-19 39.43-39 20-25 40.34-29 24-30 41.35x24 19x30 Zie diagram 2
<img src="
http://fmjd.org/dias/save/10695730517.png">
42.39-34 30x39 43.33x44 15-20 44.44-40 13-19?
In kritieke stelling begaat Van Ballegooijen de beslissende fout. Diepgravende analyses brengen aan het licht dat van de drie serieuze alternatieven waarover de zwartspeler beschikte, er twee eveneens zouden hebben verloren. Enkel en alleen de terugruil 44...20-24! 45.29x20 25x14 had tot een (macro-)eindspel geleid dat zwart waarschijnlijk nog had kunnen houden.
45.29-23! 11-17 46.23x14 20x9 47.22x11 6x17 48.40-34!
Niet de enige, wél de gemakkelijkste weg naar winst.
48...9-13
Of 48...9-14 49.28-23! 14-20 50.23-19 +.
49.47-41! 13-18 50.28-22 17x28 51.32x12 21x32 52.37x28 26-31 53.12-7 16-21
Op onmiddellijk 53...31-36 54.41-37 16-21 had al 55.37-31(!), 56.28-22! en 7-1-23 + gekund.
54.28-22 21-26
Om dezelfde reden als zo-even gespeeld.
55.7-2 31-36 56.41-37 26-31 57.37x26 36-41 58.22-18 41-46 59.18-12
Hier gaf Van Ballegooijen het op. Terecht: op 59...46-32 zou wit zelfs al meteen 60.12-7 kunnen doen (maar anders is 60.2-35 natuurlijk eveneens ruimschoots voldoende), en wel omdat hij na 60...32-23 61.7-1 23x45 62.2-7! 45-50 63.1-6! 50-45 64.7-1! 25-30 over 65.6-17!! + beschikt.
Copyright: Sijbrands, T.
