De Gelderlander, 22 november 2004
Mens capituleert voor computer
Door MARCIA JANSEN
CULEMBORG - Twee internationaal- grootmeesters waren door Flits al verslagen of op remise gezet. Gisteren nam dammer Jeroen van den Akker uit Culemborg het op tegen het sterkste Nederlandse computerprogramma.
Jeroen van den Akker speelt het liefst tegen een echte tegenstander:
„Die maakt tenminste fouten.� - Foto: Peter van den Oetelaar
Het is een gezellige drukte in de Seidelzaal van de Technische Universiteit Eindhoven. Terwijl er tijdens gewone dampartijen vaak een doodse stilte heerst om de schakers niet te storen, praten deelnemers en toeschouwers van het NK computerdammen gewoon met elkaar. Veel denkwerk komt er namelijk niet aan te pas, dat doet de computer. De programmeurs hoeven in Eindhoven enkel de stenen te verschuiven.
In een zaaltje ernaast kraakt Jeroen van den Akker wel zijn hersens. Hij neemt het op tegen Flits, Nederlands beste computerprogramma van programmeur Adri Vermeulen uit Zaltbommel. Flits en Van den Akker spelen volgens het Rapid systeem. Tijdens de eerste twee partijen krijgen ze twintig minuten bedenktijd plus tien seconden voor iedere zet. Bij een gelijke stand wordt het tempo opgevoerd.
In de eerste partij gaat het redelijk gelijk op. Al neemt Van den Akker meer bedenktijd dan zijn virtuele tegenstander. "Dit programma is ingesteld op twintig minuten bedenktijd. De maker heeft die tien seconden extra niet meegenomen. Een voordeeltje voor Jeroen", vertelt Wieger Wesselink, grootmeester en organisator van het NK computerdammen.
Het is de eerste keer dat Van den Akker het in een officiële wedstrijd opneemt tegen een computerprogramma. "Maar in trainingen speel ik wel vaak tegen een computerprogramma. Het is een goede sparringpartner want er is niet altijd iemand in de buurt waarmee je op niveau kunt dammen", vertelt de student Biomedische Technologie aan de TU Eindhoven na zijn eerste partij die met een remise is afgesloten.
"We gingen lang redelijk gelijk op", legt Van den Akker uit. "Het begin was duidelijk voor mij en dat was ook mijn doelstelling. In het begin van de partij veel voordeel pakken. Tegen een mens kan je iets minder scherp starten, want aan het einde gaat iemand, vooral als hij in tijdnood komt, eerder fouten maken. Bij een computer is dat niet zo. Die is aan het eind juist sterker."
De maker van het computerprogramma, Adri Vermeulen, past na de eerste partij het programma nog snel aan. "Ik doe zelf mee aan het NK computerdammen en in gewonnen positie deed Flits net een verkeerde zet", legt hij uit. Vermeulen begon met de ontwikkeling van het programma in 1989 en was sindsdien acht keer Nederlands kampioen. Dit keer eindigt hij op een gedeelde derde en vierde plaats. "Hoe dat komt? Als je al zo vaak gewonnen hebt, denk je dat het programma ook nu wel weer goed genoeg is. Maar andere programmeurs zitten niet stil, dat blijkt wel."
Ondertussen is Van den Akker aan zijn tweede partij begonnen. Zonder echt in de problemen te komen bewerkstelligt de dammer van Denk en Zet uit Culemborg weer een remise. In de derde, versnelde partij gaat het echter mis. "Al vrij in het begin", vertelt Van den Akker. "De computer deed voor mij een paar onlogische zetten, waardoor ik op het verkeerde been werd gezet. Hij gaf een paar stenen weg, maar won die later terug. Die computer kan onder tijdsdruk toch net wat dieper rekenen."
Voor Vermeulen komt de uitslag niet als een verrassing. "Flits had al van internationaal grootmeester Johan Krajenbrink gewonnen en gelijkgespeeld tegen wereldtopper Guntis Valneris uit Letland. Een computer is volgens mij altijd in het voordeel omdat mensen minder precies rekenen."
De programmeur uit Zaltbommel heeft overigens wel een tip voor mensen die het met succes tegen een computer willen opnemen. "Als je van een programma wilt winnen, moet je je serieus op de wedstrijd voorbereiden. Je moet je de speelstijl van de computer eigen maken. Maar die tijd zullen weinig mensen investeren omdat er in zo'n wedstrijd geen geldprijzen te winnen zijn."
Van den Akker zelf kan met het verlies leven. "Krajenbrink en Valneris konden ook niet winnen en die hadden meer bedenktijd dan ik. Het was wel afwisselend om een keer tegen een computer te spelen, maar ik speel toch het liefst tegen een echte tegenstander. Die maakt tenminste fouten."
