De tien mooiste partijfragmenten aller tijden

Best games, combinations etc.
User avatar
Hanco Elenbaas
Posts: 18872
Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49

Post by Hanco Elenbaas » Fri Oct 29, 2004 14:34

Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 12 januari 2002

Dammen

door Rob Clerc


Het damtijdschrift De Problemist kent de rubriek 'De Top 12 aller tijden'. Daarin laat een problemist zijn selectie zien van de beste problemen uit de damgeschiedenis. Voor partijspelers zou iets dergelijks met de beste twaalf fragmenten ook een leuke opgave zijn. Als iedere grootmeester nu eens met een eigen serie komt, zou dat een prachtige verzameling opleveren. De keuze is moeilijk, maar in mijn dozijn zou het volgende unieke offerfragment zeker te zien zijn. Een offer is per definitie verrassend: na het geven van de schijf volgt immers een zet, zodat, anders dan bij een combinatie, niet direct resultaat te zien is in ons materialistische spel. Het fragment ontstond twintig jaar geleden tijdens het gedenkwaardige WK 1982 in Brazilië.

José Maria da Silva - Rob Clerc
WK Brazilië, 23 november 1982

<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="WMWP2530353738394042BP1213141819232427"><param name="notation"value="4034232839332839344324294339273237282934393318233039233442381924"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>

De diagramstand ontstond na zwarts vijftigste zet (34-30 21-27) in de partij José Maria da Silva – R. Clerc. De tijdnood was dus net achter de rug en we hadden een uur om de gevolgen te overzien. Toen ik de positie trachtte te doorgronden, viel mijn oog op het variantje 37-32 24-29 32x21 29-34 40x29 23x32 30-24x24 en ondanks schijfwinst voor zwart is het remise. Een teleurstelling van korte duur omdat in deze variant 29-33! wel wint. De beste verdediging voor wit is 51.39-33! waarna de dam door het 'zetje van Weiss' via 27-32 38x27 24-29 23-29 14-20 18x47 in een onoverzichtelijk eindspel resulteert. Partijverloop: 51.40-34? 23-28! 52.39-33 28x39 53. 34x43 24-29! Hier gaat het om. Nu ziet de variant 37-32 27-31 43-39 12-17 er ongezond uit voor wit, zodat zijn volgende zet niet meer dan logisch is. 54. 43-39 27-32!! Voor mij een volstrekt nieuw offer. (Niet 29-34 vanwege weer 37-32x21 30-24x24=) 55.37x28 (38x27 29-34 39-33 14-20+) 29-34 56.39-33 18-23 57. 30x39 23x34 58.42-38. Het klopt allemaal precies: op 35-30 volgt 13-18 14-20+. In de partij speelde wit na 58.19-24 met een schijf minder nog acht overbodige zetten door. Beslist een top 12-fragment!

Copyright: Clerc, R.J.

User avatar
Hanco Elenbaas
Posts: 18872
Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49

Post by Hanco Elenbaas » Wed Dec 29, 2004 14:20

Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 21 augustus 2004

Dammen

door Rob Clerc


Dammen bij hoge temperaturen is net zo te trainen als het spelen met harde muziek. Het is, vooral voor de jeugd die geen Spartaanse omstandigheden meer gewend is, een goede concentratie oefening.

Je wordt er hard van en mentale weerbaarheid speelt ook in de denksport een niet te onderschatten rol. Zo lieten we geen wanklank horen toen in Afrika geen airconditioning in de speelzaal was. Nu vallen de temperaturen in de zomertoernooien in Nederland nogal mee. Een van die zomertoernooien beleeft deze maand al zijn 26ste editie: het open toernooi van Brunssum. Regelmatig is hier het open kampioenschap van Nederland gespeeld, dat bij toerbeurt in Den Haag, Nijmegen of Brunssum terechtkwam. Het Limburgse toernooi heeft zelfs even geëxperimenteerd met een grootmeestergroep, maar de kern activiteit bleef toch het open toernooi. Voor veel Oost-Europeanen was het verblijf op een naburige camping een extra trekpleister. Een van de weinige topspelers die geregeld meespeelt is Erno Prosman, de Nederlandse kampioen van 1996 ie dit jaar pas voor de tweede keer deelnam aan de nationale titelstrijd. Bij die gelegenheid stelde talentscout Johan Krajenbrink alle deelnemers aan het NK voor aan de hand van een fragment. Voor Prosman koos hij een fragment uit Brunssum.

Image

Erno Prosman - Igor Tchartoriiski
Brunssum, 11 augustus 2000

<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="WMWP272832333437383944BP131617192325263035"><param name="notation"value="332926312909313144403533322830390903332203272530274330354349162149163540161140451150"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>

De diagramstand ontstond in de partij E. Prosman - I. Tchartoriiski (Brunssum, 11 augustus 2000). Wit staat beter, maar hoe moet hij zijn voordeel concretiseren? Bij uitstek is Prosman een speler die er in slaagt bij de overgang van middenspel naar eindspel het maximale uit de stelling te halen. Uiteraard hanteert ook hij het algemeen geaccepteerde principe dat Gantwarg mij al lang geleden leerde: het gaat er niet om de objectief beste zet te spelen, maar de voortzetting die het lastigst is voor je tegenstander! In de diagramstand is 44-40 objectief de beste voortzetting, maar Prosman kiest een zet die meer winstkansen geeft: 46. 33-29!! 26-31?? Verleidelijk maar wel de beslissende fout. Na 13-18 38-33 17-21 28-22 23-28 kan wit niet meer winnen. Nu volgt een daverende rondslag: 47. 29x9 31x31 48. 44-40 35x33 49. 32-28! 30x39 50. 9-3 33x22 51. 3x27!! met scherpe eindspelwinst: 25-30 27-43 30-35 43-49 (vorkmotief!) 16-21 49x16 35-40 16-11 40-45 11-50+. Zwart liet het zich niet meer bewijzen en gaf de partij op!

Copyright: Clerc, R.J.

Paul Alexander Oudshoorn
Posts: 5
Joined: Wed Dec 29, 2004 20:13

Post by Paul Alexander Oudshoorn » Wed Dec 29, 2004 21:46

In de partij leidde 31-27 snel tot remise na 13-18, 17-22 etc. Er was een verrassende bordkans:

Kees Thijssen- Arie v.d Wetering
Hiltex- Van Stigt Thans

<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="WMWP242829313234BP131517202125"><param name="notation"value="31261318241918222923223319132024130824300802303932283322231822130216"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>

User avatar
Hanco Elenbaas
Posts: 18872
Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49

Post by Hanco Elenbaas » Fri Dec 31, 2004 10:51

Image Image
R.C. Keller op 20 november 1952 vlak voor zijn WK-partij met Fankhauser

Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 24 januari 2004

Dammen

door Rob Clerc


Een bekend advies aan topsporters is om zich toe te leggen op hun sterke kanten, zodat die nog beter worden. Het werken aan zwakke punten is verspilde energie. Zo heeft Steffi Graf ongetwijfeld meer getraind op haar van nature ijzersterke forehand dan op haar backhand. Het leverde haar de bijnaam fräulein forehand op. Uiteraard zijn de zwakke kanten bij toppers nog aanzienlijk beter dan de sterke bij gewone spelers. Zo moet je als allround dammer alle speltypen beheersen, al heeft iedereen natuurlijk zijn voorkeur. De meeste topdammers zijn aanvallers, maar kunnen ook omsingelen. Een speler die bekend stond om zijn aanvallende spel is R.C. Keller (1905-1981). De dertienvoudige nationale kampioen streefde systematisch naar terreinvoordeel. Het spel van Keller sprak niet direct tot de verbeelding, maar was gewoon logisch en sterk. Des te groter was mijn verbazing toen ik op een omsingelingspartij van Keller stuitte. Nu experimenteren topspelers natuurlijk per definitie, maar in deze partij heette Kellers tegenstander Piet Roozenburg! Ik ontdekte de onbekende kant van Keller in het meinummer van Het Damspel uit 1946. De 'vergeten' partij maakte onderdeel uit van een vriendschappelijke tweekamp tussen de destijds sterkste dammers van Nederland. In die match hielden beide grootmeesters elkaar in evenwicht: 10-10. Beiden wonnen één partij. Ziehier het beslissende fragment uit de vijfde matchpartij Keller-Roozenburg (2 maart 1946).

R.C. Keller - P. Roozenburg
2 maart 1946

<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="BMWP2526313334353639454849BP0406081213141517222728"><param name="notation"value="14193430192345401218403413193024193035242732494308123329323843322837314204094238"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>


Natuurlijk staat zwart in de diagramstand niet minder, al was het maar omdat hij 17-21x11 kan spelen. In de partij volgt zwart een verkeerd plan dat prachtig wordt weerlegd!

37...14-19? 38. 34-30 19-23 39. 45-40 12-18 40. 40-34 13-19 41. 30-24! 19x30 42. 35x24 27-32 43. 49-43 8-12 44. 33-29 32-38 of? Er dreigde eenvoudig 48-42-38+. 45. 43x32 28x37 46. 31x42 4-9 47. 42-38 en zwart gaf het op.

Copyright: Clerc, R.J.

User avatar
Hanco Elenbaas
Posts: 18872
Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49

Post by Hanco Elenbaas » Sat Jan 08, 2005 14:23

Peter van Heun, de kersverse clubkampioen van Hiltex, won met een prachtige (lok-)combinatie van Tjalling Goedemoed. Tjalling laat een en ander zien op zijn site Damwereld in de draad Demotiedammen op Mindsports Arena, http://damwereld.com/phpBB/viewtopic.php?p=574#574

Peter van Heun - Tjalling Goedemoed 2-0
Mindsports Arena,
sectie Killer Draughts (demotiedammen)

<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="WMWP252630333935363738404243BP070809111314151920222427"><param name="notation"value="393424293423194838322747403448313618132234294724301015042501"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>

User avatar
Hanco Elenbaas
Posts: 18872
Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49

Post by Hanco Elenbaas » Fri Jan 14, 2005 03:08

Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 15 december 2001

Dammen

door Rob Clerc


Dammen is een sport die vooral in kleine plaatsen op hoog niveau wordt beoefend. Dat is historisch zo gegroeid. In vroeger tijden was er tijdens de oogsttijd op het platteland zelfs een officiële zomerstop. In kleine gemeenten, waar het verenigingsleven bloeit, is vaak een sterke damvereniging. Het is ook nu nog te zien aan de plaatsen van de clubs die in de hoogste afdeling in de bondscompetitie uitkomen. Zo is landskampioen Witte van Moort afkomstig uit het Overijsselse Westerhaar en plaatsen als Rinsumageest, Lunteren, Vorden en De Lier zijn ook met teams in de hoofdklasse vertegenwoordigd.


De bekendste kleine plaats is het Gelderse damstadje Huissen, dat in haar bestaan liefst acht landstitels verzamelde. Aan zes daarvan, in de tachtiger jaren, heb ik mijn bijdrage geleverd, maar Huissen bestaat vooral uit een aantal damfamilies. De bekendste namen zijn Van Aalten, Berends en Kemperman, die altijd ruim vertegenwoordigd zijn in het eerste team. Topspeler Gérard Jansen, een rasechte Huissenaar, en de Wit-Rus Baljakin zijn al jaren steunpilaren van het topteam. Als symbool voor Huissen geldt grootmeester Geert van Aalten, wiens vader in het Nederlands kampioenschap 1966 nog won van Ton Sijbrands. De nu 43-jarige Van Aalten was in 1975 wereldkampioen bij de junioren. In 1988 debuteerde hij op het WK. Met het volgende fragment schreef hij historie door bij het WK'90 de legende Koeperman op even fraaie als problematische wijze te verslaan.

Image
Jeugdwereldkampioen Geert van Aalten
Krasnapolsky Amsterdam 28 december 1975


Iser Koeperman - Geert van Aalten 0-2
Wereldkampioenschap 1990, Groningen

<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="WMWP2527323340363739414246BP0611131416171819212426"><param name="notation"value="4035172239342231362724293412131812231939353039443024444932282123241914202514492719282736"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>

Na het gespeelde 38. 10-14 in de partij I. Koeperman - G. van Aalten (WK 1990) had wit weinig keus: 39. 40-35 17-22! 40. 39-34 lijkt nog leuk, maar de Huissenaar wikkelt onberispelijk af. 40. 22x31 41. 36x27 24-29! 42. 34x12 13-18 43. 12x23 19x39 44. 35-30 39-44 45. 30-24 44-49 46. 32-28 21x23 47. 24-19 14-20! 48. 25x14 49-27 49. 19x28 27-36!!
Een prachtige slotstand. Wit verliest drie stukken en de partij. Ook Koeperman zag het niet meer en overschreed in deze hopeloze positie de tijdslimiet.

Copyright: Clerc, R.J.

User avatar
Kosmos
Posts: 7564
Joined: Mon Sep 29, 2003 15:21
Real name: Tj. Goedemoed
Location: Ktar
Contact:

Post by Kosmos » Fri Jan 14, 2005 23:19

Anonymous wrote:Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 12 april 2003

Het is deze maand precies dertig jaar geleden dat ik als achttienjarige wereldkampioen werd bij de junioren. Geen wereldschokkend nieuws, wel een gebeurtenis waar ik met genoegen aan terugdenk. Ik was de eerste Nederlandse jeugdwereldkampioen, na mij volgden Geert Van Aalten, Bauke Bies, Erno Prosman en Wiebe van der Wijk (1999).


Ik verwachtte in 1973 de meeste concurrentie van Hans Jansen. In de herkamp om het nationaal jeugd kampioenschap had hij me dat jaar met liefst 5-1 verslagen. Ik beschouwde hem als favoriet en dat veranderde pas toen ik in de finale van hem won. Die partij bleek uiteindelijk beslissend.

Begrijpelijker dan dat strategische duel is het spectaculaire combinatieve fragment uit de voorronde in de partij tussen de Fransman Philippe Lesnes(wit) en Jansen.

De partij werd vandaag op de dag af dertig jaar geleden gespeeld: op 20 december 1973 (zie diagram).

Philippe Lesnes - Hans Jansen
WK Junioren 20 december 1973


<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="BMWP222527283032343537394041434548BP030508091011131415161921232629"><param name="notation"value="19242819142330280812342311172211160727162631372607111618134440491520251410462621462821160308433828063530081249431217383205103228091316111319112219232819061430241432433910143933324933284935242014252822351322171318171125301106180148433034"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet> Image

In de diagramstand haalde Jansen een verrassende damcombinatie uit: 28...19-24!! 29. 28x19* 14x23 30. 30x28 8-12 31. 34x23 11-17 32. 22x11 16x7 33. 27x16 26-31 34. 37x26 7-11 35. 16x18 13x44 36. 40x49 15-20 37. 25x14 10x46! Prachtig toch! Het afspel moet natuurlijk gewonnen zijn, maar in tijdnood ontsnapt wit. 38. 26-21 46-28 39. 21-16 3-8 40. 43-38 28-6 41. 35-30 8-12 42. 49-43 12-17 43. 38-32 5-10 44. 32-28 9-13 45. 16-11 13-19 46. 11x22 19-23 47. 28x19 6x14 48. 30-24 14-32 49. 43-39 10-14? Eenvoudig winst is 32-38! 24-19 39-43 39-33 43-30+. 50. 39-33 32-49 51. 33-28 49-35 52. 24-20 14x25 53. 28-22 35-13 54. 22-17 13-18 55. 17-11 25-30 56. 11-6 18-1 57. 48-43 30-34 en remise overeengekomen.

Copyright: Clerc, R.J.
Image

"Het eindspel moet natuurlijk gewonnen zijn..."
Dergelijke uiitspraken wantrouw ik vaak.
De winst die Rob aangeeft klopt wel. Maar voordat zwart gewonnen kwam te staan, stond het remise. Als wit in de diagramstand 45.28-23! doet kan zwart niet winnen, op 45... 6-1 komt 46.23-18 47.43-39 =. Op 45... 10-14 46.30-24 (zelfs 23-18 16-11= kan) 6-1 volgt 24-19 (13x24 43-39) =.
De opstelling met een dam op 6 en de zet 12-17 doet me denken aan mijn eindspel tegen Zdoroviak in de slotronde Meestergroep Bijlmer, een winstpartij die me de titel opleverde, later vakkundig gestolen door Henk Fokkink (rating 666).

User avatar
Kosmos
Posts: 7564
Joined: Mon Sep 29, 2003 15:21
Real name: Tj. Goedemoed
Location: Ktar
Contact:

Post by Kosmos » Fri Jan 14, 2005 23:28

Image

Zdoroviak - Goedemoed
Bijlmer Meestergroep 19-08-2000
Stand na 30.49-43?

Zwart won met een standaardcombinatie in podkowa:

30... 14-20! 31.25x23 13-18 32.23x12 24-29 33.33x24 22x33 34.38x29 21-26 35.12x21 16x49

en zwart won het afspel.

User avatar
Hanco Elenbaas
Posts: 18872
Joined: Tue Apr 22, 2003 14:49

Post by Hanco Elenbaas » Fri Mar 18, 2005 20:46

Algemeen Dagblad Magazine, zaterdag 6 december 2003

Dammen

Rob Clerc


Over drie maanden wordt ir. G. van Dijk tachtig jaar!


In de periode 1946-1972 nam hij maar liefst 25 keer deel aan het kampioenschap van Nederland. Op het WK 1952 werd hij vierde, in 1956 vijfde en ook in het WK van 1964 was hij van de partij. Een keer speelde hij zelfs een tweekamp om de wereldtitel. Dat was in 1959, toen hij met 27-13 verloor van Koeperman. Van Dijk was in de damwereld lange tijd het toonbeeld van onverzettelijkheid en voorkomendheid. Hij hechtte niet alleen aan omgangsvormen, hij bracht ze ook in praktijk. Als captain van het Nederlands team gaf hij me, samen met enkele teamgenoten, een ernstige waarschuwing voor onprofessioneel gedrag. Dat gebeurde in 1974, toen het licht nog 's avonds om tien uur uitging; het leverde ons een fraaie brief op van het bondsbestuur met een officiële waarschuwing.

Image
Geert van Dijk - R.C. Keller,
Herkamp om het kampioenschap van Nederland 1958
in Wageningen


De Wageningse ingenieur beleefde zijn finest hour in 1958. Hij was altijd de mindere van Keller (13 nationale titels), maar in het NK 1958 eindigden ze gelijk op de eerste plaats. Van Dijk won de noodzakelijke herkamp, en werd daardoor voor de eerste en enige keer nationaal kampioen. Ook in het WK 1956 versloeg hij Keller; die werd toen tweede met slechts één punt minder dan de verrassende Canadese wereldkampioen Marcel Deslauriers.

Geert van Dijk - R.C. Keller 2 - 0
Wereldkampioenschap 1956, 27 november 1956

<applet code="webdam.Viewer.class"codeBase="http://www.damweb.nl/"height="270"name= ... ar"><param name="position"value="WMWP262728323335363839404245BP060811121315171819232425"><param name="notation"value="3631243035241930281913244035242933243019272217483934483035021116312712170207"><param name="options" value="bgcolor: D8D3B0;notation:right"></applet>

Het diagram toont de positie in de partij Van Dijk-Keller na 39 zetten in het WK 1956. De hangende schijven op 15 en 36 domineren de laatklassieke positie.

Het partijverloop was: 40. 36-31 24-30 41. 35x24 19x30 42. 28x19 13x24 43. 40-35! 24-29?? 44. 33x24 30x19 45. 27-22!! 17x48 46. 39-34 48x30 47. 35x2 11-16 48. 31-27 12-17 49. 2-7 en de zwartspeler gaf het op.

Copyright: Clerc, R.J.

Post Reply