Ephraim van Emden
In de discussie over van Emden mis ik een verwijzing naar het boek dat Rob Jansen in 2002 heeft samengesteld: Ephraim van Emden 1752 - 1832. Een boek dat in een oplage van slechts 17 exemplaren verscheen omdat, ondanks een advertentie in Het Damspel, blijkbaar haast niemand hiervoor belangstelling toonde. Rob toont overduidelijk aan dat de juiste schrijfwijze van Emden is. De discussie over Embden/Emden dateert overigens al uit juni 1926.
Van het boek van van Emden verscheen een tweede editie in 1827 (editie van Es) en zelfs een derde druk in 1910 welke werd uitgegeven door Jac. van Kleef, lid van VAD. Daarnaast zijn er een paar handgeschreven exemplaren bekend, in een exemplaar staat o.a.: 'overgeschreven omdat het boek zo zeldzaam is en men vraagt er nlg 14,00 voor'. Aangezien de prijs van de 2e editie nlg 6,60 was, een jaar laten nog maar nlg 3,80, lijkt het erop dat dit handschrift rond 1810/15 gemaakt is. De 1ste druk ging tegen een prijs van nlg 10,50 over de toonbank.
Van het boek van van Emden verscheen een tweede editie in 1827 (editie van Es) en zelfs een derde druk in 1910 welke werd uitgegeven door Jac. van Kleef, lid van VAD. Daarnaast zijn er een paar handgeschreven exemplaren bekend, in een exemplaar staat o.a.: 'overgeschreven omdat het boek zo zeldzaam is en men vraagt er nlg 14,00 voor'. Aangezien de prijs van de 2e editie nlg 6,60 was, een jaar laten nog maar nlg 3,80, lijkt het erop dat dit handschrift rond 1810/15 gemaakt is. De 1ste druk ging tegen een prijs van nlg 10,50 over de toonbank.
Het heden steunt op het verleden
Arie van der Stoep schreef een reeks van vier artikelen, waarin hij de problemen in van Emden's boek (1785) vergelijkt met cursusmateriaal van diezelfde van Emden, begin 19e eeuw. Arie vermoedt dat aan die cursus een andere, onbekend gebleven problemist heeft meegewerkt. Hij geeft daarvoor een heleboel tellingen van technische foefjes die in problemen kunnen voorkomen en besluit, in DP dec 2001, met:
Die van der Stoep kan venijnig schrijven. Het zal een karakterfout zijn, maar ik moet er elke keer om lachen.In 1785 publiceert Ephraim van Emden 141 standen, waarvan een groot deel problemen. Op een enkele uitzondering na componeert hij zielloze give-and-take-bewerkingen. Een gedeelte van het vroeg-19e-eeuwse cursusmateriaal bezit hetzelfde hoge saaiheidsgehalte. Werk van Ephraim, daar twijfel je geen seconde aan. Een ander gedeelte evenwel preludeert op een schoonheidsideaal dat pas anderhalve eeuw later algemeen ingang vinden zal: gebruik het materiaal functioneel. Er is zelfs een tendens zichtbaar de combinatie af te sluiten met een motiefje. Doordat daarnaast de cursus scheutiger met meerslagen is, ontkom je niet aan de gedachte dat Ephraim hulp heeft gehad van een collega. Een onbekende collega, die niet alleen een vaardiger componist was dan Ephraim zelf doch ook andere eisen aan een compositie stelde.
Maar, kan men tegenwerpen, Ephraim kan toch tussen 1785 en begin 19e eeuw zijn gegroeid? Je schrijft op blz.32 van het eerder genoemde boek over Bourquin: Tot hier Bourquin als beginner, de ongetalenteerde, met slagzetjes waarin niets de begenadigde problemist aankondigt tot welke hij zal uitgroeien.
Dat is waar. Bourquin verbeterde zich echter om zo te zeggen met elk nieuw probleem, terwijl Ephraim een boek lang in dezelfde vlakke componeertrant doorploetert. Ik betwijfel, of een componist die blijk geeft van zo weinig talent in staat is zichzelf zo op te werken.
(...)
Zou het om een en dezelfde auteur gaan, dan moeten er twee zielen in zijn borst huizen. Alsof Aart de Zwart als een componerende Mr. Jekyll en Mr. Hyde afwisselend sierlijke modaliteitsrijke producten en armzalige zetjes aflevert. Ik kan het niet geloven.
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Op de site van Het Noorden staat een afbeelding van Van Emden, die ik nooit eerder gezien had. http://www.hetnoorden.org/archief/kruijswijk/index.htm
"Ik heb dam" uit het Rijksprentenkabinet.
De man met de hoed op is Ephraim van Emden, de schrijver van het eerste Nederlandse damboek uit 1785.
"Ik heb dam" uit het Rijksprentenkabinet.
De man met de hoed op is Ephraim van Emden, de schrijver van het eerste Nederlandse damboek uit 1785.
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
guerra wrote:Een stellige bewering! Maar terecht?hanco elenbaas wrote: De man met de hoed op is Ephraim van Emden, de schrijver van het eerste Nederlandse damboek uit 1785.
Ik geloof dat G. Bakker en K.W. Kruijswijk hier heel wat woorden aan vuil hebben gemaakt.
Ik ben er vanuit gegaan dat de opmerking op de site van Het Noorden niet uit de lucht gegrepen was.
Zelf weet ik nauwelijks iets over Van Emden, maar ik ben zeer geïnteresseerd in wat jij zou kunnen vertellen over die controverse tussen Kruijswijk en Bakker.
Wie ben je trouwens? Jan de Ruiter?
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
In de kleine damwereld ken ik heel veel mensen.Klareveld wrote:Hallo zeg. Ken je iedereen hier??Hanco Elenbaas wrote: Wie ben je trouwens? Jan de Ruiter?
En Jan de Ruiter, die ik ook 'ken', heeft een paar jaar geleden een heel boeiende, goedgeschreven serie gepubliceerd over zijn streekgenoten Aris en Klaas de Heer, vandaar.
Maar jou ken ik nog niet, hoe heette je ook alweer?
Beste Guerra, leuk dat U ook wetenswaardigehden hebt over van Emden, maar vraagje: Wie bent U?guerra wrote:Ik zie dat de teksten over Aris nog steeds te vinden zijn op de site van Hoofdlijn. Wie voegt Aris toe aan de lijst van de 'grootste dammer aller tijden'?
Heaven is no location, but a state of mind
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Misschien de legendarische Govert Westerveld?? De broer van Cor!Kosmos wrote:Beste Guerra, leuk dat U ook wetenswaardigehden hebt over van Emden, maar vraagje: Wie bent U?guerra wrote:Ik zie dat de teksten over Aris nog steeds te vinden zijn op de site van Hoofdlijn. Wie voegt Aris toe aan de lijst van de 'grootste dammer aller tijden'?
-
- Posts: 3
- Joined: Wed Mar 23, 2005 18:37
- Location: Spain
- Contact:
- Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49