NRC Handelsblad, 02-04-1997
Vloek verstoort stilte NK dammen
Door onze correspondent HERMAN STAAL
UITHUIZEN, 2 APRIL. Aan het eind van de middag zijn op het Nederlands kampioenschap dammen even alle ogen gericht op de partij van Kees Thijssen tegen Arjan van Leeuwen. Andere spelers die al zijn uitgespeeld voelen dat de ontknoping nadert, want de 21-jarige Thijssen staat slecht en verkeert in tijdnood.
Dan valt de vlag. Thijssen verliest zijn zelfbeheersing en gooit zijn notatiebiljet woedend over tafel. Hij staat dan met een ruk op. "Verdomme", schreeuwt hij. "Vervloekt kutspel."
Een schok gaat door de tot dan toe stille zaal. Het zijn de opgekropte frustraties van een jonge dammer die gistermiddag de tien man publiek en de spelers op het NK Dammen in het gemeentehuis van Uithuizen even doen opschrikken. Het toernooi in het Noordgroningse dorp is inmiddels tot de negende ronde gevorderd en kent ondanks de vele remises een redelijk spannend verloop. Hans Jansen (12 punten), Rob Clerc, Johan Krajenbrink en Hendrik van der Zee (ieder 11 punten) zijn met nog vier ronden te gaan de grote kanshebbers voor de titel. Debutant Odin Mol kroop gisteren na winst op Mark Kemperman met tien punten naar de top.
Cock van Leeuwen liet Hans Jansen gisteren nog lang zweten voor remise. Van Leeuwen had met twee dammen en een schijf tegen één dam van de koploper nog nauwelijks een kans op de winst, maar bleef doorspelen tot de arbiter de partij reglementair tot remise verklaarde. Van Leeuwen wilde revanche nemen op Jansen omdat die in een competitieduel in eenzelfde situatie Van Leeuwen nog tot een domme fout verleidde.
Jansen liet zich gisteren echter niet in het nauw brengen. De Amsterdammer staat bekend om zijn eigenzinnige, creatieve spel. Hij is een beetje een zonderling in de damwereld, ooit lid geweest van een sekte. "Eigenzinnig? Ja, ik heb een gezonde spelopvatting. Ik ben altijd op zoek naar spitsvondige oplossingen en probeer altijd veel kansen te creëren", zegt Jansen over zichzelf. Hij is tot nu toe goed in vorm. Jansen werd twee keer Nederlands kampioen, in 1979 en 1994, maar brak internationaal nooit door. "Dan zou ik sportiever moeten worden. Een betere conditie voor toernooien moeten hebben. Ik moet me daar nog in ontwikkelen", zegt de 40-jarige Jansen. Al analyserend ziet hij intussen dat hij tegen Van Leeuwen een kans heeft laten lopen. Hij balt zijn vuist. "Dom, ik had toch iets scherper moeten zijn."
Rob Clerc doet het een maand na de in de barrage verloren WK-tweekamp tegen de Rus Tzizjov ook goed op het NK. Wel had hij moeite motivatie voor dit toernooi op te brengen, omdat er voor hem geen kwalificatie voor de WK-kandidatenmatches, dit jaar in Stadskanaal, op het spel staat. Clerc is al voor het volgende WK gekwalificeerd. "Het verlies tegen Tzizjov was behoorlijk teleurstellend. Ik had het gevoel er erg dichtbij te zijn", zegt Clerc. Hij is toch naar het noorden gekomen, omdat hij "dammen nu eenmaal leuk vindt". Clerc zegt nu volop voor zijn zevende titel te gaan.
Op het NK in Uithuizen ontbreekt de kampioen van vorig jaar, Erno Prosman. Wedstrijddammen kost hem voorlopig te veel energie. Hij zat gisteren met een boek op de tribune. Over de opengevallen plaats is van tevoren een kleine rel uitgebroken. De organiserende Damvereniging Warffum, die dit jaar 75 jaar bestaat, wilde dat de plaatselijke favoriet en kampioen uit 1995 Auke Scholma de 'wildcard' kreeg, maar de Koninklijke Nederlandse Dambond beschikte anders. Johan Krajenbrink, die in tegenstelling tot Scholma wel aan de halve finales had meegedaan, kreeg de plaats, ook al omdat hij vorig jaar wegens familie-omstandigheden het toernooi moest verlaten. "Een schandvlek op het kampioenschap", schrijft de secretaris van Damvereniging Warffum in het programmaboekje.
Driekwart van de partijen in Uithuizen is in remise geëindigd. Met name Rob Clerc is dat een doorn in het oog. "Het is het verhaal van alle afgelopen toernooien. De niveauverschillen worden steeds kleiner met meer en meer remises tot gevolg." Clerc vindt dat zo snel mogelijk spelregelveranderingen moeten worden doorgevoerd. "Zie het maar als een knieval voor de publiciteit. Het kan niet anders. Als op een WK-match achttien van de twintig partijen in remise eindigen vinden we geen sponsors meer." Onder dammers heerst echter nog grote verdeeldheid over eventuele regelaanpassingen.
De veertien deelnemers van het NK zijn twee weken op elkaar aangewezen in Uithuizen. Ze zitten met elkaar in hetzelfde hotel en publiek komt er niet veel. "Ik heb een prachtig uitzicht. Ik hou wel van leegheid", zegt Johan Krajenbrink uit Nijmegen. Maar hij vindt Uithuizen wel erg ver weg. "Vrienden van me hebben maar afgezien van een bezoekje." De anderen zeggen ook liever wat meer centraal te spelen. "Liever in Amsterdam. Onder de mensen", aldus Clerc. De laatste jaren is het gros van de belangrijke damtoernooien in Noord-Nederland gespeeld. Gemeentebestuurders, damclubs en sponsors zijn er enthousiaster, verklaart perschef S. Buurke.
Kees Thijssen is een half uur na zijn tirade terug in de speelzaal. Met donkere ogen en een blikje bier in zijn hand analyseert hij de partij Jansen-Van Leeuwen. "Heb je een blunder gemaakt", vraagt koploper Jansen aan hem. Thijssen mompelt bevestigend.
KRANTENARTIKELEN - 2005
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad, 15-04-1996
Prosman damde nog niet eerder in een tweekamp
Door ORKUN AKINCI
STEENWIJK, 15 APRIL. De organisatoren van het Nederlands kampioenschap dammen in Steenwijk hinkten zaterdagmiddag op twee gedachten. Het zojuist afgelopen toernooi was succesvol verlopen, maar ze hadden graag de kampioen gekroond. Dat zat er niet in. Gérard Jansen en Erno Prosman eindigden samen bovenaan en moeten in een tweekamp uitmaken wie zich nationaal kampioen mag noemen.
De editie van 1996 was misschien wel de spannendste uit de geschiedenis. Aan het begin van de laatste ronde hadden zes spelers nog een kans op de titel. Het zat er derhalve in dat de eerste plaats door meerdere spelers zou worden gedeeld. Van de favorieten wonnen Jansen en Prosman van Gerrit Boom en Hein Meijer. Hendrik van der Zee had zich bij de twee kunnen voegen, maar hij kon het voordeel in zijn partij tegen Jacob Okken niet uitbuiten.
<center>
Erno Prosman</center>
Jansen en Prosman moeten op een nader te bepalen plaats en tijdstip een barrage over drie partijen afwerken. Voor Prosman is dat een hele grote verrassing. De 23-jarige consultant uit Gouderak stond van alle deelnemers het laagst op de nationale ranglijst. Zijn overwinning in de eerste ronde op Rob Clerc was een teken dat iedereen rekening met hem diende te houden.
De koude douche volgde een dag later tegen Bert Raven. Prosman liep zijn enige nederlaag op in het toernooi. De opening van die partij was hem onbekend, verklaarde hij later. "En Raven speelde toen heel goed. Het was nog in het stadium dat ik niet te veel wedstrijden wilde verliezen. Ik begon het toernooi heel moeizaam. Ja, ik won van Clerc, maar dat is één partij. Pas later begon ik lekker te spelen."
De junioren-wereldkampioen van 1991 heeft nog nooit een tweekamp gespeeld, al lijkt dat een groot woord voor een barrage over drie partijen. "Misschien was een driekamp met Van der Zee erbij wel voordelig geweest voor mij. Ik ben vrij nieuw. Tegen mij zouden die twee zeker willen winnen, waardoor ze meer risico zouden nemen. Maar een tweekamp is ook goed, er zijn dan tenminste minder kanshebbers." De koplopers speelden in de zesde ronde al tegen elkaar. Prosman kwam toen goed weg met een remise. Met de zwarte schijven zag zijn stelling er halverwege de partij somber uit. Jansen koos niet de sterkste voortzetting en liet Prosman ontsnappen.
Dat Gérard Jansen nog uitzicht heeft op de titel is nÃÂet zo vreemd. De man uit Hoogvliet loopt al heel wat jaren mee en is een nationale topper. Jansen heeft al twee junioren- en een aspirantentitel achter zijn naam staan. Als senior werd hij in 1987 Europees kampioen en nam hij reeds drie keer deel aan het wereldkampioenschap. Desondanks is Jansen geen professional.
In tegenstelling tot dammers als Clerc en Scholma is hij niet iedere dag met de sport bezig. "Het levert niet genoeg op. Maar los van dat, als ik mijn baan op zou geven en dus meer tijd heb, zou ik waarschijnlijk alleen maar langer op bed blijven liggen. Ik zou nooit zes uur per dag met dammen bezig kunnen zijn. Spelen is leuk, analyseren veel minder."
Hendrik van der Zee was zaterdag de grote verliezer. Hij had een groot deel van het toernooi aan de leiding gestaan, maar kwam op het einde één punt te kort om mee te mogen doen aan de beslissingswedstrijden. Okken wist op de laatste speeldag net aan een nederlaag te ontkomen.
Van der Zee lachte na afloop als een boer met kiespijn. "Dat is dammen. Iemand kan er heel beroerd voor staan en toch een uitweg vinden. Je moet echt honderd procent gewonnen staan om een partij te winnen. Daarom zijn er zo veel remises (dit NK plm. zeventig procent, red). Wat mij betreft mogen de regels best veranderen. Ik weet niet hoe, maar de verhoudingen zouden dan beter kloppen. Ik verlies dan misschien van Clerc en Jansen, maar win van Okken."
Het is een discussie die al vele jaren wordt gevoerd. Ton Sijbrands, zes keer kampioen van Nederland en als analist aanwezig bij het NK, ziet er geen heil in. "Wat dat betreft ben ik nog helemaal van de oude stempel. Ja, Hendrik zegt dat je veel beter dan je tegenstander kunt zijn zonder te winnen. Dat klopt wel. Of ik denk dat de beste spelers het toernooi hebben gewonnen? Moeilijke vraag, daarvoor zou ik alle partijen moeten analyseren. Maar Jansen is gewoon een goede dammer. Prosman speelde aan het begin van het toernooi matig, maar zijn laatste wedstrijden waren heel goed."
Prosman damde nog niet eerder in een tweekamp
Door ORKUN AKINCI
STEENWIJK, 15 APRIL. De organisatoren van het Nederlands kampioenschap dammen in Steenwijk hinkten zaterdagmiddag op twee gedachten. Het zojuist afgelopen toernooi was succesvol verlopen, maar ze hadden graag de kampioen gekroond. Dat zat er niet in. Gérard Jansen en Erno Prosman eindigden samen bovenaan en moeten in een tweekamp uitmaken wie zich nationaal kampioen mag noemen.
De editie van 1996 was misschien wel de spannendste uit de geschiedenis. Aan het begin van de laatste ronde hadden zes spelers nog een kans op de titel. Het zat er derhalve in dat de eerste plaats door meerdere spelers zou worden gedeeld. Van de favorieten wonnen Jansen en Prosman van Gerrit Boom en Hein Meijer. Hendrik van der Zee had zich bij de twee kunnen voegen, maar hij kon het voordeel in zijn partij tegen Jacob Okken niet uitbuiten.
<center>
Erno Prosman</center>
Jansen en Prosman moeten op een nader te bepalen plaats en tijdstip een barrage over drie partijen afwerken. Voor Prosman is dat een hele grote verrassing. De 23-jarige consultant uit Gouderak stond van alle deelnemers het laagst op de nationale ranglijst. Zijn overwinning in de eerste ronde op Rob Clerc was een teken dat iedereen rekening met hem diende te houden.
De koude douche volgde een dag later tegen Bert Raven. Prosman liep zijn enige nederlaag op in het toernooi. De opening van die partij was hem onbekend, verklaarde hij later. "En Raven speelde toen heel goed. Het was nog in het stadium dat ik niet te veel wedstrijden wilde verliezen. Ik begon het toernooi heel moeizaam. Ja, ik won van Clerc, maar dat is één partij. Pas later begon ik lekker te spelen."
De junioren-wereldkampioen van 1991 heeft nog nooit een tweekamp gespeeld, al lijkt dat een groot woord voor een barrage over drie partijen. "Misschien was een driekamp met Van der Zee erbij wel voordelig geweest voor mij. Ik ben vrij nieuw. Tegen mij zouden die twee zeker willen winnen, waardoor ze meer risico zouden nemen. Maar een tweekamp is ook goed, er zijn dan tenminste minder kanshebbers." De koplopers speelden in de zesde ronde al tegen elkaar. Prosman kwam toen goed weg met een remise. Met de zwarte schijven zag zijn stelling er halverwege de partij somber uit. Jansen koos niet de sterkste voortzetting en liet Prosman ontsnappen.
Dat Gérard Jansen nog uitzicht heeft op de titel is nÃÂet zo vreemd. De man uit Hoogvliet loopt al heel wat jaren mee en is een nationale topper. Jansen heeft al twee junioren- en een aspirantentitel achter zijn naam staan. Als senior werd hij in 1987 Europees kampioen en nam hij reeds drie keer deel aan het wereldkampioenschap. Desondanks is Jansen geen professional.
In tegenstelling tot dammers als Clerc en Scholma is hij niet iedere dag met de sport bezig. "Het levert niet genoeg op. Maar los van dat, als ik mijn baan op zou geven en dus meer tijd heb, zou ik waarschijnlijk alleen maar langer op bed blijven liggen. Ik zou nooit zes uur per dag met dammen bezig kunnen zijn. Spelen is leuk, analyseren veel minder."
Hendrik van der Zee was zaterdag de grote verliezer. Hij had een groot deel van het toernooi aan de leiding gestaan, maar kwam op het einde één punt te kort om mee te mogen doen aan de beslissingswedstrijden. Okken wist op de laatste speeldag net aan een nederlaag te ontkomen.
Van der Zee lachte na afloop als een boer met kiespijn. "Dat is dammen. Iemand kan er heel beroerd voor staan en toch een uitweg vinden. Je moet echt honderd procent gewonnen staan om een partij te winnen. Daarom zijn er zo veel remises (dit NK plm. zeventig procent, red). Wat mij betreft mogen de regels best veranderen. Ik weet niet hoe, maar de verhoudingen zouden dan beter kloppen. Ik verlies dan misschien van Clerc en Jansen, maar win van Okken."
Het is een discussie die al vele jaren wordt gevoerd. Ton Sijbrands, zes keer kampioen van Nederland en als analist aanwezig bij het NK, ziet er geen heil in. "Wat dat betreft ben ik nog helemaal van de oude stempel. Ja, Hendrik zegt dat je veel beter dan je tegenstander kunt zijn zonder te winnen. Dat klopt wel. Of ik denk dat de beste spelers het toernooi hebben gewonnen? Moeilijke vraag, daarvoor zou ik alle partijen moeten analyseren. Maar Jansen is gewoon een goede dammer. Prosman speelde aan het begin van het toernooi matig, maar zijn laatste wedstrijden waren heel goed."
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC 21-11-1994
DAMMEN VOOR EEN HUIS IN LETLAND
Door Jaap Bloembergen
Niet de favorieten Tsjizjov en Wiersma, maar de Letse dammer Guntis Valneris is na dertien van de negentien ronden koploper bij de wereldkampioenschappen in Den Haag. Mocht de 27-jarige student Engels het toernooi winnend afsluiten, dan treedt hij in de voetsporen van zijn legendarische stad- en landgenoot Andreiko.
<center>
Foto: Guntis Valneris: 'Als ik in Riga ben, voel ik me soms een fascist' </center>
In het sobere spelershotel te Scheveningen is het een gezellige rotzooi. Sommige dammers hebben elkaar gevonden voor een vluggertje, anderen zijn druk aan de telefoon, een paar Afrikaanse spelers zitten te keuvelen aan de koffietafel. De eerste rustdag van het WK dammen wordt dankbaar aangegrepen om uit te rusten van alle vermoeienissen. In een hoekje zit Guntis Valneris. Hij wordt het liefst niet opgemerkt. "Ik ben graag op mezelf."
De introverte dammer heeft geen behoefte aan gezelschap. Als zijn collega's zich gezamenlijk naar het Haagse winkelcentrum laten rijden, blijft Valneris in zijn hotelkamer. Het liefst gaat hij alleen de stad in, op zoek naar cd's die in zijn woonplaats Riga niet te krijgen zijn. Daar bij de tramhalte, staat daar een lokale ambtenaar of de aanstaande wereldkampioen? De voorbijgangers lopen hem straal voorbij. Weten zij veel wie Valneris is, dat hij vanaf 1984 succes heeft op de internationale toernooien.
Zijn erelijst is verrassend groot. Drie keer werd hij wereldkampioen bij de junioren, een maal won hij de Europese titel. Vier jaar geleden werd hij tweede bij het wereldkampioenschap en mocht hij titelhouder Tsjizjov uitdagen. De match liep uit op een grote teleurstelling. Valneris verloor met 22-10 en leek het eeuwige talent dat bij de senioren net tekort schoot. Tot hij de afgelopen weken de aandacht trok in Den Haag. Met nog zes ronden te spelen heeft hij drie punten voorsprong op zijn naaste belager Baljakin en vier op Wiersma.
"Ik heb een goede kans om te winnen, maar krijg nog een paar moeilijke tegenstanders. Ik moet voorzichtig zijn, niet te agressief. Van belang is dat ik tegen de minder sterke spelers een klein voordeel weet te halen. Tegen de concurrenten moet het gewoon remise worden. Daarom heb ik tegen Tsjizjov ook voorzichtig gespeeld. Hij probeerde me nog te imponeren door met een walk man op aan tafel te gaan zitten, maar ik heb me er niet aan gestoord. Ik vond het eigenlijk wel goede muziek die hij had uitgekozen."
Een flauwe glimlach verschijnt op het grauwe gelaat. Valneris is de vriendelijkheid zelve. Pas wanneer de politieke situatie in zijn vaderland aan de orde komt, verandert zijn gemoedsrust. "Normaal gesproken ben ik trots op mijn Letse achtergrond. Het is een mooi land. Maar als ik in Riga ben, voel ik me af en toe een fascist." Hij spreekt zijn afkeer uit over de Russische bevolking in Letland. Zij vormt een meerderheid in de Baltische staat, die in 1991 onafhankelijk werd nadat het sinds de Tweede Wereldoorlog overgeleverd was aan de Duitse en Russische dictatuur.
"Het is een puinhoop. De Russen die geen geldig paspoort hebben, kopen er een op de zwarte markt. Ze weigeren Lets te leren spreken, zo chauvinistisch zijn ze. Ik ben allergisch voor chauvinisten. In Nederland is het toch normaal dat een Indonesiër Nederlands leert spreken? Bij ons niet. Natuurlijk moet er een oplossing komen, want zestig procent van de mensen die in Letland wonen heeft een Russische achtergrond." Valneris maakt zich zorgen over de toenemende criminaliteit. "Het is gewoon een soort mafia die de boel regeert. Twee weken geleden werd de vriendin vermoord van mijn vriend Witman, ook een heel goede dammer. Waarom? Ik weet het niet, maar ze deed in zaken. Misschien was het een afrekening."
De Letse onafhankelijkheid heeft eveneens grote gevolgen voor de damsport. "Voor 1991 was er veel meer geld beschikbaar. Het was een soort pyramide. In Moskou zat de top, in Riga zat een districtskantoor en daaronder had je de spelers. Er was geen clubcompetitie. De beste dammers moesten in een team spelen, dat meedeed aan het Russische kampioenschap. Zo'n toernooi duurde soms een maand, dus ik ben wel wat gewend." Ter vergelijking, het WK in Den Haag duurt tot ergernis van veel deelnemers ruim drie weken.
Zijn clubgenoot Auke Scholma roemt de discipline van Valneris. "Hij komt uit de oude Russische school. Die ramde dat er gewoon in. Voor westerse jongens is het moeilijk op te brengen om drie weken als een kluizenaar te leven, maar die 'Russen' weten niet beter." Scholma speelt met zijn Letse vriend bij de Friese damvereniging Rinsumageest, een bescheiden club die door het sponsorgeld van de locale bakkerij Jorritsma aardig aan de weg timmert. "Ik ken hem al wat langer, omdat je de halve wereld met elkaar hebt afgereisd. Je wordt toch een soort grote familie. Het is een heel rustige jongen, maar wel eentje met een pittige persoonlijkheid."
Het vooroordeel dat Valneris er een houterige damtechniek op nahoudt, wil Scholma niet onderschrijven. "Hij speelt af en toe een beetje roekeloos tegen mindere spelers. Analytisch blijkt soms dat er iets niet klopt, maar hij is een echte psycholoog. Hij heeft blijkbaar goed door wat een tegenstander wel en niet ziet. Daarom noem ik het geen mazzel als hij op het nippertje wint. Hij rekent heel veel en heel diep. Als je uit de wirwar telkens de juiste zet doet, ben je voor mij geen cafédammer."
Dammen werd van oorsprong in de Russische fabrieken gespeeld, vertelt Valneris met veel enthousiasme. "Het is een echte arbeiderssport. Dat was het al onder de tsaren. Onder de communisten werd het beter georganiseerd. Sport was nu eenmaal belangrijk voor het Sovjet-regime. In de jaren tachtig werd het al een beetje minder. Maar de trainers werden nog altijd goed betaald. Net zo goed als een wetenschapper of een dokter."
Met de onafhankelijkheid begon ook de financiële onzekerheid. Volgens Valneris ontbreekt het in Letland momenteel aan goede jeugdtrainers. Zij vormen de basis voor latere successen. "Als je tegenwoordig veel geld wilt verdienen in Letland, ga je in zaken. Of naar het buitenland, zoals mijn oude coach Merins. Die is naar Duitsland geëmigreerd. Toen hij vertrok, moest ik juist de tweekamp tegen Tsjizjov spelen. Ik was een beetje in de war. Daarom heb ik toen zo slecht gespeeld."
Sinds drie jaar moet Valneris het zonder persoonlijke begeleider stellen. Hij reist veelvuldig naar Nederland, Polen en Frankrijk. Daar boekt hij grote succes in de minder grote damtoernooien. Met een zakcentje als financiële vergoeding. "Als ik wereldkampioen word, kan ik misschien meer thuisblijven." De titel levert hem vijftienduizend gulden op, een schijntje vergeleken met de schaakpremies. Maar voor Valneris is het een hoop geld. "Misschien kan ik er op den duur een eigen huis van betalen. Dat is de droom van elke Let, een eigen huis."
DAMMEN VOOR EEN HUIS IN LETLAND
Door Jaap Bloembergen
Niet de favorieten Tsjizjov en Wiersma, maar de Letse dammer Guntis Valneris is na dertien van de negentien ronden koploper bij de wereldkampioenschappen in Den Haag. Mocht de 27-jarige student Engels het toernooi winnend afsluiten, dan treedt hij in de voetsporen van zijn legendarische stad- en landgenoot Andreiko.
<center>
Foto: Guntis Valneris: 'Als ik in Riga ben, voel ik me soms een fascist' </center>
In het sobere spelershotel te Scheveningen is het een gezellige rotzooi. Sommige dammers hebben elkaar gevonden voor een vluggertje, anderen zijn druk aan de telefoon, een paar Afrikaanse spelers zitten te keuvelen aan de koffietafel. De eerste rustdag van het WK dammen wordt dankbaar aangegrepen om uit te rusten van alle vermoeienissen. In een hoekje zit Guntis Valneris. Hij wordt het liefst niet opgemerkt. "Ik ben graag op mezelf."
De introverte dammer heeft geen behoefte aan gezelschap. Als zijn collega's zich gezamenlijk naar het Haagse winkelcentrum laten rijden, blijft Valneris in zijn hotelkamer. Het liefst gaat hij alleen de stad in, op zoek naar cd's die in zijn woonplaats Riga niet te krijgen zijn. Daar bij de tramhalte, staat daar een lokale ambtenaar of de aanstaande wereldkampioen? De voorbijgangers lopen hem straal voorbij. Weten zij veel wie Valneris is, dat hij vanaf 1984 succes heeft op de internationale toernooien.
Zijn erelijst is verrassend groot. Drie keer werd hij wereldkampioen bij de junioren, een maal won hij de Europese titel. Vier jaar geleden werd hij tweede bij het wereldkampioenschap en mocht hij titelhouder Tsjizjov uitdagen. De match liep uit op een grote teleurstelling. Valneris verloor met 22-10 en leek het eeuwige talent dat bij de senioren net tekort schoot. Tot hij de afgelopen weken de aandacht trok in Den Haag. Met nog zes ronden te spelen heeft hij drie punten voorsprong op zijn naaste belager Baljakin en vier op Wiersma.
"Ik heb een goede kans om te winnen, maar krijg nog een paar moeilijke tegenstanders. Ik moet voorzichtig zijn, niet te agressief. Van belang is dat ik tegen de minder sterke spelers een klein voordeel weet te halen. Tegen de concurrenten moet het gewoon remise worden. Daarom heb ik tegen Tsjizjov ook voorzichtig gespeeld. Hij probeerde me nog te imponeren door met een walk man op aan tafel te gaan zitten, maar ik heb me er niet aan gestoord. Ik vond het eigenlijk wel goede muziek die hij had uitgekozen."
Een flauwe glimlach verschijnt op het grauwe gelaat. Valneris is de vriendelijkheid zelve. Pas wanneer de politieke situatie in zijn vaderland aan de orde komt, verandert zijn gemoedsrust. "Normaal gesproken ben ik trots op mijn Letse achtergrond. Het is een mooi land. Maar als ik in Riga ben, voel ik me af en toe een fascist." Hij spreekt zijn afkeer uit over de Russische bevolking in Letland. Zij vormt een meerderheid in de Baltische staat, die in 1991 onafhankelijk werd nadat het sinds de Tweede Wereldoorlog overgeleverd was aan de Duitse en Russische dictatuur.
"Het is een puinhoop. De Russen die geen geldig paspoort hebben, kopen er een op de zwarte markt. Ze weigeren Lets te leren spreken, zo chauvinistisch zijn ze. Ik ben allergisch voor chauvinisten. In Nederland is het toch normaal dat een Indonesiër Nederlands leert spreken? Bij ons niet. Natuurlijk moet er een oplossing komen, want zestig procent van de mensen die in Letland wonen heeft een Russische achtergrond." Valneris maakt zich zorgen over de toenemende criminaliteit. "Het is gewoon een soort mafia die de boel regeert. Twee weken geleden werd de vriendin vermoord van mijn vriend Witman, ook een heel goede dammer. Waarom? Ik weet het niet, maar ze deed in zaken. Misschien was het een afrekening."
De Letse onafhankelijkheid heeft eveneens grote gevolgen voor de damsport. "Voor 1991 was er veel meer geld beschikbaar. Het was een soort pyramide. In Moskou zat de top, in Riga zat een districtskantoor en daaronder had je de spelers. Er was geen clubcompetitie. De beste dammers moesten in een team spelen, dat meedeed aan het Russische kampioenschap. Zo'n toernooi duurde soms een maand, dus ik ben wel wat gewend." Ter vergelijking, het WK in Den Haag duurt tot ergernis van veel deelnemers ruim drie weken.
Zijn clubgenoot Auke Scholma roemt de discipline van Valneris. "Hij komt uit de oude Russische school. Die ramde dat er gewoon in. Voor westerse jongens is het moeilijk op te brengen om drie weken als een kluizenaar te leven, maar die 'Russen' weten niet beter." Scholma speelt met zijn Letse vriend bij de Friese damvereniging Rinsumageest, een bescheiden club die door het sponsorgeld van de locale bakkerij Jorritsma aardig aan de weg timmert. "Ik ken hem al wat langer, omdat je de halve wereld met elkaar hebt afgereisd. Je wordt toch een soort grote familie. Het is een heel rustige jongen, maar wel eentje met een pittige persoonlijkheid."
Het vooroordeel dat Valneris er een houterige damtechniek op nahoudt, wil Scholma niet onderschrijven. "Hij speelt af en toe een beetje roekeloos tegen mindere spelers. Analytisch blijkt soms dat er iets niet klopt, maar hij is een echte psycholoog. Hij heeft blijkbaar goed door wat een tegenstander wel en niet ziet. Daarom noem ik het geen mazzel als hij op het nippertje wint. Hij rekent heel veel en heel diep. Als je uit de wirwar telkens de juiste zet doet, ben je voor mij geen cafédammer."
Dammen werd van oorsprong in de Russische fabrieken gespeeld, vertelt Valneris met veel enthousiasme. "Het is een echte arbeiderssport. Dat was het al onder de tsaren. Onder de communisten werd het beter georganiseerd. Sport was nu eenmaal belangrijk voor het Sovjet-regime. In de jaren tachtig werd het al een beetje minder. Maar de trainers werden nog altijd goed betaald. Net zo goed als een wetenschapper of een dokter."
Met de onafhankelijkheid begon ook de financiële onzekerheid. Volgens Valneris ontbreekt het in Letland momenteel aan goede jeugdtrainers. Zij vormen de basis voor latere successen. "Als je tegenwoordig veel geld wilt verdienen in Letland, ga je in zaken. Of naar het buitenland, zoals mijn oude coach Merins. Die is naar Duitsland geëmigreerd. Toen hij vertrok, moest ik juist de tweekamp tegen Tsjizjov spelen. Ik was een beetje in de war. Daarom heb ik toen zo slecht gespeeld."
Sinds drie jaar moet Valneris het zonder persoonlijke begeleider stellen. Hij reist veelvuldig naar Nederland, Polen en Frankrijk. Daar boekt hij grote succes in de minder grote damtoernooien. Met een zakcentje als financiële vergoeding. "Als ik wereldkampioen word, kan ik misschien meer thuisblijven." De titel levert hem vijftienduizend gulden op, een schijntje vergeleken met de schaakpremies. Maar voor Valneris is het een hoop geld. "Misschien kan ik er op den duur een eigen huis van betalen. Dat is de droom van elke Let, een eigen huis."
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad, 16-11-1994
Huiskamersfeer wint het van sportverdwazing
Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
DEN HAAG, 16 NOV. Een donkere man zet zijn ijsmuts recht om vervolgens weer weg te mijmeren boven de wedstrijdtafel. Even verderop komt een modern geklede collega aangelopen. Hij plukt aan zijn snor en schudt de ongeduldige tegenstander de hand. Deze sjofele grijsaard loopt gedurende de hele middag af en aan naar de koffietafel. De Senegalees Bassirou Ba, de Nederlander Harm Wiersma en de naar Amerika uitgeweken Rus Iser Koeperman strijden met zeventien andere denksporters om het wereldkampioenschap dammen in Den Haag.
<center>
Bassirou Bâ - Baljakin, 15 november 1994 </center>
Plaats van handeling is het oude raadhuis aan de Javastraat, een fraai gebouw uit de late negentiende eeuw dat volgens het programmaboekje een architectonisch voorbeeld is van de kunststroming eclecticisme. De locatie past goed bij het stoffige imago van de damsport. Kroonluchters hangen boven de deelnemers van verschillende pluimage. De meesten zijn bleek, beneveld door de rokerige zaal en de bedompte sfeer.
Macodou N'Diaye komt net als Ba uit Senegal, waar de damsport in de open lucht wordt beoefend. Hij heeft geen muts maar een sigaret als handelsmerk. Telkens als hij even de benen strekt, steekt de lange dammer een filtertje op. Met zijn collega's heeft hij de gewoonte bij een belendende tafel rond te neuzen. Wiersma kan er over meepraten: "Het kan helpen om de andere partijen te volgen. Als een concurrent verloren staat, krijg je er zelf extra veel zin in. Maar je moet er niet te lang bij stil staan. Dat leidt weer te veel de aandacht af van je eigen partij. Je kunt nu eenmaal niet alles in je hoofd opslaan."
Wiersma wint zijn partij tegen de 72-jarige Koeperman, de eerste Rus die in 1958 wereldkampioen werd. Wat een prachtig gezicht heeft deze levende damlegende. Toch is Koeperman niet echt geliefd bij zijn collega's. Toen hij nog uitkwam voor de Sovjet-Unie, hielp hij regelmatig landgenoten aan de benodigde punten. En andersom. Om dezelfde reden heeft Anatoli Gantwarg een discutabele reputatie. De geweldenaar uit Minsk won zijn partij van gisteren weliswaar, maar een zwakke start staat een hoge eindklassering in de weg.
Gantwarg en Wiersma regeerden de damsport in de late jaren zeventig en de vroege jaren tachtig. Een keer moesten ze de wereldtitel overdragen aan Jannes van der Wal. De excentrieke zonderling uit Groningen heeft tegenwoordig een duidelijke voorkeur voor de schaaksport. Om financiële redenen is hij wel van de partij in Den Haag. Als 'explicateur' werpt hij zijn licht op de diverse partijen. Hij legt de circa veertig toehoorders uit waarom de ene speler beter een andere zet had kunnen doen. Soms vergist Jannes zich. Door de eigen wijze waarop hij schuld bekent, krijgt hij de lachers op de hand.
De toeschouwers lopen heen en weer van de demonstratiezaal naar de speelzaal. Daar is regerend wereldkampioen Tsjizjov inmiddels remise overeen gekomen met zijn tegenstander. Dit tot ergernis van Jannes, want de Rus stond beduidend beter. "Daarom is dammen zo'n rotsport", zegt de man die het publiek moet vermaken. Tsjizjov heeft in dit toernooi nog niet de benodigde topvorm laten zien. Volgens klassementsleider Valneris heeft hij "de smaak van het spel verloren". Valneris zelf levert een puntje in bij Eugene Aman, de kampioen van Ivoorkust. De koele Let heeft nog twee punten voorsprong op Wiersma en de Wit-Rus Baljakin.
De twintig topdammers komen uit dertien verschillende landen. Tussen de donkerrode coulissen van het oude raadhuis vormen ze een bont gezelschap. Na afloop analyseren ze eensgezind de stellingen. Dammers lijken een heel klein beetje op schakers. Verslaafde intelligentsia. Het grootste verschil is de bij dammen ogenschijnlijk afwezige psychologische oorlogsvoering. Van een ijzige spanning is geen sprake in Den Haag. De huiskamersfeer wint het van de sportverdwazing.
Huiskamersfeer wint het van sportverdwazing
Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
DEN HAAG, 16 NOV. Een donkere man zet zijn ijsmuts recht om vervolgens weer weg te mijmeren boven de wedstrijdtafel. Even verderop komt een modern geklede collega aangelopen. Hij plukt aan zijn snor en schudt de ongeduldige tegenstander de hand. Deze sjofele grijsaard loopt gedurende de hele middag af en aan naar de koffietafel. De Senegalees Bassirou Ba, de Nederlander Harm Wiersma en de naar Amerika uitgeweken Rus Iser Koeperman strijden met zeventien andere denksporters om het wereldkampioenschap dammen in Den Haag.
<center>
Bassirou Bâ - Baljakin, 15 november 1994 </center>
Plaats van handeling is het oude raadhuis aan de Javastraat, een fraai gebouw uit de late negentiende eeuw dat volgens het programmaboekje een architectonisch voorbeeld is van de kunststroming eclecticisme. De locatie past goed bij het stoffige imago van de damsport. Kroonluchters hangen boven de deelnemers van verschillende pluimage. De meesten zijn bleek, beneveld door de rokerige zaal en de bedompte sfeer.
Macodou N'Diaye komt net als Ba uit Senegal, waar de damsport in de open lucht wordt beoefend. Hij heeft geen muts maar een sigaret als handelsmerk. Telkens als hij even de benen strekt, steekt de lange dammer een filtertje op. Met zijn collega's heeft hij de gewoonte bij een belendende tafel rond te neuzen. Wiersma kan er over meepraten: "Het kan helpen om de andere partijen te volgen. Als een concurrent verloren staat, krijg je er zelf extra veel zin in. Maar je moet er niet te lang bij stil staan. Dat leidt weer te veel de aandacht af van je eigen partij. Je kunt nu eenmaal niet alles in je hoofd opslaan."
Wiersma wint zijn partij tegen de 72-jarige Koeperman, de eerste Rus die in 1958 wereldkampioen werd. Wat een prachtig gezicht heeft deze levende damlegende. Toch is Koeperman niet echt geliefd bij zijn collega's. Toen hij nog uitkwam voor de Sovjet-Unie, hielp hij regelmatig landgenoten aan de benodigde punten. En andersom. Om dezelfde reden heeft Anatoli Gantwarg een discutabele reputatie. De geweldenaar uit Minsk won zijn partij van gisteren weliswaar, maar een zwakke start staat een hoge eindklassering in de weg.
Gantwarg en Wiersma regeerden de damsport in de late jaren zeventig en de vroege jaren tachtig. Een keer moesten ze de wereldtitel overdragen aan Jannes van der Wal. De excentrieke zonderling uit Groningen heeft tegenwoordig een duidelijke voorkeur voor de schaaksport. Om financiële redenen is hij wel van de partij in Den Haag. Als 'explicateur' werpt hij zijn licht op de diverse partijen. Hij legt de circa veertig toehoorders uit waarom de ene speler beter een andere zet had kunnen doen. Soms vergist Jannes zich. Door de eigen wijze waarop hij schuld bekent, krijgt hij de lachers op de hand.
De toeschouwers lopen heen en weer van de demonstratiezaal naar de speelzaal. Daar is regerend wereldkampioen Tsjizjov inmiddels remise overeen gekomen met zijn tegenstander. Dit tot ergernis van Jannes, want de Rus stond beduidend beter. "Daarom is dammen zo'n rotsport", zegt de man die het publiek moet vermaken. Tsjizjov heeft in dit toernooi nog niet de benodigde topvorm laten zien. Volgens klassementsleider Valneris heeft hij "de smaak van het spel verloren". Valneris zelf levert een puntje in bij Eugene Aman, de kampioen van Ivoorkust. De koele Let heeft nog twee punten voorsprong op Wiersma en de Wit-Rus Baljakin.
De twintig topdammers komen uit dertien verschillende landen. Tussen de donkerrode coulissen van het oude raadhuis vormen ze een bont gezelschap. Na afloop analyseren ze eensgezind de stellingen. Dammers lijken een heel klein beetje op schakers. Verslaafde intelligentsia. Het grootste verschil is de bij dammen ogenschijnlijk afwezige psychologische oorlogsvoering. Van een ijzige spanning is geen sprake in Den Haag. De huiskamersfeer wint het van de sportverdwazing.
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC Handelsblad 05-06-1991
Ook in 'Ons Dorpsleven' keerde het heilig vuur niet terug
Door onze redacteur DICK WITTENBERG
'S GRAVENPOLDER, 5 JUNI. Ergens, zegt ze, ergens ben ik het kwijtgeraakt: het heilig vuur. Zo gaat dat, zegt ze. Zonder treuren. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig heette ze nog Ludmilla Sochnenko en was ze een van de beste damsters van de wereld. Ze haalde ereplaatsen bij de wereldkampioenschappen in Amsterdam ('77) en Riga ('81). Won de mondiale titel elf jaar geleden in haar geboorteplaats Minsk.
Tegenwoordig gaat ze als Ludmilla Meijler door het leven, speelt voor damclub Ons Genoegen in Utrecht. Afgelopen week debuteerde ze bij de Nederlandse kampioenschappen dammen voor vrouwen. In dorpshuis 'Ons Dorpsleven' in 's Gravenpolder.
<center>
Ludmilla Ilina Sochnenko Meijler</center>
Ludmilla Meijler boekte gisteren haar zesde remise op rij en kan daarmee - met nog een partij te gaan - haar eventuele titel-aspiraties wel vergeten. Ze maakt zelfs weinig kans meer op de twee andere plaatsen die recht geven op deelname aan de wereldkampioenschappen in haar dierbare Minsk. Eigen schuld, zegt Meijler. Door familiebezoek in Rusland heeft ze de laatste twee maanden veel te weinig getraind.
"Toch speelde ik niet slecht", meent Meijler. "Maar aan het eind van de partijen heb ik drie, vier keer een grove fout gemaakt. Dat kost je een hoge klassering."
Dat zou haar vroeger niet zijn overkomen. Vroeger, toen ze voor een toernooi vijf tot zes uur dagelijks trainde. Of langer. Vroeger, toen ze nog een eigen trainer had. Maar zelfs toen beschouwde ze het dammen als niet meer dan "een hobby". School, muziek, ze had nog zoveel andere interesses. Ze weigerde om haar leven te reduceren tot de honderd velden van een dambord.
Later keerde ze zich helemaal af van het dammen. Niet dat ze er genoeg van had. Want dammen is "vreugde". "Als je wint, geeft dat grote voldoening. Als jij het spel kan maken. Als alles in jouw handen ligt." Maar nadat ze haar studie had voltooid, zich gespecialiseerd had in de psychiatrie, moest ze kiezen wat ze met haar vrije tijd zou doen. Dammen of wetenschappelijk onderzoek verrichten? Ze koos voor wat ze "het leukste" vond.
Vijf jaar lang raakte ze nauwelijks een damsteen meer aan. Tot ze zo'n anderhalf jaar geleden door haar huwelijk in Nederland belandde. Eerst had ze natuurlijk haar handen vol aan het leren van de taal. Maar haar beroep kan ze voorlopig in Nederland niet uitoefenen. Zo kreeg ze weer tijd voor haar oude passie.
De draad weer oppakken viel absoluut niet mee, bekent Meijler. "Ik was het dammen ontwend. Ik heb ook geen zin meer om zoveel te trainen.
Misschien mis ik wel de kracht, de bezetenheid." Ludmilla Meijler is te oud, zegt ze, om nog ooit de wereldtop te halen. Hoe oud wil ze niet zeggen. Dat vraag je niet aan een vrouw van boven dertig. En ze is zeker niet meer monomaan genoeg. Ze geeft het onmiddellijk toe. Dat is een 'kwaal' waar volgens haar veel vrouwelijke dammers aan lijden. Daarom spelen ze vaak maar enkele jaren op de toppen van hun kunnen. Om zich vervolgens te wijden aan werk of kinderen. Mannen zijn veel "fanatieker", zegt Meijler, veel meer gespitst op een tak van leven.
Dammen op topniveau vereist volgens Meijler een aantal specifieke talenten. Natuurlijk moet je een uitstekend geheugen hebben, een groot analytisch vermogen. En je goed kunnen concentreren. "Want een partij duurt vier, vijf, zes uur. Als je concentratie ook maar even verslapt, dan ga je in de fout." Aan de andere kant moet je ook voorkomen, zegt Meijler, dat je je blind gaat staren, dat je gaat fixeren. Daarom staan dammers tijdens een toernooi zo vaak op van hun bord om naar andere partijen te kijken. "Om even afstand te nemen. Zodat je je eigen partij weer met een frisse blik kunt zien."
Toch zijn al deze talenten volgens Meijler waardeloos als je niet over het juiste karakter beschikt. Een kampioen moet buitensporig winstgericht zijn, niet bang voor zijn tegenstander en over voldoende incasseringsvermogen, over voldoende veerkracht beschikken om terug te komen na een verloren partij. Maar het allerbelangrijkste, zegt Meijler, is dat je je emoties kunt bedwingen. "Je moet hard voor jezelf zijn." Dammen, erkent ze, is een introverte sport.
Ook in 'Ons Dorpsleven' keerde het heilig vuur niet terug
Door onze redacteur DICK WITTENBERG
'S GRAVENPOLDER, 5 JUNI. Ergens, zegt ze, ergens ben ik het kwijtgeraakt: het heilig vuur. Zo gaat dat, zegt ze. Zonder treuren. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig heette ze nog Ludmilla Sochnenko en was ze een van de beste damsters van de wereld. Ze haalde ereplaatsen bij de wereldkampioenschappen in Amsterdam ('77) en Riga ('81). Won de mondiale titel elf jaar geleden in haar geboorteplaats Minsk.
Tegenwoordig gaat ze als Ludmilla Meijler door het leven, speelt voor damclub Ons Genoegen in Utrecht. Afgelopen week debuteerde ze bij de Nederlandse kampioenschappen dammen voor vrouwen. In dorpshuis 'Ons Dorpsleven' in 's Gravenpolder.
<center>
Ludmilla Ilina Sochnenko Meijler</center>
Ludmilla Meijler boekte gisteren haar zesde remise op rij en kan daarmee - met nog een partij te gaan - haar eventuele titel-aspiraties wel vergeten. Ze maakt zelfs weinig kans meer op de twee andere plaatsen die recht geven op deelname aan de wereldkampioenschappen in haar dierbare Minsk. Eigen schuld, zegt Meijler. Door familiebezoek in Rusland heeft ze de laatste twee maanden veel te weinig getraind.
"Toch speelde ik niet slecht", meent Meijler. "Maar aan het eind van de partijen heb ik drie, vier keer een grove fout gemaakt. Dat kost je een hoge klassering."
Dat zou haar vroeger niet zijn overkomen. Vroeger, toen ze voor een toernooi vijf tot zes uur dagelijks trainde. Of langer. Vroeger, toen ze nog een eigen trainer had. Maar zelfs toen beschouwde ze het dammen als niet meer dan "een hobby". School, muziek, ze had nog zoveel andere interesses. Ze weigerde om haar leven te reduceren tot de honderd velden van een dambord.
Later keerde ze zich helemaal af van het dammen. Niet dat ze er genoeg van had. Want dammen is "vreugde". "Als je wint, geeft dat grote voldoening. Als jij het spel kan maken. Als alles in jouw handen ligt." Maar nadat ze haar studie had voltooid, zich gespecialiseerd had in de psychiatrie, moest ze kiezen wat ze met haar vrije tijd zou doen. Dammen of wetenschappelijk onderzoek verrichten? Ze koos voor wat ze "het leukste" vond.
Vijf jaar lang raakte ze nauwelijks een damsteen meer aan. Tot ze zo'n anderhalf jaar geleden door haar huwelijk in Nederland belandde. Eerst had ze natuurlijk haar handen vol aan het leren van de taal. Maar haar beroep kan ze voorlopig in Nederland niet uitoefenen. Zo kreeg ze weer tijd voor haar oude passie.
De draad weer oppakken viel absoluut niet mee, bekent Meijler. "Ik was het dammen ontwend. Ik heb ook geen zin meer om zoveel te trainen.
Misschien mis ik wel de kracht, de bezetenheid." Ludmilla Meijler is te oud, zegt ze, om nog ooit de wereldtop te halen. Hoe oud wil ze niet zeggen. Dat vraag je niet aan een vrouw van boven dertig. En ze is zeker niet meer monomaan genoeg. Ze geeft het onmiddellijk toe. Dat is een 'kwaal' waar volgens haar veel vrouwelijke dammers aan lijden. Daarom spelen ze vaak maar enkele jaren op de toppen van hun kunnen. Om zich vervolgens te wijden aan werk of kinderen. Mannen zijn veel "fanatieker", zegt Meijler, veel meer gespitst op een tak van leven.
Dammen op topniveau vereist volgens Meijler een aantal specifieke talenten. Natuurlijk moet je een uitstekend geheugen hebben, een groot analytisch vermogen. En je goed kunnen concentreren. "Want een partij duurt vier, vijf, zes uur. Als je concentratie ook maar even verslapt, dan ga je in de fout." Aan de andere kant moet je ook voorkomen, zegt Meijler, dat je je blind gaat staren, dat je gaat fixeren. Daarom staan dammers tijdens een toernooi zo vaak op van hun bord om naar andere partijen te kijken. "Om even afstand te nemen. Zodat je je eigen partij weer met een frisse blik kunt zien."
Toch zijn al deze talenten volgens Meijler waardeloos als je niet over het juiste karakter beschikt. Een kampioen moet buitensporig winstgericht zijn, niet bang voor zijn tegenstander en over voldoende incasseringsvermogen, over voldoende veerkracht beschikken om terug te komen na een verloren partij. Maar het allerbelangrijkste, zegt Meijler, is dat je je emoties kunt bedwingen. "Je moet hard voor jezelf zijn." Dammen, erkent ze, is een introverte sport.
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC 25-09-1996
JANNES VAN DER WAL 1956-1996; Uitzonderlijk mens
Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
Hij was een talentvol dammer en een uitzonderlijk mens. Oud-wereldkampioen Jannes van der Wal kreeg vooral bekendheid door zijn gedrag buiten de speelzaal. Gisteren overleed hij in zijn woonplaats Groningen aan de gevolgen van leukemie. Hij is 39 jaar geworden.
Als kind was Van der Wal, opgegroeid in Friesland, een spelletjesfreak die de regels naar zijn hand zette. Op elfjarige leeftijd ging hij fanatiek dammen. Na een afgebroken studie wiskunde werd hij als twintigjarige beroepsdammer, zonder overigens de materiële voordelen uit te buiten. Met zijn vlassige kapsel, slobbertrui, geitenharen sokken en sandalen heeft hij zijn imago van 'vreemde snuiter' vormgegeven.
Hij was een dammer met originele oplossingen. Geniale zetten werden afgewisseld met domme (concentratie)fouten. Hij werd vier keer Nederlands kampioen en veroverde in Sao Paulo de wereldtitel. Zijn sportieve hoogtepunt in 1982 leverde veel publiciteit op. De naam Jannes werd een begrip. Hij trad op in reclamespotjes, in modeshows en hij gaf desgevraagd lezingen over economische vraagstukken. Pianospelen voor de camera was een geliefde bezigheid.
In deze periode kwam hij bijna elke week in het nieuws. Zo gaf hij tijdens het Nederlands kampioenschap in 1983, danig geïrriteerd over het spelverloop, de tijdklok een enorme klap waardoor de stenen van het bord vielen. Op weg naar een toernooi in Utrecht viel hij in de trein uit Groningen in slaap, waardoor hij pas drie uur na aanvang arriveerde. Zijn televisieoptreden bij Mies Bouwman, kort na zijn wereldtitel, was het gesprek van de dag. Van der Wal had geen antwoord gegeven op de meest simpele vragen en liet zijn ervaren gesprekspartner in vertwijfeling achter. Zo bont had Mies het nog nooit meegemaakt.
Een interview met Van der Wal was een verhaal apart. Tijdens een gesprek met deze krant is hij een paar keer kwaad van tafel gelopen. "Wat een stomme vraag zeg", mopperde hij. Na een paar minuten ijsberen kwam hij tot bedaren en luisterde hij met een half oor en een verdwaasde blik naar de vragensteller. "Ik ben van mening dat ik ben uitgepraat', klonk het na een poosje. Het flesje alcoholvrij bier bleef onaangeroerd.
Van der Wal had begrip voor het feit dat hij door de meeste mensen niet werd begrepen. "Een wereldkampioen denksport kan zich geen groter compliment wensen." Hij was zich goed bewust dat het grote publiek minder belangstelling had voor zijn damkwaliteiten dan voor zijn excentrieke gedrag. "Ik ben populair, in welke zin dan ook. Op straat wordt toch niet over mijn zet 19-23 gesproken. Dat ik me eens verslapen heb, is voor iedereen te begrijpen. Zo'n zet gaat het land niet door."
De laatste jaren was hij alleen nog in de marge betrokken bij de damsport. Hij speelde simultaanpartijen om de bakker te kunnen betalen. Tijdens grote toernooien gaf hij op humoristische wijze tekst en uitleg aan het publiek. In vliegende vaart schoof hij de stenen over het bord. Om aan het eind van de analyse met een triest gezicht te concluderen dat het voordeel van wit of zwart onvoldoende was. "Wie weet wordt er nog wat geknoeid maar het blijft vast en zeker remise. Het is tenslotte dammen."
Om zich niet langer te ergeren aan de vele remises besteedde Jannes van der Wal de laatste jaren meer tijd aan bridgen en schaken. In 1994 gaf hij een bij nader inzien nogal wrange verklaring voor zijn beperkte schaakmogelijkheden. "Ik ben nu veel ouder en de kans dat ik een ziekte krijg is groter. Dus de kans dat ik kampioen word is tamelijk klein."
JANNES VAN DER WAL 1956-1996; Uitzonderlijk mens
Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
Hij was een talentvol dammer en een uitzonderlijk mens. Oud-wereldkampioen Jannes van der Wal kreeg vooral bekendheid door zijn gedrag buiten de speelzaal. Gisteren overleed hij in zijn woonplaats Groningen aan de gevolgen van leukemie. Hij is 39 jaar geworden.
Als kind was Van der Wal, opgegroeid in Friesland, een spelletjesfreak die de regels naar zijn hand zette. Op elfjarige leeftijd ging hij fanatiek dammen. Na een afgebroken studie wiskunde werd hij als twintigjarige beroepsdammer, zonder overigens de materiële voordelen uit te buiten. Met zijn vlassige kapsel, slobbertrui, geitenharen sokken en sandalen heeft hij zijn imago van 'vreemde snuiter' vormgegeven.
Hij was een dammer met originele oplossingen. Geniale zetten werden afgewisseld met domme (concentratie)fouten. Hij werd vier keer Nederlands kampioen en veroverde in Sao Paulo de wereldtitel. Zijn sportieve hoogtepunt in 1982 leverde veel publiciteit op. De naam Jannes werd een begrip. Hij trad op in reclamespotjes, in modeshows en hij gaf desgevraagd lezingen over economische vraagstukken. Pianospelen voor de camera was een geliefde bezigheid.
In deze periode kwam hij bijna elke week in het nieuws. Zo gaf hij tijdens het Nederlands kampioenschap in 1983, danig geïrriteerd over het spelverloop, de tijdklok een enorme klap waardoor de stenen van het bord vielen. Op weg naar een toernooi in Utrecht viel hij in de trein uit Groningen in slaap, waardoor hij pas drie uur na aanvang arriveerde. Zijn televisieoptreden bij Mies Bouwman, kort na zijn wereldtitel, was het gesprek van de dag. Van der Wal had geen antwoord gegeven op de meest simpele vragen en liet zijn ervaren gesprekspartner in vertwijfeling achter. Zo bont had Mies het nog nooit meegemaakt.
Een interview met Van der Wal was een verhaal apart. Tijdens een gesprek met deze krant is hij een paar keer kwaad van tafel gelopen. "Wat een stomme vraag zeg", mopperde hij. Na een paar minuten ijsberen kwam hij tot bedaren en luisterde hij met een half oor en een verdwaasde blik naar de vragensteller. "Ik ben van mening dat ik ben uitgepraat', klonk het na een poosje. Het flesje alcoholvrij bier bleef onaangeroerd.
Van der Wal had begrip voor het feit dat hij door de meeste mensen niet werd begrepen. "Een wereldkampioen denksport kan zich geen groter compliment wensen." Hij was zich goed bewust dat het grote publiek minder belangstelling had voor zijn damkwaliteiten dan voor zijn excentrieke gedrag. "Ik ben populair, in welke zin dan ook. Op straat wordt toch niet over mijn zet 19-23 gesproken. Dat ik me eens verslapen heb, is voor iedereen te begrijpen. Zo'n zet gaat het land niet door."
De laatste jaren was hij alleen nog in de marge betrokken bij de damsport. Hij speelde simultaanpartijen om de bakker te kunnen betalen. Tijdens grote toernooien gaf hij op humoristische wijze tekst en uitleg aan het publiek. In vliegende vaart schoof hij de stenen over het bord. Om aan het eind van de analyse met een triest gezicht te concluderen dat het voordeel van wit of zwart onvoldoende was. "Wie weet wordt er nog wat geknoeid maar het blijft vast en zeker remise. Het is tenslotte dammen."
Om zich niet langer te ergeren aan de vele remises besteedde Jannes van der Wal de laatste jaren meer tijd aan bridgen en schaken. In 1994 gaf hij een bij nader inzien nogal wrange verklaring voor zijn beperkte schaakmogelijkheden. "Ik ben nu veel ouder en de kans dat ik een ziekte krijg is groter. Dus de kans dat ik kampioen word is tamelijk klein."
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC, 09-04-1994
Achter de noodzaak schuilt een vertederende passie
Door JAAP BLOEMBERGEN
HUISSEN, 9 APRIL. In een bouwvallige pingpongzaal staat een kleine, bleke verteller. Hij toont de plaatselijke damliefhebbers welke varianten mogelijk zijn om de partij een andere wending te geven. De korte monoloog verandert al snel in een gezellig geroezemoes. Op een tafeltje naast het demonstratiebord blijft een flesje alcoholvrij bier urenlang onaangeroerd. Nog altijd bezeten. Het Nederlands kampioenschap in het Gelderse stadje Huissen heeft gedurende vijf wedstrijddagen een speciale attractie.
Jannes van der Wal (37) is nauwelijks veranderd sinds hij ruim tien jaar geleden een landelijke bekendheid werd. Dezelfde sandalen worden gevuld door dezelfde geitenharen sokken. De slobbertrui valt soepel over de ribfluwelen broek. Het haar is vlassig en achterover gekamd in de vorm van zijn oorschelp. Hij lijkt ontspannen, aan het eind van de middag. "Wie weet wordt er nog wat geknoeid, maar het blijft remise", luidt de conclusie over de partij tussen Jansen en Hoopman. Zijn stokpaardje krijgt een steun in de rug. De saaiste schaakpartij is nog boeiender dan de boeiendste dampartij, heeft Van der Wal zich niet zo lang geleden laten ontvallen. En: dammen is pijn, schaken is een spel.
Sinds een paar jaar is hij een fervent schaak- en bridgeliefhebber. Bij het bridgen is Van der Wal afhankelijk van een partner, wat niet altijd meevalt. Regelmatig moet een falende teamgenoot het ontgelden. Zelf betitelt hij het bridgen als een "gezelligheidsspel". Schaken is voor Van der Wal volgens zijn Groningse clubgenoot Erik Hoeksema "een totale verslaving". Jannes zelf is pessimistisch over zijn schaaktoekomst. "Ik ben nu veel ouder en de kans dat ik een ziekte krijg is groter. Dus de kans dat ik kampioen word, is tamelijk klein."
Logica àla Van der Wal. Op een duistere woensdagmiddag schijnt hij zich onlangs vertwijfeld te hebben afgevraagd. 1. Waarom heb ik geen schaaktalent? 2. Waarom ga ik altijd door m'n vlag? 3. Waarom zal ik nooit een goede schaker kunnen worden? Zijn nieuwste hobbies zijn surrogaat voor het grote damtalent van weleer. Hij heeft de wedstrijdsport in 1992 definitief afgezworen. "Met dammen ben je teveel afhankelijk van de zwakte van de tegenstander. Hoe vaak was ik niet niet veel sterker, maar werd het toch remise?"
Moet je de winnaar drie in plaats van twee punten geven, om de vele remises uit te bannen? Hij geeft geen antwoord. Kijkt de vragensteller bijna verbijsterd in de ogen. Na enig stilzwijgen en enkele verwijtende opmerkingen, komen de oplossingen. "Als iemand een dam haalt zou hij nog een keer aan zet moeten zijn. Of een stuk van de tegenstander van het bord mogen halen." Zolang de regels niet gewijzigd worden, keert hij niet terug als wedstrijddammer. "Als ik een perfecte partij speel vind ik dat ik moet winnen."
De rare snuiter die in 1982 wereldkampioen werd in Sao Paulo Wie herinnert zich niet het vraaggesprek met Mies Bouwman, die steeds wanhopiger werd naarmate Jannes langer zijn mond hield? Het verhaal van de verwarde titelhouder die in de trein in slaap viel en te laat kwam voor een belangrijke partij. De geruchten van drank en vrouwen die roddelend Nederland gulzig inhaleerde. Tien jaar later speelt Van der Wal alleen nog demonstratie- en simultaanpartijen. "Voor mijn levensonderhoud."
De laatste partij is nog aan de gang, maar de spreker heeft het al lang gezien. "Ik ben van mening dat ik ben uitgesproken." Het publiek bedankt Van der Wal met een welgemeend applaus. Volgens J. Bouwmeister, voorzitter van het organisatiecomité in Huissen, is iedereen laaiend enthousiast. Hij bevestigt dat de Nederlandse dambond aanvankelijk niet gelukkig was met de komst van Van der Wal. "Maar de sponsor zag in hem een landelijke bekendheid. Onlangs is hij nog bij Koos Postema geweest."
Over zijn faam wil Jannes van der Wal nog wel iets kwijt. "Ik word nog regelmatig gebeld. Ik ben populair, in welke zin dan ook." Hij schatert het uit. Veert plotseling op en zit een paar tellen later geconcentreerd achter de speeltafel. Schuift als een razende de stenen van het ene naar het andere vak. Als voorproefje op de simultaanpartijen tegen enkele plaatselijke notabelen, later op de avond. Dammen is zijn brood, verklaart hij bij herhaling. Maar achter de noodzakelijkheid gaat nog altijd een vertederende passie schuil.
Achter de noodzaak schuilt een vertederende passie
Door JAAP BLOEMBERGEN
HUISSEN, 9 APRIL. In een bouwvallige pingpongzaal staat een kleine, bleke verteller. Hij toont de plaatselijke damliefhebbers welke varianten mogelijk zijn om de partij een andere wending te geven. De korte monoloog verandert al snel in een gezellig geroezemoes. Op een tafeltje naast het demonstratiebord blijft een flesje alcoholvrij bier urenlang onaangeroerd. Nog altijd bezeten. Het Nederlands kampioenschap in het Gelderse stadje Huissen heeft gedurende vijf wedstrijddagen een speciale attractie.
Jannes van der Wal (37) is nauwelijks veranderd sinds hij ruim tien jaar geleden een landelijke bekendheid werd. Dezelfde sandalen worden gevuld door dezelfde geitenharen sokken. De slobbertrui valt soepel over de ribfluwelen broek. Het haar is vlassig en achterover gekamd in de vorm van zijn oorschelp. Hij lijkt ontspannen, aan het eind van de middag. "Wie weet wordt er nog wat geknoeid, maar het blijft remise", luidt de conclusie over de partij tussen Jansen en Hoopman. Zijn stokpaardje krijgt een steun in de rug. De saaiste schaakpartij is nog boeiender dan de boeiendste dampartij, heeft Van der Wal zich niet zo lang geleden laten ontvallen. En: dammen is pijn, schaken is een spel.
Sinds een paar jaar is hij een fervent schaak- en bridgeliefhebber. Bij het bridgen is Van der Wal afhankelijk van een partner, wat niet altijd meevalt. Regelmatig moet een falende teamgenoot het ontgelden. Zelf betitelt hij het bridgen als een "gezelligheidsspel". Schaken is voor Van der Wal volgens zijn Groningse clubgenoot Erik Hoeksema "een totale verslaving". Jannes zelf is pessimistisch over zijn schaaktoekomst. "Ik ben nu veel ouder en de kans dat ik een ziekte krijg is groter. Dus de kans dat ik kampioen word, is tamelijk klein."
Logica àla Van der Wal. Op een duistere woensdagmiddag schijnt hij zich onlangs vertwijfeld te hebben afgevraagd. 1. Waarom heb ik geen schaaktalent? 2. Waarom ga ik altijd door m'n vlag? 3. Waarom zal ik nooit een goede schaker kunnen worden? Zijn nieuwste hobbies zijn surrogaat voor het grote damtalent van weleer. Hij heeft de wedstrijdsport in 1992 definitief afgezworen. "Met dammen ben je teveel afhankelijk van de zwakte van de tegenstander. Hoe vaak was ik niet niet veel sterker, maar werd het toch remise?"
Moet je de winnaar drie in plaats van twee punten geven, om de vele remises uit te bannen? Hij geeft geen antwoord. Kijkt de vragensteller bijna verbijsterd in de ogen. Na enig stilzwijgen en enkele verwijtende opmerkingen, komen de oplossingen. "Als iemand een dam haalt zou hij nog een keer aan zet moeten zijn. Of een stuk van de tegenstander van het bord mogen halen." Zolang de regels niet gewijzigd worden, keert hij niet terug als wedstrijddammer. "Als ik een perfecte partij speel vind ik dat ik moet winnen."
De rare snuiter die in 1982 wereldkampioen werd in Sao Paulo Wie herinnert zich niet het vraaggesprek met Mies Bouwman, die steeds wanhopiger werd naarmate Jannes langer zijn mond hield? Het verhaal van de verwarde titelhouder die in de trein in slaap viel en te laat kwam voor een belangrijke partij. De geruchten van drank en vrouwen die roddelend Nederland gulzig inhaleerde. Tien jaar later speelt Van der Wal alleen nog demonstratie- en simultaanpartijen. "Voor mijn levensonderhoud."
De laatste partij is nog aan de gang, maar de spreker heeft het al lang gezien. "Ik ben van mening dat ik ben uitgesproken." Het publiek bedankt Van der Wal met een welgemeend applaus. Volgens J. Bouwmeister, voorzitter van het organisatiecomité in Huissen, is iedereen laaiend enthousiast. Hij bevestigt dat de Nederlandse dambond aanvankelijk niet gelukkig was met de komst van Van der Wal. "Maar de sponsor zag in hem een landelijke bekendheid. Onlangs is hij nog bij Koos Postema geweest."
Over zijn faam wil Jannes van der Wal nog wel iets kwijt. "Ik word nog regelmatig gebeld. Ik ben populair, in welke zin dan ook." Hij schatert het uit. Veert plotseling op en zit een paar tellen later geconcentreerd achter de speeltafel. Schuift als een razende de stenen van het ene naar het andere vak. Als voorproefje op de simultaanpartijen tegen enkele plaatselijke notabelen, later op de avond. Dammen is zijn brood, verklaart hij bij herhaling. Maar achter de noodzakelijkheid gaat nog altijd een vertederende passie schuil.
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
NRC 06-04-1999
Deelnemers NK dammen eten en slapen ook samen
Door onze redacteur HANS KLIPPUS
HUISSEN, 6 APRIL. Gérard Jansen speelt bij het 82ste NK dammen een thuiswedstrijd. Hij woont in de straat achter de speelzaal in Huissen. Toch trekt niet Jansen, maar een paar nieuwe namen de meeste aandacht.
Ron Heusdens is een van drie koplopers bij het Nederlands kampioenschap dammen in Huissen. Toch beweert hij dat hij niet echt kan dammen. ,,Soms zie ik een open vakje en denk: daar kan ook een schijf heen'', vertelt de 36-jarige Schiedammer. ,,En dat doe ik dan maar.''
Nu Sijbrands en Wiersma weer eens ontbreken bij de nationale titelstrijd trekt vooral Heusdens de aandacht. Dat is verrassend. Hij deed vier keer eerder mee aan het NK, voor het laatst in '92, en kwam nooit hoger dan de gedeelde zesde plaats. Maar Heusdens, al acht jaar kampioen van de Nederlandse denktriatlon (bridge, dammen en schaken), heeft zich voorgenomen dit jaar niet meer ,,als een jojo'' door het toernooi te trekken. Hij verdeelt zijn tijd beter en wint knap zijn eerste drie partijen. Kees Thijssen roept hem daarna abrupt een halt toe, maar Heusdens blijft bovenaan staan.
In de achtste ronde denkt Heusdens zelfs weer helemaal alleen aan kop te komen. Zijn partij tegen veteraan Auke Scholma lijkt voorspoedig te verlopen. Maar uiteindelijk zit er niet meer dan een remise in. Heusdens kan er na afloop niet over uit. ,,Tsjonge, tsjonge, dat ik dit niet win'', stamelt hij, starend naar de overgebleven stenen op het bord. ,,Ik heb hem helemaal zoek gespeeld! En dan komt hij ineens met deze zet aanwaaien.'' Hij staat op en gooit zijn pen neer. ,,Weg kampioenschap!''
<center>
Koploper Ron Heusdens kan niet echt dammen,
maar is wel smaakmaker van NK</center>
Heusdens en Scholma zijn de laatste twee dammers in de speelzaal. Ze maken er een lange partij van. Na een paar uur komt Heusdens tussen het publiek zijn zwager al waarschuwen dat hij nog wel even geduld moet hebben. Pas om zes uur zit de strijd erop. Medekoploper Marino Barkel staat daarentegen al om half vier met zijn eerste pijpje bier aan de bar. De 24-jarige debutant uit Vriezeveen speelt bij het NK snel en onbevangen en heeft daar opvallend veel succes mee. Regelmatig komen tegenstanders tegen hem in tijdnood. Zoals ook Thijssen, de derde man aan de leiding. Die moet het dan ook met een teleurstellende remise doen. Barkel, die met zijn uiterlijk zo voor een zanger van een Nederlandse rockband kan doorgaan, wordt van alle kanten gefeliciteerd met zijn punt. ,,Ik ben geen moment verschrikkelijk bang geweest'', zegt de Drent na afloop stoer. ,,Ik trek mijn poot niet terug, hoor.''
Door het latertje van Heusdens moet Barkel lang rondhangen in Het Koelhuis voordat hij met de andere spelers met de bus kan vertrekken. Dan zit Gérard Jansen al lang op de bank thuis, want hij woont in Huissen in de straat achter de zaal. Na zijn partij tegen Hendrik van der Zee neemt hij in de gang met een plaatsgenoot de uitslagen van de lokale voetbalclubs door. Het eerste elftal van zijn eigen vereniging RKHVV - Jansen speelt zelf in het zevende - blijkt in de eerste klasse met 4-0 van de koploper te hebben gewonnen. De dammer is er blij mee, blijer dan met zijn eigen spel.
Jansen werd al vier keer tweede bij het NK en hoopt nu in `eigen huis' eindelijk eens kampioen te worden. Voor de start was hij een van de favorieten, maar hij is niet echt in vorm. Voorlopig moet Jansen genoegen nemen met een gedeelde zesde plaats, zelfs nog achter de andere Huissenaar, Mark Kemperman. Het Gelderse Huissen is een echt damstadje. In de speelzaal hangt de prachtige, rijkelijk gevulde eikenhouten prijzenkast van de plaatselijke club.
De andere twaalf deelnemers logeren in De Vereniging in Elst. Want in Huissen zelf is er geen hotel. Tegenstanders of niet, de dammers kunnen het goed met elkaar vinden. Ze eten 's avonds met elkaar en nemen daarna nog urenlang de gespeelde partijen door. Ze kunnen er nooit genoeg van krijgen. ,,Ik ben vrijdagavond een kennis gaan opzoeken'', vertelt oud-kampioen Rob Clerc. ,,Toen ik om acht uur uit het hotel wegging, zat iedereen gebogen over een partij van Thijssen. Ik was om half twaalf terug, de deur was op slot en ik moest via een raam naar binnen. En daar zaten die jongens nog steeds met dezelfde situatie voor hun neus.''
Als de achtste ronde al een eind op weg is, voorspelt analyticus Johan Krajenbrink - straks wel actief bij het WK in Riga, maar geen deelnemer aan het NK - het deskundige publiek in de demonstratiezaal een dag met alleen maar gelijke spelen. ,,Het dreigt een remiserige ronde te worden.'' Het loopt iets anders. Hans Jansen, de kampioen van 1979, '94 en '97, verslaat de lang geleden vanwege het dammen naar Nederland verhuisde Fransman Gil Salomé en brengt het notitiebiljet van de partij naar zijn moeder in de zaal. Even later wint Arjan van Leeuwen ook nog van Hein Meijer.
De verhouding tussen winstpartijen en remises valt best mee bij het NK. Dat is zeker niet bij elk wedstrijd het geval. Daarom wordt in het dammen gezocht naar mogelijkheden om het spel interessanter te maken. Zo heeft oud-wereldkampioen Harm Wiersma, die zijn nationale titel in Huissen niet wenste te verdedigen, voor volgende maand een toernooi met de beste dammers van de wereld georganiseerd, het WK Rapid genaamd, waar de bedenktijd slechts 45 minuten in plaats van twee uur per speler bedraagt. Niet iedereen is er van overtuigd dat die ingreep inderdaad voor meer actie zal zorgen, maar het is volgens de experts het proberen waard.
Eerst moet het NK nog worden beslist. Het is spannend, want achter de drie koplopers volgen ook nog eens drie spelers op maar één punt. Achtervolger Clerc, al zes keer eerder Nederlands kampioen, verwacht dat de strijd om de eerste plaats uiteindelijk tussen Thijssen en hemzelf zal gaan. ,,Ik speel in de tweede week altijd beter. Ik dam niet zo veel meer en moet er even inkomen.''
Clerc zegt eerlijk dat hij hoopt dat smaakmaker Heusdens de titel niet wint. ,,Ik zeg niet hij een prutser is, maar hij is geen echte topper. Ik gun hem alles, hoor, maar hij doet gewoon maar wat. Hij is heel handig, zeker. Maar ik acht zijn kansen nul-komma-nul.'' Heusdens is zelf na zijn teleurstellende remise tegen Scholma ook niet erg optimistisch. ,,Als ik hier kampioen wil worden, moet ik natuurlijk wel een speler als Scholma verslaan.''
Deelnemers NK dammen eten en slapen ook samen
Door onze redacteur HANS KLIPPUS
HUISSEN, 6 APRIL. Gérard Jansen speelt bij het 82ste NK dammen een thuiswedstrijd. Hij woont in de straat achter de speelzaal in Huissen. Toch trekt niet Jansen, maar een paar nieuwe namen de meeste aandacht.
Ron Heusdens is een van drie koplopers bij het Nederlands kampioenschap dammen in Huissen. Toch beweert hij dat hij niet echt kan dammen. ,,Soms zie ik een open vakje en denk: daar kan ook een schijf heen'', vertelt de 36-jarige Schiedammer. ,,En dat doe ik dan maar.''
Nu Sijbrands en Wiersma weer eens ontbreken bij de nationale titelstrijd trekt vooral Heusdens de aandacht. Dat is verrassend. Hij deed vier keer eerder mee aan het NK, voor het laatst in '92, en kwam nooit hoger dan de gedeelde zesde plaats. Maar Heusdens, al acht jaar kampioen van de Nederlandse denktriatlon (bridge, dammen en schaken), heeft zich voorgenomen dit jaar niet meer ,,als een jojo'' door het toernooi te trekken. Hij verdeelt zijn tijd beter en wint knap zijn eerste drie partijen. Kees Thijssen roept hem daarna abrupt een halt toe, maar Heusdens blijft bovenaan staan.
In de achtste ronde denkt Heusdens zelfs weer helemaal alleen aan kop te komen. Zijn partij tegen veteraan Auke Scholma lijkt voorspoedig te verlopen. Maar uiteindelijk zit er niet meer dan een remise in. Heusdens kan er na afloop niet over uit. ,,Tsjonge, tsjonge, dat ik dit niet win'', stamelt hij, starend naar de overgebleven stenen op het bord. ,,Ik heb hem helemaal zoek gespeeld! En dan komt hij ineens met deze zet aanwaaien.'' Hij staat op en gooit zijn pen neer. ,,Weg kampioenschap!''
<center>
Koploper Ron Heusdens kan niet echt dammen,
maar is wel smaakmaker van NK</center>
Heusdens en Scholma zijn de laatste twee dammers in de speelzaal. Ze maken er een lange partij van. Na een paar uur komt Heusdens tussen het publiek zijn zwager al waarschuwen dat hij nog wel even geduld moet hebben. Pas om zes uur zit de strijd erop. Medekoploper Marino Barkel staat daarentegen al om half vier met zijn eerste pijpje bier aan de bar. De 24-jarige debutant uit Vriezeveen speelt bij het NK snel en onbevangen en heeft daar opvallend veel succes mee. Regelmatig komen tegenstanders tegen hem in tijdnood. Zoals ook Thijssen, de derde man aan de leiding. Die moet het dan ook met een teleurstellende remise doen. Barkel, die met zijn uiterlijk zo voor een zanger van een Nederlandse rockband kan doorgaan, wordt van alle kanten gefeliciteerd met zijn punt. ,,Ik ben geen moment verschrikkelijk bang geweest'', zegt de Drent na afloop stoer. ,,Ik trek mijn poot niet terug, hoor.''
Door het latertje van Heusdens moet Barkel lang rondhangen in Het Koelhuis voordat hij met de andere spelers met de bus kan vertrekken. Dan zit Gérard Jansen al lang op de bank thuis, want hij woont in Huissen in de straat achter de zaal. Na zijn partij tegen Hendrik van der Zee neemt hij in de gang met een plaatsgenoot de uitslagen van de lokale voetbalclubs door. Het eerste elftal van zijn eigen vereniging RKHVV - Jansen speelt zelf in het zevende - blijkt in de eerste klasse met 4-0 van de koploper te hebben gewonnen. De dammer is er blij mee, blijer dan met zijn eigen spel.
Jansen werd al vier keer tweede bij het NK en hoopt nu in `eigen huis' eindelijk eens kampioen te worden. Voor de start was hij een van de favorieten, maar hij is niet echt in vorm. Voorlopig moet Jansen genoegen nemen met een gedeelde zesde plaats, zelfs nog achter de andere Huissenaar, Mark Kemperman. Het Gelderse Huissen is een echt damstadje. In de speelzaal hangt de prachtige, rijkelijk gevulde eikenhouten prijzenkast van de plaatselijke club.
De andere twaalf deelnemers logeren in De Vereniging in Elst. Want in Huissen zelf is er geen hotel. Tegenstanders of niet, de dammers kunnen het goed met elkaar vinden. Ze eten 's avonds met elkaar en nemen daarna nog urenlang de gespeelde partijen door. Ze kunnen er nooit genoeg van krijgen. ,,Ik ben vrijdagavond een kennis gaan opzoeken'', vertelt oud-kampioen Rob Clerc. ,,Toen ik om acht uur uit het hotel wegging, zat iedereen gebogen over een partij van Thijssen. Ik was om half twaalf terug, de deur was op slot en ik moest via een raam naar binnen. En daar zaten die jongens nog steeds met dezelfde situatie voor hun neus.''
Als de achtste ronde al een eind op weg is, voorspelt analyticus Johan Krajenbrink - straks wel actief bij het WK in Riga, maar geen deelnemer aan het NK - het deskundige publiek in de demonstratiezaal een dag met alleen maar gelijke spelen. ,,Het dreigt een remiserige ronde te worden.'' Het loopt iets anders. Hans Jansen, de kampioen van 1979, '94 en '97, verslaat de lang geleden vanwege het dammen naar Nederland verhuisde Fransman Gil Salomé en brengt het notitiebiljet van de partij naar zijn moeder in de zaal. Even later wint Arjan van Leeuwen ook nog van Hein Meijer.
De verhouding tussen winstpartijen en remises valt best mee bij het NK. Dat is zeker niet bij elk wedstrijd het geval. Daarom wordt in het dammen gezocht naar mogelijkheden om het spel interessanter te maken. Zo heeft oud-wereldkampioen Harm Wiersma, die zijn nationale titel in Huissen niet wenste te verdedigen, voor volgende maand een toernooi met de beste dammers van de wereld georganiseerd, het WK Rapid genaamd, waar de bedenktijd slechts 45 minuten in plaats van twee uur per speler bedraagt. Niet iedereen is er van overtuigd dat die ingreep inderdaad voor meer actie zal zorgen, maar het is volgens de experts het proberen waard.
Eerst moet het NK nog worden beslist. Het is spannend, want achter de drie koplopers volgen ook nog eens drie spelers op maar één punt. Achtervolger Clerc, al zes keer eerder Nederlands kampioen, verwacht dat de strijd om de eerste plaats uiteindelijk tussen Thijssen en hemzelf zal gaan. ,,Ik speel in de tweede week altijd beter. Ik dam niet zo veel meer en moet er even inkomen.''
Clerc zegt eerlijk dat hij hoopt dat smaakmaker Heusdens de titel niet wint. ,,Ik zeg niet hij een prutser is, maar hij is geen echte topper. Ik gun hem alles, hoor, maar hij doet gewoon maar wat. Hij is heel handig, zeker. Maar ik acht zijn kansen nul-komma-nul.'' Heusdens is zelf na zijn teleurstellende remise tegen Scholma ook niet erg optimistisch. ,,Als ik hier kampioen wil worden, moet ik natuurlijk wel een speler als Scholma verslaan.''
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Gisteren is het Panamerikaans kampioenschap begonnen in Montreal, Canada.
De eerste uitslagen zijn door André Leclerc op het (internationale deel van het) forum gezet:
http://www.fqjr.qc.ca/dames/100/panam_2005.html
De eerste uitslagen zijn door André Leclerc op het (internationale deel van het) forum gezet:
Meer op: http://fmjd.org/bb/viewtopic.php?t=1141&start=0 enAndre Leclerc wrote:The Panamerican championships finally got underway this afternoon in Montreal with 16 players instead of the 18 expected (cancellations related mostly to visa problems). Also, Igor Ribakov who just won the 2005 US championship was unable to come, but their 2005 runner-up is here as replacement: Alex Moguilianski! So, here are the results of round number 1 and pairings for round 2:
Ronde 1 12-07-2005 (16:00)
Dickson Maughn - Andy Charles (1-1)
Raoul Alias - Nelsen Angela (1-1)
Louis Gilles - Gilles Carisse (1-1)
Iser Kuperman - Alexander Mogiljanski (1-1)
Paulvin Simon - Romain Tchicaya (1-1)
Adam Andall - Willem Blyheid (1-1)
Jose Maria Filho - Frantz Forbin (2-0)
Anthony Alexandre - Shang Wong Louicéus (1-1*)
* arrived too late for first round
Ronde 2 13-07-2005 (9:00)
Dickson Maughn - Gilles Carisse
Raoul Alias - Alexander Mogiljanski
Louis Gilles - Romain Tchicaya
Iser Kuperman - Willem Blijheid
Paulvin Simon - Frantz Forbin
Adam Andall - Shang Wong Louicéus
Jose Maria Filho - Anthony Alexandre
Andy Charles - Nelsen Angela
The schedule has changed a bit so stay tuned for more updates. We should be able to post the games tomorrow.
Andre Leclerc
http://www.fqjr.qc.ca/dames/100/panam_2005.html
-
Eric van Dusseldorp
- Posts: 4245
- Joined: Tue Sep 30, 2003 22:11
7 remises en 1 beslissing. Laat het Klareveld niet lezen! [img]images/smilies/icon_wink.gif[/img]Hanco Elenbaas wrote:Gisteren is het Panamerikaans kampioenschap begonnen in Montreal, Canada.
De eerste uitslagen zijn door André Leclerc op het forum gezet:
Andre Leclerc wrote:The Panamerican championships finally got underway this afternoon in Montreal with 16 players instead of the 18 expected (cancellations related mostly to visa problems). Also, Igor Ribakov who just won the 2005 US championship was unable to come, but their 2005 runner-up is here as replacement: Alex Moguilianski! So, here are the results of round number 1 and pairings for round 2:
Ronde 1 12-07-2005 (16:00)
Dickson Maughn - Andy Charles (1-1)
Raoul Alias - Nelsen Angela (1-1)
Louis Gilles - Gilles Carisse (1-1)
Iser Kuperman - Alexander Mogiljanski (1-1)
Paulvin Simon - Romain Tchicaya (1-1)
Adam Andall - Willem Blyheid (1-1)
Jose Maria Filho - Frantz Forbin (2-0)
Anthony Alexandre - Shang Wong Louicéus (1-1*)
* arrived too late for first round
Ronde 2 13-07-2005 (9:00)
Dickson Maughn - Gilles Carisse
Raoul Alias - Alexander Mogiljanski
Louis Gilles - Romain Tchicaya
Iser Kuperman - Willem Blijheid
Paulvin Simon - Frantz Forbin
Adam Andall - Shang Wong Louicéus
Jose Maria Filho - Anthony Alexandre
Andy Charles - Nelsen Angela
The schedule has changed a bit so stay tuned for more updates. We should be able to post the games tomorrow.
Andre Leclerc
-
Hanco Elenbaas
- Posts: 18872
- Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49
Maandag is het internationaal toernooi van Parthenay begonnen, met onder ondere Guntis Valneris, Martin Dolfing en Laurent Nicault.
Veel informatie en links via Jacques Permal op
http://fmjd.org/bb/viewtopic.php?t=985& ... sc&start=0
Patrick Kopp heeft weer wat handige sites geopend.
Uitslagen: http://dammeur2.free.fr/Parthenay2005/resultats.htm
Partijen: http://dammeur2.free.fr/Parthenay2005/parties.htm
Veel informatie en links via Jacques Permal op
http://fmjd.org/bb/viewtopic.php?t=985& ... sc&start=0
Patrick Kopp heeft weer wat handige sites geopend.
Uitslagen: http://dammeur2.free.fr/Parthenay2005/resultats.htm
Partijen: http://dammeur2.free.fr/Parthenay2005/parties.htm
-
Jaap van Galen
- Posts: 713
- Joined: Wed Dec 17, 2003 10:51
Hoe bedoel je die [img]images/smilies/icon_wink.gif[/img] in relatie tot Klareveld nu precies Eric?Eric van Dusseldorp wrote: 7 remises en 1 beslissing. Laat het Klareveld niet lezen! [img]images/smilies/icon_wink.gif[/img]
-
Eric van Dusseldorp
- Posts: 4245
- Joined: Tue Sep 30, 2003 22:11
Ik heb die knipoog erbij gezet omdat ik in een milde bui was en niet gelijk een polemiek wilde beginnen tegen Klareveld, die altijd op het vinkentouw zit als er in een toernooironde veel remises vallen.Jaap van Galen wrote:Hoe bedoel je die [img]images/smilies/icon_wink.gif[/img] in relatie tot Klareveld nu precies Eric?Eric van Dusseldorp wrote: 7 remises en 1 beslissing. Laat het Klareveld niet lezen! [img]images/smilies/icon_wink.gif[/img]
Tevreden?
-
Eric van Dusseldorp
- Posts: 4245
- Joined: Tue Sep 30, 2003 22:11
