de Volkskrant, 6 april 2006
‘Je zag de gekste dingen gebeuren’
Van onze verslaggever Robèrt Misset
AMSTERDAM - ‘Een beetje gek’ moet je wel zijn om zo goed te kunnen blindschaken als de Rus Morozevitsj, zegt Loek van Wely. De Nederlandse grootmeester begon tijdens het blind- en rapidtoernooi in Monte Carlo ‘echt te hallucineren’.
Blindschaken maakt bij Loek van Wely soms ongekende driften los
Of blindschaken wel zo gezond is, waagt Loek van Wely te betwijfelen. ‘Ik ben ooit benaderd om het wereldrecord blindsimultaan aan te vallen. Ik zou graag eens van Ton Sijbrands vernemen hoe hij erin slaagt 24 uur blind te dammen. Na een dergelijke recordpoging moet ik tien jaar vrij nemen of je kunt me in een gesticht opsluiten.’
<center>
</center>
De traditionele combinatie van blind- en snelschaken in het sterk bezette toernooi in Monte Carlo heeft zijn krachten gesloopt, vertelt Van Wely. De Tilburgse grootmeester eindigde met tien punten als negende, ver achter de winnaars Anand en Morozevitsj. In het rapidtoernooi haalde hij uit elf partijen een punt meer (5½) dan bij het blindschaken (4½). ‘Daar ben ik geen held in.’
Ook na zijn tiende optreden bij het elitetoernooi in Monte Carlo noemt Van Wely het schaken zonder zichtbare tegenstander een bizarre ervaring. Het is alsof je op de tast je weg moet vinden in een donkere kamer. In Monaco zaten de deelnemers tegenover elkaar achter hun computer en moesten ze met hun muis zetten uitvoeren op een schaakbord zonder stukken.
Het was de enige informatie die de schakers bereikte, zegt de 33-jarige Van Wely. ‘Gelukkig was de zaal niet zo rumoerig als in Wijk aan Zee. Elk geluidje kan de concentratie verstoren. Soms betrapte ik mezelf erop dat ik om me heen zat te staren. Het was een bewijs dat mijn gedachten afdwaalden. Je moet in het blindschaken zo dicht mogelijk bij de stelling blijven, anders gaat het mis.’
Niemand laveerde zo virtuoos door zijn geest als de Rus Morozevitsj, die in het blindtoernooi maar liefst 9½ uit 11 scoorde en daarmee de nummer twee Anand drie punten voorbleef. Morozevitsj is dan ook ‘een beetje gek’, aldus Van Wely. Zo verspeelde hij de Russische titel door zich voor een partij te verslapen. ‘En Morozevitsj was een keer zo kwaad op zichzelf na een slechte partij dat hij het vliegtuig naar huis nam en al zijn bagage in zijn hotelkamer achterliet.’
De uitblinker in het blindtoernooi in Monaco doet nu eenmaal dingen ‘waar een normale sterveling als ik niet op zou komen’, zegt Van Wely. ‘Blindschaken is toch al ongrijpbaar en met zijn creatieve speelstijl leidde Morozevitsj ons allemaal naar zijn moeras.’
Neem de blindpartij die Van Wely tegen hem speelde. ‘Morozevitsj kwam in een stelling die slecht voor hem had kunnen aflopen. Maar ik had weinig bedenktijd en het voordeel glipte uit mijn handen. Zeker in het blindschaken is de klok een moordenaar. Tegen het einde van het toernooi begon ik in de tijdnoodfase echt te hallucineren. Je zag bij het blindschaken toch al de gekste dingen gebeuren. Zo gaf Ivantsjoek zomaar een dame weg.’
Maar dan noem je ook iemand die alle vooroordelen over geniale denksporters bevestigt, meent Van Wely. ‘Na een nederlaag liep Ivantsjoek urenlang jankend door Wijk aan Zee. Dan zit er wel een steekje bij je los.’
Al maakte het blindschaken ook bij de nummer twee van Nederland soms ongekende driften los. Geruisloos had Van Wely verloren van de nieuwe wereldkampioen Topalov, toen hij de Bulgaar in het spelershome betrapte op enkele denigrerende opmerkingen. ‘Topalov lijkt zo aardig, maar hij heeft een paar trucjes geleerd van zijn manager.’
Op ‘alle denkbare manieren’ had Topalov hem gesard. ‘Hij liet aan omstanders weten dat ik er eigenlijk niks van kon. Ik heb soms een schop onder mijn kont nodig. Maar nu werd ik zo kwaad dat ik al mijn woede in de rapidpartij tegen Topalov heb gestopt.’
In die discipline is Van Wely ‘King Loek’, zoals hij zich op internet noemt. In een partijtje met 25 minuten bedenktijd en 10 seconden per zet – in het blindtoernooi was dat 20 seconden – hakte hij Topalov met de zwarte stukken genadeloos van het bord. ‘Er hoefde niets gezegd te worden, ik had mijn punt gemaakt.’
Ook Topalov en Aronian, winnaar van de World Cup en het toernooi in Linares, konden zich in Monte Carlo niet onderscheiden. ‘Veel mensen denken dat het een vakantietoernooi is, maar het ging er wel degelijk hard aan toe. Ik was tevreden over mijn spel, niet over het aantal punten dat ik heb behaald.’
Een dag na het goedbetaalde evenement in het belastingparadijs zat Van Wely alweer achter het bord voor zijn Duitse club Porz. Bij het klassieke schaken met twee uur bedenktijd voor veertig zetten vergaloppeerde hij zich opnieuw tegen zijn Angstgegner Sjirov. ‘Ik merkte dat ik door het blind- en snelschaken in Monte Carlo mezelf niet was. Ik werd door Sjirov ouderwets geslacht.’
Toch zou Van Wely het toejuichen als bijvoorbeeld het Corus-toernooi in Wijk aan Zee eens volgens de formule van het blindschaken zou worden georganiseerd. ‘Het lijkt me een interessant experiment.’ En lachend: ‘Maar dan ga ik zeker eerst bij Sijbrands langs. In het dammen hebben de stenen allemaal dezelfde functie, dat maakt het blinddammen nog veel moeilijker. In de schaaksport heb je tenminste houvast aan de diversiteit van de stukken.’
<center>
